Heb je de voogdij al geregeld?

Als iemand anders dan de ouders het gezag over een kind uitoefent, noemen we dat voogdij. Dit gebeurt bijvoorbeeld als beide ouders zijn overleden of hun ouderlijk gezag tijdelijk niet uitvoeren. In dit artikel gaan we er vanuit dat beide ouders overleden zijn.

Wanneer er geen voogd benoemd is, benoemt de rechter een voogd. In Nederland vertrouwen we op betrouwbare en deskundige rechtspraak. Toch kiezen veel mensen liever zelf. Op deze manier houden ze zelf de regie en bepalen zij wie de voogd is.

Je kunt een voogd benoemen in een testament. Je legt het testament en de voogdbenoeming vast in een notariële akte. Ga je binnenkort een testament opstellen en heb je minderjarige kinderen? Dan is dat gelijk een goed moment om een voogd aan te wijzen. Lees ook: 9 aandachtspunten voor regelingen voor kinderen in jouw testament.  

Heb je al een goed testament of wil je geen notariële akte opmaken? Dan kun je het gezagsregister gebruiken. Hiervoor vul je het formulier in op Rechtspraak.nl. Een voogd aanwijzen in het register is gratis en kan zonder hulp van een notaris. Een nadeel van het register is dat je alleen een voogd aanwijst. Je kunt geen extra voorkeuren over de opvoeding of verzorging van je kind opnemen. Dit kan in een testament dus wel. Ook het voogdijschap van mogelijke toekomstige kinderen kun je niet vastleggen in het register.

Ouders registreren samen wie na hun overlijden het gezag over hun kind overneemt. Je kunt meerdere personen als voogd aanwijzen. Heb je bijvoorbeeld allebei andere ideeën over wie de voogd moet zijn? Dan kun je allebei afzonderlijk een voogd aanwijzen. Wil je dat ze samen de voogdij op zich nemen en elkaar niet opvolgen? Dan geef je dit aan op het formulier. Gezamenlijke voogdij houdt in dat voogden samen je kinderen verzorgen en opvoeden. De voogden betalen zelf de kosten voor het onderhoud van de kinderen, anders dan bij opvolgende benoeming.

Er ontstaat verwarring wanneer zowel een testament als het register verschillende voogden aanwijzen. De wet bepaalt dat de laatste aanwijzing doorslaggevend is, ongeacht of het een testament of register betreft.

De keuze voor de voogd is aan jou. Hoe bepaal je wie mogelijk geschikt is als voogd?

• De band tussen kind en voogd is belangrijk, net als de gezinssituatie van de voogd.
• Als er geen aparte bewindvoerder wordt aangesteld, is het goed om ook te kijken naar de financiële vaardigheden van de voogd.
• Kijk ook naar de normen en waarden die de voogd heeft. Komen deze in grote lijnen overeen met die van jou als ouder?

• De voogd moet een persoon zijn en geen instelling. Een rechter kan wel een instelling aanwijzen, deze moet dan gecertificeerd zijn.
• De beoogde voogd mag niet lijden aan een geestelijke ziekte of onder curatele staan.
• De beoogde voogd moet ouder zijn dan 18 jaar.
• De beoogde voogd moet akkoord gaan met diens benoeming als voogd.

Een door jou benoemde voogd beheert automatisch het vermogen van de minderjarige. Wanneer je kind volwassen wordt op 18-jarige leeftijd stopt dit bewind. Wil je het bewind langer laten duren, dan wijs je een bewindvoerder aan in je testament en eindigt het bewind op bijvoorbeeld 25-jarige leeftijd.

Bewindvoering en voogdij kan door dezelfde persoon uitgevoerd worden. In sommige gevallen wordt voor twee verschillende personen gekozen. Niet iedereen kan zowel goed opvoeden als een vermogen beheren. Het scheiden van de twee rollen zorgt ervoor dat financiële kwesties de relatie niet verstoren.

Als het goed is, groeien je kinderen gewoon onder jouw vleugels op. Het vastleggen van de voogdij over je kinderen kun je zien als een vangnet waar je hoogstwaarschijnlijk geen gebruik van hoeft te maken. Maar het is een geruststellende gedachte te weten dat als dit vangnet er zijn moet, het er ook daadwerkelijk is.