Vragen over het onterven van een kind
Je kind onterven is vaak niet een besluit dat je zomaar neemt. Dit onderwerp is best ingewikkeld, ons advies is daarom altijd: 'Bespreek dit met je notaris'. We geven je een overzicht van veelgestelde vragen over het onterven van kinderen.
1. Kan ik mijn kind onterven?
Ja, dat is mogelijk. Dit kun je vastleggen in je testament. Een kind dat is onterfd, heeft wel een legitieme portie. De legitieme portie geeft je kind recht op een deel van je nalatenschap, maar dat is niet hetzelfde als erfgenaam zijn of worden.
2. Hoe groot is de legitieme portie?
De grove vuistregel is dat de legitieme portie de helft bedraagt van een normaal erfdeel. Maar bepaalde schenkingen tijdens je leven moeten in de berekening worden meegenomen. Het gaat hier om schenkingen aan het onterfde kind zelf. Schenkingen aan bijvoorbeeld andere kinderen verminderen niet de legitieme portie van het onterfde kind. Sommige andere schenkingen hoeven na vijf jaar niet meer meegeteld te worden.
3. Waaruit bestaat de legitieme portie?
Een onterfd kind beroept zich op zijn legitieme portie om die te verkrijgen. Het onterfde kind krijgt dan een vordering op de erfgenamen. Of anders gezegd, het onterfde kind wordt een schuldeiser. Een onterfd kind krijgt daardoor recht op geld, maar geen eigendom van spullen uit de erfenis.
4. Waarom is er een legitieme portie?
Er zijn verschillende redenen voor de legitieme portie. Een belangrijk punt is het idee dat kinderen recht hebben op een deel van de nalatenschap van hun ouders. De legitieme portie beschermt kinderen tegen grote bevoordelingen buiten de familie of tussen kinderen. Over deze en andere punten kan lang worden gediscussieerd.
In een rapport van het Centrum voor Notarieel Recht en Netwerk Notarissen uit 2020 wordt geadviseerd de klassieke legitieme portie af te schaffen. De Rijksuniversiteit Groningen deed ook onderzoek naar de legitieme portie onder Nederlanders en formuleerde verbeterpunten. Het is de vraag of en wanneer de politiek deze kwestie oppakt. Er zijn geen aanwijzingen dat dit gebeurt op de korte termijn.
5. Kan de legitieme portie worden verminderd?
Een ouder kan zich afvragen hoe zo min mogelijk vermogen bij het onterfde kind terechtkomt. De legitieme portie is erop gericht te voorkomen dat de aanspraak makkelijk kan worden verminderd. Toch zijn er handelingen die invloed hebben op de omvang van de legitieme portie.
Een schenking op papier aan een ander kind vermindert de legitieme portie bijvoorbeeld niet. De 6% rente die over de schenking betaald moet worden wel. Ook het aangaan van een huwelijk kan invloed hebben op de omvang van de legitieme portie.
6. Wie is juridisch gezien een kind?
Een kind dat uit een moeder geboren wordt, is het kind van die moeder. Voor vaders kan het genuanceerder liggen. Het is niet altijd direct duidelijk wie de biologische vader is van een kind. Wordt een kind tijdens een huwelijk geboren? Dan is het uitgangspunt dat de man de vader is van het kind. Hij is in elk geval de juridische vader. Of hij ook de biologische vader is, kan een ander probleem zijn. Komt hij erachter dat hij niet de biologische vader is? Dan kan hij een procedure ontkenning vaderschap starten.
Soms start men deze procedure voor het vaststellen van ouderschap na het overlijden van de man. Bij beroemdheden lijkt dat een kwestie te worden. Na de dood van voetballer Maradona zeggen verschillende mensen dat zij zijn kinderen zijn.
Adoptie is een andere mogelijkheid om juridisch ouderschap tot stand te brengen.
7. Mag mijn onterfde kind de administratie inzien?
Dit is erg moeilijk wanneer je geen contact meer wil met je onterfde kind, bijvoorbeeld door een ruzie. Een goede executeur helpt je met het afwikkelen van de nalatenschap en onderhoudt contact met je onterfde kind.
Hier komen we op een paradox. Het onterven van een kind vraagt vaak veel emotie van ouders, maar het is eenvoudig te regelen. Een aanpassing van het testament is voldoende. Daarentegen kan de afwikkeling van je nalatenschap maanden en soms jaren in beslag nemen. En dat komt op het bordje van de andere kinderen terecht. Onderzoek dus zorgvuldig wat je in jouw situatie kunt doen om de 'nasleep' te minimaliseren.
Onterven van een kind bespreken met je notaris
Dit artikel noemt een aantal aandachtspunten bij het onterven van een kind. Het is lastige materie, die moet worden gecombineerd met je persoonlijke familie- en vermogenssituatie. Daar kunnen nog bijzonderheden uit voortvloeien.
Het advies 'bespreek dit onderwerp met je notaris' is logisch. We hebben het onderwerp globaal besproken. Zo is bijvoorbeeld de formulering van je testament een belangrijk aandachtspunt. Door ontwikkelingen in de rechtspraak leren we steeds meer. Je notaris formuleert je testament van 5 jaar geleden nu mogelijk anders.
