Je notariële volmacht opstellen en aanmelden bij de bank

In ons artikel 'Heb je al een levenstestament?' lees je over het gebruik van een levenstestament voor de situatie dat je bijvoorbeeld wilsonbekwaam raakt. Je kunt dan zelf niet meer handelen en een ander moet 'het stokje van je overnemen'. We geven je in dat artikel ook een aantal aandachtspunten mee voor de inhoud van je levenstestament. 

We gebruiken verschillende begrippen en dat kan verwarrend zijn. We leggen ze daarom eerst uit. Gaat het om een notariële volmacht, een levenstestament of een machtiging? Met een volmacht of machtiging kun je iemand de bevoegdheid geven om zaken namens jou te mogen regelen. Er zijn algemene en beperkte volmachten. 

• Een algemene notariële volmacht: voor de situatie van wilsonbekwaamheid wordt vaak een algemene volmacht geregeld, zodat de gemachtigde 'alles' namens jou mag doen. Deze volmacht leg je in een notariële akte vast. Vandaar de term 'algemene notariële volmacht'. 
• Een levenstestament: naast vastleggen wie namens jou mag handelen, wil je misschien ook een aantal wensen en richtlijnen meegeven. Als je dat doet, noemen we die akte tegenwoordig vaak ‘levenstestament’. De algemene notariële volmacht is dan een onderdeel van je levenstestament.
• Een machtiging op je bankrekening: een machtiging op je bankrekening is een voorbeeld van een beperkte volmacht. De gemachtigde krijgt alleen bevoegdheden over de rekening waarop de machtiging betrekking heeft. Over deze machtiging lees je meer in ons artikel 'Hoe kan een machtiging op je bankrekening je helpen?'. Voor deze machtiging hoef je niet naar de notaris. Je kunt een machtiging op je bankrekening eenvoudig online aanvragen.

De persoon die de volmacht geeft, wordt volmachtgever genoemd. Degene die namens je mag handelen, wordt meestal gemachtigde genoemd. Andere termen die gebruikt worden zijn gevolmachtigde, vertegenwoordiger of volmachtnemer.  

Is het de bedoeling dat de gemachtigde namens jou bankzaken gaat regelen? Dan moet je jouw notariële volmacht bij ons aanmelden. 

Er zijn grofweg twee mogelijkheden voor het ingaan van de volmacht. Er kan sprake zijn van een direct ingaande volmacht en er kan sprake zijn van een volmacht die afhankelijk is van de situatie dat de volmachtgever wilsonbekwaam is. In dat laatste geval is er een artsenverklaring nodig om vast te stellen dat dat aan de orde is. Pas vanaf dat moment mag de gemachtigde gaan handelen.  

Het aanmelden van jouw notariële volmacht is mogelijk als de gemachtigde bevoegd is om namens jou te handelen. Bij een direct ingaande volmacht is dat dus vanaf het begin. Dat hoeft niet te betekenen dat de gemachtigde ook direct al zaken voor je gaat regelen. Maar je hebt wel alles klaarstaan voor het geval je niet meer zelf kunt handelen. Je doet dit in het vertrouwen dat de gemachtigde niet eerder in actie komt dan nodig is.

Vaak is de gedachte bij volmachtgevers dat de gemachtigde pas mag handelen als dat nodig is. Het is dan aan een arts om dat vast te stellen. Pas vanaf dat moment mag de gemachtigde namens je handelen. Dit lijkt een logische regeling, omdat de volmacht voor deze situatie is bedoeld. We noemen drie redenen waarom een direct ingaande volmacht wellicht toch de voorkeur heeft: 

1. Als de situatie ontstaat dat je wilsonbekwaam bent, kan de gemachtigde niet direct aan de slag. Eerst is er een artsenverklaring nodig waaruit de wilsonbekwaamheid blijkt.
2. Vervolgens moet de volmacht bij de bank worden aangemeld. Dit kost ook tijd. 
3. De situatie kan ontstaan dat je nog je eigen zaken kunt regelen, maar het erg prettig is als je gemachtigde dat al namens je gaat doen. Bij een volmacht die afhankelijk is van een artsenverklaring, heeft de gemachtigde in deze situatie nog geen bevoegdheid. 

De bank wil graag waarborgen dat alleen bevoegde personen je bankzaken behartigen. Dit heeft gevolgen voor volmachten die ouder zijn dan drie maanden op het moment van aanmelden. De bank vraagt dan een extra controle van de volmacht. Deze controle is niet waterdicht, maar biedt wel extra waarborgen. De controle kan bestaan uit twee stappen:

1. Je notaris controleert in het Centraal Levenstestamentenregister of er geen sprake is van een herroeping van de volmacht. 
2. Je notaris controleert of op de akte in het archief geen sprake is van een herroeping van de volmacht. 

Je notaris kan je helpen met deze controles, daar kunnen notariskosten aan verbonden zijn.

Het is mogelijk om in een notariële volmacht meer dan één gemachtigde op te nemen. Zo kun je twee of meer personen de bevoegdheid geven om ieder apart namens jou te mogen handelen. Bijvoorbeeld in de situatie dat je twee kinderen hebt en je wilt dat beide kinderen namens jou kunnen handelen. Dit doe je in het vertrouwen dat je kinderen met elkaar overleggen over wat er moet gebeuren en wie dat gaat doen.  

Het is ook mogelijk om een opvolgende regeling te treffen, bijvoorbeeld in het geval er iets met je gemachtigde gebeurt en die niet meer namens jou kan handelen. Misschien wil je 'gemachtigde A' als eerste benoemen, maar als hem of haar wat overkomt mag 'gemachtigde B' de taak overnemen. 

Het is ook mogelijk dat je een gezamenlijke volmacht regelt. Je gemachtigden moeten dan beiden tekenen voor alle opdrachten. Voor een betaling via internetbankieren kan dit worden geregeld: één gemachtigde kan de betaling invoeren, de ander kan hem goedkeuren. Maar er zijn beperkingen. Zo is het niet mogelijk om betalingen te doen met een pinpas. We kunnen als bank namelijk niet afdwingen dat de gemachtigden samen geld pinnen of samen je boodschappen afrekenen in de supermarkt. 

Een gezamenlijke volmacht geeft dus beperkingen. Om die reden is vaak iedere gemachtigde zelfstandig bevoegd. Of je geeft de gemachtigden de mogelijkheid dit zelf te regelen met een ondervolmacht. Je geeft de gemachtigden dan toestemming om sommige bevoegdheden uit te besteden aan een andere gemachtigde.

Je ziet dat er veel komt kijken bij een notariële volmacht. Dit is iets om mee te nemen bij het opstellen van de volmacht. Vervolgens is het goed om periodiek te controleren of je volmacht nog bij je huidige situatie aansluit. Wellicht heb je een volmacht waarin je jouw kinderen een gezamenlijke bevoegdheid hebt gegeven, die afhankelijk is van een artsenverklaring. Dit betekent dat je kinderen een tijd moeten wachten voordat zij namens jou aan de slag kunnen. Misschien wil je dit daarom veranderen. Een direct ingaande volmacht waarbij je kinderen ieder apart namens jou mogen handelen, is veel praktischer.

• Een levenstestament opstellen of volmacht regelen bij wilsonbekwaamheid
• Meer over een notariële volmacht en het aanmelden bij ABN AMRO