Welke gevolgen heeft trouwen voor je vermogen?

Bij deze huwelijkse vorm wordt het vermogen van de echtgenoten gezamenlijk bezit. Dat geldt zowel voor het vermogen dat jullie samen hebben op het moment van trouwen als voor het toekomstige vermogen. 

In de regel vormen schenkingen en erfenissen hierop een uitzondering door de uitsluitingsclausule. Deze clausule bepaalt dat de schenking of erfenis privé is van de ontvanger. Zo voorkom je dat je de schenking of erfenis moet delen bij een echtscheiding.

Tot 1 januari 2018 was trouwen in een algehele gemeenschap van goederen de norm. Deze vorm ging automatisch gelden als niet werd gekozen voor een huwelijk met huwelijkse voorwaarden. 

1. De algehele gemeenschap van goederen past goed als jullie min of meer dezelfde vermogenspositie hebben bij de start van een huwelijk en wanneer jullie je hele leven met elkaar getrouwd blijven. In de praktijk is dat niet altijd zo.
2. De gemeenschap van goederen leidt ook tot een gemeenschap van schulden. Jullie worden verantwoordelijk voor elkaars (studie)schulden.
3. Door te trouwen in gemeenschap van goederen kan misbruik gemaakt worden van mensen in een kwetsbare positie.

Het voorhuwelijks vermogen heeft verduidelijking nodig: het gaat om vermogen dat vóór jullie huwelijk niet al gezamenlijk bezit was. Hebben jullie bijvoorbeeld voor het huwelijk samen een huis gekocht? Dan valt dat na het huwelijk toch in de huwelijksgemeenschap. Ook als het huis niet is gekocht in een 50/50-verhouding maar bijvoorbeeld in een 70/30-verhouding. Na het huwelijk is het een 50/50-verhouding.

Men dacht lang dat deze 50/50-verhouding ook geldt voor schulden tussen partners die getrouwd zijn zonder huwelijkse voorwaarden. Bijvoorbeeld: 2 samenwoners kopen een vakantiehuis voor € 150.000. De eerste € 100.000 betalen ze samen. En de € 50.000 die overblijft, betaalt partner A. Partner B heeft dan een schuld van € 25.000 bij partner A.

Als zij met elkaar trouwen, zou je denken dat de schuld van partner A halveert. Maar de Hoge Raad oordeelde dat dit niet zo is. De schuld blijft dus hetzelfde. Met andere woorden: partner B moet nog steeds € 25.000 betalen aan partner A. 

De gevolgen van het nieuwe huwelijksvermogensrecht kunnen behoorlijk ingewikkeld zijn. Eigenlijk moet voordat een huwelijk gesloten wordt, een goede analyse gemaakt worden van de huidige situatie én die van na het huwelijk. Dan kan de conclusie zijn dat het wettelijke stelsel niet goed aansluit en jullie huwelijkse voorwaarden willen opstellen bij de notaris.

Een klassiek voorbeeld zijn ondernemers. Zij trouwen vaak op huwelijkse voorwaarden om het vermogen van de partner te beschermen tegen eventuele schuldeisers. Mogelijke vragen die je kunt stellen zijn: 'Wat als het goed gaat met de onderneming? In welke mate moet de partner daarvan profiteren?’

Door de vele keuzes en details is het verstandig om je goed te laten adviseren door een notaris. Het is ook aan te raden om bijvoorbeeld elke 5 jaar de balans op te maken. Passen de gemaakte afspraken nog bij je situatie?

Hoe werkt het dan als een van jullie overlijdt? Een vuistregel voor een echtpaar met kinderen uit hun huwelijk is dat een gelijkmatige vermogensverdeling bij overlijden gunstig is voor de erfbelasting. Bij de oude algehele gemeenschap van goederen was dat vaak het geval, bij de nieuwe beperkte gemeenschap is dat minder. Dat kan worden opgelost met huwelijkse voorwaarden die de oude algehele gemeenschap inhouden.

Het is ook mogelijk te werken met een finaal verrekenbeding. Jullie vermogens worden dan niet gezamenlijk bezit en het verschil in de omvang van de vermogens wordt rechtgetrokken met een vordering. De meest vermogende partner krijgt hiermee zodanige schuld aan de minder vermogende partner dat het vermogen gelijk is.

Met een finaal verrekenbeding kun je afspreken dat dit alleen geldt bij een situatie die eindigt door overlijden. Dat is anders dan bij een algehele gemeenschap. Hier moet je het vermogen ook delen bij een scheiding. 

1. De stelling dat een gelijkmatige vermogensverdeling gunstig is voor de erfbelasting is een vuistregel. Het is altijd goed om na te gaan hoe het precies uitpakt in je eigen situatie. De omvang van het vermogen, je leeftijd en de leeftijd van je partner zijn bijvoorbeeld relevant.
2. Door de uitsluitingsclausule is het de vraag of een gelijkmatige vermogensverdeling mogelijk is. 
3. Past een gelijkmatige vermogensverdeling bij je wensen? Deze vraag speelt bijvoorbeeld bij samengestelde gezinnen. Een vermogensverschuiving via het huwelijksvermogensrecht kan de aanspraken van de kinderen op het vermogen beïnvloeden. Dat moet aansluiten bij je wensen.

• Samen een huis kopen? Maak hier vooraf afspraken over
• Heb je de voogdij al geregeld?
• Negen aandachtspunten voor je kinderen in je testament