Een gift doen aan je favoriete doel: een mooie gedachte. Daarnaast kunnen schenkingen aan een goed doel fiscaal aftrekbaar zijn. De schenking kost je zo minder dan het bedrag dat je schenkt. Wat zijn de belangrijkste belastingregels waar je aan moet denken?
Periodieke- en andere schenkingen
Er bestaan 2 soorten schenkingen voor de inkomstenbelasting: periodieke schenkingen en schenkingen die dat niet zijn. Een periodieke schenking is meestal fiscaal voordeliger. Een schenking is periodiek als:
- je de schenkingsafspraken vastlegt in een schenkingsovereenkomst
- je minimaal 5 jaar lang jaarlijks een gelijk bedrag schenkt
- de schenkingen stoppen als je eerder overlijdt.
Je verbindt je met een periodieke schenking dus voor een langere periode aan hetzelfde goede doel. Het is overigens voldoende als de uitkeringen in verschillende kalenderjaren plaatsvinden. Een voorbeeld:
- Iemand legt schriftelijk een periodieke schenking vast, bestaande uit jaarlijkse uitkeringen van € 2.000. De eerste uitkering vervalt op 31 december en de tweede tot en met de vijfde uitkering op 31 januari van de daaropvolgende jaren. De feitelijke looptijd is drie jaar en één maand.
Het voordeel van een periodieke schenking is dat deze aftrekbaar is van je belastbaar inkomen tot een bedrag van € 1,5 miljoen per jaar. Dit bedrag geldt per persoon en voor fiscaal partners samen. In 2024 was het maximaal aftrekbare bedrag € 250.000 per jaar.
Schenken aan een ANBI
Een 'goed doel' is hier een algemeen nut beogende instelling, afgekort ANBI. Dat zijn instellingen die door de Belastingdienst erkend zijn als goed doel. Het gaat er dus niet alleen om of jij vindt dat een instelling goed werk verricht, maar ook of de instelling voldoet aan de regelgeving. Alleen dan hebben we te maken met een 'officieel' goed doel. Op de website van de Belastingdienst kun je controleren of een instelling een ANBI is.
Als sprake is van een ANBI, heeft de schenker het voordeel dat de gift aftrekbaar kan zijn. De instelling zelf heeft als voordeel dat zij geen schenkbelasting hoeft te betalen en dus het hele bedrag krijgt dat je schenkt.
De schenkingsovereenkomst
Een periodieke schenking moet verplicht worden vastgelegd in een schenkingsakte. Dit mag een notariële akte via de notaris zijn, maar dat hoeft niet. De Belastingdienst heeft een model voor een schenkingsovereenkomst gepubliceerd. Hierin zie je snel welke gegevens er allemaal nodig zijn.
Het is niet verplicht om het model van de Belastingdienst te gebruiken. Je mag ook zelf een overeenkomst opstellen. Veel goede doelen hebben een eigen model. Uitgangspunt is dat de periodieke schenking stopt bij jouw overlijden. Het is toegestaan de schenking ook te laten stoppen als:
- je arbeidsongeschikt raakt
- je onvrijwillig werkloos wordt
- het goede doel zijn ANBI-status verliest
- het goede doel failliet gaat.
Als het goede doel een eigen model heeft, is het goed om te controleren of deze situaties daarin worden benoemd. Zodat je bijvoorbeeld niet vastzit aan een instelling die tussentijds de ANBI-status verliest.
Andere schenkingen
Wil je je niet voor een langere periode aan een goed doel verbinden? Dan wordt je schenking een ‘andere schenking’. Bij andere schenkingen geldt een drempel en een plafond voor de aftrekbaarheid. De schenkingen zijn aftrekbaar als ze samen meer dan € 60 euro zijn en meer dan 1% van jouw verzamelinkomen. Samen mogen ze níet meer zijn dan 10% van jouw verzamelinkomen. Dat is het totale inkomen uit box 1, box 2 en box 3.
Ook moet je schriftelijk kunnen bewijzen dat je de schenking hebt gedaan. Voor partners worden de giften en verzamelinkomens samengevoegd. Vanaf 1 januari 2021 zijn contante donaties aan goede doelen niet meer aftrekbaar.
Giften in natura
Stel dat je een duur schilderij schenkt aan een museum. Dat is een voorbeeld van een schenking in natura. Per 1 januari 2024 moet je voor de belastingaftrek mogelijk een taxatierapport laten opstellen. Dat is het geval als je in een kalenderjaar voor meer dan € 10.000 aan giften in natura doet (€ 20.000 voor fiscale partners). Beschik je over een recente factuur waaruit de waarde blijkt? Dan is dat ook voldoende.
Beperking van het fiscale voordeel
Het belastingvoordeel van veel aftrekposten is in de afgelopen jaren verminderd voor mensen met de hoogste inkomens in box 1 (vanaf € 76.817). Het maximale aftrektarief waartegen men aftrekbare giften kan verrekenen, is lager dan het toptarief in box 1. In 2025 bedraagt het aftrektarief maximaal 37,48%. Heb je de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt? Dan is jouw aftrektarief mogelijk lager. Zie hiervoor de site van de Belastingdienst.
Overigens kan een aftrekpost ook effect hebben op verschillende heffingskortingen. Door de aftrekpost verlaag je je inkomen en heb je wellicht hogere heffingskortingen. En als dat zo is, heb je wellicht een hoger belastingvoordeel dan 37,48%. Het effect hiervan is afhankelijk van je persoonlijke situatie. De heffingskortingen met de grootste invloed zijn vaak de algemene heffingskorting en ouderenkorting. De actuele bedragen vind je terug op de site van de Belastingdienst.
Door de heffingskortingen kan het voor fiscaal partners gunstig zijn als de partner met het laagste inkomen de aftrekpost neemt. Lees hoe het zit met fiscaal partners en de hypotheekrenteaftrek.
Verschil schenken en nalaten
Veel mensen denken na over de vraag of het gunstiger is om na te laten aan een goed doel of te schenken aan een goed doel. Als uitgangspunt is schenken gunstiger, wegens de fiscale aftrek. Voor het goede doel maakt het niet uit. In principe hoeft een goed doel geen schenk- of erfbelasting te betalen.
Bij een schenking komt het geld natuurlijk eerder beschikbaar. De keerzijde daarvan zien we bij jou: je draagt al tijdens je leven vermogen over en dat moet in je financiële plaatje passen.
Verschillende soorten instellingen
Er zijn meer soorten instellingen dan alleen ANBI’s:
- Culturele ANBI’s
- Sociaal belang behartigende instellingen (SBBI’s)
- De steunstichting SBBI
- De kwalificerende vereniging.
Deze instellingen hebben ook belastingvoordelen, die van elkaar verschillen.
Culturele instellingen
ANBI’s die zich (bijna) volledig richten op cultuur, kunnen voor de Belastingdienst als een culturele instelling gezien worden, bijvoorbeeld een museum. Deze instellingen hebben alle fiscale voordelen van een gewone ANBI. Maar schenkingen aan een culturele instelling worden extra gestimuleerd met een verhoging.
Het bedrag van de schenking wordt voor de belastingaftrek verhoogd met 25%, met een maximum van € 1.250 (per persoon en voor fiscaal partners samen). Hierdoor heb je een extra voordeel van maximaal € 468 bij een maximaal belastingtarief van 37,48%.
Sociaal belang behartigende instellingen
Het verschil tussen een ANBI en een SBBI zit in het algemeen nut. Een SBBI kan een particulier én een sociaal belang hebben. Voorbeelden zijn de sportvereniging, het buurthuis en de personeelsvereniging.
Net als een ANBI hoeft de SBBI in beginsel geen schenk- en erfbelasting te betalen. Schenkingen aan SBBI’s zijn niet aftrekbaar voor de inkomstenbelasting. Echter, een SBBI kan ook een kwalificerende vereniging zijn, zodat je schenking wellicht toch fiscaal aftrekbaar is.
De steunstichting SBBI
Dit is een instelling die uitsluitend is opgericht om geld in te zamelen ter ondersteuning van een SBBI. Het ingezamelde geld moet worden besteed aan een vijfjarig (of een veelvoud daarvan) bestaan van de SBBI. In de praktijk komt deze instelling niet vaak voor. Andere schenkingen aan een steunstichting SBBI zijn aftrekbaar voor de inkomstenbelasting, periodieke schenkingen niet.
De kwalificerende vereniging
Dit zijn verenigingen die niet belast worden voor de vennootschapsbelasting en ten minste 25 leden hebben. Dit kunnen SBBI’s zijn, maar dat hoeft niet. Periodieke schenkingen aan deze verenigingen zijn aftrekbaar voor de inkomstenbelasting, andere schenkingen niet.
Kwalificerende verenigingen hebben in 2025 voor de schenk- en erfbelasting een vrijstelling van € 2.690. Daarboven gelden tarieven van 30% en 40%.
