Een huis kopen als alleenstaande: wat is nu handig?

Als alleenstaande starter was het de afgelopen jaren best lastig om kans te maken op felbegeerde woningen. Nog steeds is het geen makkelijke markt voor starters. Wat zijn jouw mogelijkheden nu? ABN AMRO adviseur Ulric Breusers vertelt en hypotheekadviseur Hilay Eker vult aan met tips.
Hoe staan single starters ervoor op de huidige woningmarkt?
Ulric: "In een halfjaar is er nogal wat veranderd. De huizenprijzen zijn gedaald, wat positief is voor starters. Maar tegelijkertijd is de hypotheekrente gestegen, waardoor je minder kunt lenen. Het is best een complexe markt voor starters; hun positie is onderaan de streep nog niet verbeterd. Positiever kunnen we dat niet maken, maar er zijn natuurlijk wel mogelijkheden. En je staat er als alleenstaande starter het beste voor als je wat eigen spaargeld hebt."
Hoeveel eigen geld moet een starter inleggen? En wat is verstandig om te lenen?
"Dat hangt af van je persoonlijke situatie, maar je hebt altijd eigen middelen nodig voor de kosten koper. Die bestaan uit overdrachtsbelasting, de kosten voor de hypotheekakte en afsluitkosten voor de hypotheek. Gemiddeld zijn die kosten 3% van de koopsom.
Ook raad ik aan om niet maximaal te lenen en meer eigen vermogen in te leggen. Zo kun je de hypotheek, en dus de maandlasten, verlagen. Mijn stelregel is: ga 15 tot 20% onder je maximale hypotheek zitten. Dat is een comfortabele lening waarvan je weet dat de maandlasten te dragen zijn. Voor je financiële planning is sowieso aan te raden: leef en koop onder je stand."
Hoe hoog mogen maandlasten zijn?
"Meestal adviseer ik: zorg dat je de woonlasten met 30% van je netto-inkomen kunt betalen. Of dat je ongeveer 15% van je netto maandinkomen opzij kunt blijven zetten. Je kunt beter met een kleine koopwoning beginnen, geen grote schuld opbouwen, en daarna rustig doorgroeien."
Is het nu beter om als starter te blijven huren?
"Aan huur ben je per maand waarschijnlijk ook een flink bedrag kwijt. En dat ben je ook echt kwijt. De markt voor koophuizen schommelt soms, maar op lange termijn zien we dat de huizenprijzen meestal stijgen. Zolang je het goed kunt betalen, woon je lekker en geniet je van je eigen huis. Dat is ook wat waard. Je koopt om te leven."
Wanneer is het wél verstandiger om te blijven huren?
"Het grootste argument is natuurlijk flexibiliteit; je bent flexibel als je huurt. Als je over één of twee jaar in het buitenland werkt, wil je nu misschien niet kopen. Je blijft dan natuurlijk wel maandelijks dat huurbedrag betalen.
Een andere optie is toch een huis te kopen en tijdelijk te verhuren wanneer je in het buitenland woont. Dan krijg je wel te maken met een verhuurhypotheek. Daarna komen extra kosten kijken en mogelijk een extra belastingheffing in box 3. Zo’n keuze is dus echt afhankelijk van hoe je jouw carrière en leven voor je ziet."
Is er ook zoiets als te laat instappen? Bijvoorbeeld als je na je 40e een eerste woning koopt?
"Op elk moment dat je instapt, op welke leeftijd dan ook, kun je waarschijnlijk profiteren van een stijgende huizenmarkt op de lange termijn. De woningmarkt zal naar verwachting stijgen zolang er vraag is. Als je een woning koopt, doe je dat om fijn te leven. En als je daar uiteindelijk vermogen mee opbouwt en kunt doorgroeien, is dat mooi meegenomen."
Is het risicovol om als single in deze markt te kopen?
"Het komt allemaal neer op betaalbaarheid. Als je je maandlasten kunt betalen, is er weinig aan de hand. Koop iets goedkopers, geniet van je huis en houd een reserve voor het geval er iets moet gebeuren aan de woning."
En naar de toekomst toe, hoe staan alleenstaande starters ervoor?
"In een dalende markt is het meestal verstandig om even te wachten. Er staan steeds meer woningen te koop, dus je krijgt langzaam meer keus. De verwachting is dat de huizenprijzen de komende twee jaar verder dalen, volgens de Woningmarktmonitor januari 2023. En op dit moment lijkt de hypotheekrente in ieder geval wat gestabiliseerd.
Verder is de huidige krapte op de arbeidsmarkt ook voordelig. Je kunt beter onderhandelen over je inkomen. Als de inkomens stijgen, de huizenprijzen nog iets dalen, en de hypotheekrente niet verder stijgt, lijkt het er uiteindelijk op dat huizen betaalbaarder worden. In dat geval sta je er als starter dus beter voor."