Jouw digitale nalatenschap: wat kun je regelen?

In 2021 besloot de Nederlandse rechter dat Microsoft erfgenamen toegang tot een overleden account moet geven. Microsoft weigerde eerst het verzoek van de nabestaanden, dus zij gingen naar de rechter. Het laat zien dat we naast on 'gewone' leven ook een dititaal leven hebben wat voor nabestaanden heel dierbaar kan zijn. Hoe kun je dat voor later goed regelen?

In dit artikel bespreken we het beleid van de grootste digitale serviceverleners: Google, Microsoft, Apple en Meta. De meest bekende producten zijn Windows, IOS, Android, Gmail, YouTube en social media zoals Instagram, Facebook en WhatsApp. Niet iedereen realiseert zich dat hij of zij dagelijks veel producten van deze bedrijven gebruikt.

• Denk bijvoorbeeld aan jouw foto’s en andere belangrijke digitale documenten in de cloud. 
• Veel mensen hebben een account bij bijvoorbeeld Instagram, WhatsApp of Facebook. Deze platforms bieden een manier om tijdens je leven contacten te onderhouden. Ze geven ook mogelijkheden om later op jouw leven terug te kijken en jou te herdenken na jouw overlijden.
• Vergeet niet dat bankieren nu vooral digitaal plaatsvindt. Lees meer over wat je moet regelen na een overlijden. 

Het is verstandig om naast een standaard nalatenschap ook digitaal een nalatenschap af te wikkelen. Dat is voor nabestaanden soms een behoorlijke klus. Aanbieders geven niet zomaar alles vrij, wat het ingewikkelder maakt. Gelukkig denken deze bedrijven de laatste tijd steeds vaker na over hoe zij zo goed mogelijk kunnen omgaan met het overlijden van een gebruiker. 

Hieronder gaan we in op de mogelijkheden voor jouw digitale nalatenschap per genoemde aanbieder. Het geeft inzicht in wat er globaal kan. 

Instagram en Facebook bieden de mogelijkheid om het account om te zetten in een herdenkingspagina, het account online te laten voortbestaan of het te laten verdwijnen na jouw overlijden. Je kunt ook zelf instellen wie de contactpersoon is na overlijden. Deze persoon heeft een akte van overlijden nodig.

Apple heeft de functie ‘erfeniscontact’. Je vindt dit contact onder de functie ‘wachtwoord en beveiliging’. Je stelt daarbij een vertrouwde contactpersoon aan die via iCloud toegang verkrijgt tot jouw data. Dat kan alleen na jouw overlijden en die persoon moet dat aantonen door een kopie van de overlijdensakte te uploaden.

Het toevoegen van een erfeniscontact biedt een veilige manier om na jouw overlijden gegevens toegankelijk te maken voor iemand die je vertrouwt. Dit kunnen gegevens zijn zoals foto's, berichten, notities, bestanden, apps die je hebt gedownload en reservekopieën van apparaten. Sommige gegevens, zoals films, muziek, boeken of abonnementen die je hebt gekocht en betaalgegevens en wachtwoorden, zijn niet toegankelijk. Erfeniscontacten hoeven niet over een Apple apparaat te beschikken. 

Je kunt bij Google denken aan een Android-telefoon maar ook online platforms als Gmail en YouTube. Bij Google kun je allerlei inactiviteitsvoorkeuren aangeven. Je geeft daarmee aan na hoeveel maanden van inactiviteit Google iemand mag inlichten en jouw data aan deze persoon mag vrijgeven. Je kunt ook aangeven welk deel van jouw gegevens mag worden vrijgegeven. Doe je niets, dan gaat Google uiteindelijk na twee jaar over tot verwijdering van jouw account.

Microsoft geeft aan dat het vanwege privacy en andere wettelijke voorschriften niet mogelijk is informatie over welke account dan ook te verstrekken. Je hoeft geen contact met hen te zoeken om te laten weten dat iemand is gestorven. Het systeem sluit het account automatisch na twee jaar inactiviteit. Het lijkt erop dat de uitspraak van de Nederlandse rechter hen niet heeft aangezet om eenvoudiger toegang tot de gegevens van een overledene mogelijk te maken.

Soms bieden notarissen de optie om een ‘social media executeur’ te benoemen in jouw testament. Deze executeur krijgt dan de beschikking over jouw toegangscodes. Als de eerdergenoemde providers het binnen hun product regelen, is deze oplossing minder voor de hand liggend. Voor digitale bezittingen die een financiële waarde vertegenwoordigen, kan een executeur nog steeds waardevol zijn.

Sta er ook bij stil dat er een moment kan zijn dat je er nog wel bent, maar niet alles zelf meer kunt regelen (denk aan dementie). Ook daarvoor kun je maatregelen treffen, bijvoorbeeld in een notariële volmacht. U kunt dan, naast jouw testament, ook een nieuwe dimensie toevoegen aan je levenstestament: een paragraaf over digitale bezittingen.

• Heb jij al nagedacht over jouw nalatenschap? 
• Laat je geld na aan jouw kleinkinderen? 
• Kan ik beter schenken of nalaten?