Met pensioen en de verkoop van je bedrijf
Veel zelfstandig ondernemers merken dat het opstarten en het stoppen van het bedrijf lastiger is dan het runnen van hun bedrijf. Het is daarom slim om al een plan te maken enkele jaren vóór de verkoop van je onderneming. Doe je dit niet, of niet op tijd? Dan heb je een beperkt aantal mogelijkheden om te stoppen met je bedrijf.
Overdracht van je bedrijf
Als je de onderneming verkoopt aan een derde, stop je met de onderneming. En het maken van winst. Dit is het moment waarop je ook voor de inkomstenbelasting de onderneming staakt en stakingswinst realiseert. Het kan complex zijn de stakingswinst te berekenen. Maak je vooruitlopend op het staken van de onderneming geen plan? Dan heb je twee mogelijkheden.
- Belasting betalen over de stakingswinst
- Het betalen van belasting uitstellen door deze winst om te zetten in een stakingslijfrente
Belasting bij verkoop
Als je jouw bedrijf verkoopt, moet je belasting betalen over de stakingswinst. De stakingswinst wordt globaal berekend over de stille reserves en de goodwill in de onderneming. Dit is het verschil tussen de fiscale- en commerciële boekwaarde en de meerwaarde die voor de onderneming wordt betaald. Over de totale waarde moet je inkomstenbelasting betalen in box 1 (in 2024: 36,97% over een belastbaar inkomen van ongeveer € 75.000 en 49,5% over het meerdere).
Stel dat je een onderneming met een meerwaarde van € 500.000 hebt. Dan betaal je over het grootste deel dus 49,5%. Het staken van je onderneming kost je dan bijna € 250.000 aan inkomstenbelasting. Je hebt dan nog maar ruim € 250.000 over voor je oude dag. Dat betekent dat je gedurende 20 jaar, ongeveer € 12.500 per jaar hebt om van te leven; naast je AOW-uitkering. Er zijn alternatieven om deze hoge belastingdruk te verlagen en daarmee het beschikbare bedrag voor je oude dag te verhogen.
Omzetten in extra lijfrenteaftrek
Als je een onderneming staakt, kun je (een deel van) de winst omzetten in een stakingslijfrente. De bedragen en voorwaarden verschillen per situatie. Stel dat je in 2024 je onderneming staakt en je minimaal 62 jaar bent (> AOW-leeftijd – 5 jaar). Dan heb je recht op een extra lijfrenteaftrek van maximaal bijna € 560.000. Dit betekent dat je over dit deel van de winst niet in één keer belasting hoeft te betalen.
Pensioen opbouwen in de derde pijler
Je kunt de stakingslijfrente voor verschillende soorten oudedagsvoorzieningen inzetten. Zowel voor een lijfrente bij een verzekeraar als een pensioenrekening bij een bank. Kies je voor de pensioenrekening? Dan moet dit bedrag op een speciale, geblokkeerde bankrekening gestort worden. Je kunt er dan bijvoorbeeld voor kiezen om gedurende 20 jaar, vanaf je AOW-leeftijd, de uitkeringen te laten plaatsvinden. Dit is extra aantrekkelijk als die uitkeringen dan (grotendeels) belast zijn tegen ongeveer 25%. Die 25% bestaat uit het lage box 1-tarief van 19,07% tot grofweg € 38.000 box 1-inkomen en als je voor 2024 de AOW-leeftijd hebt bereikt + 5,32% inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet.
Een nadeel is wel dat je niet langer over het ingelegde vermogen kunt beschikken en dat misschien het rendement bij je bank of verzekeraar tegenvalt.
Stel je zet de meerwaarde in je onderneming van € 500.000 om in een stakingslijfrente bij een bank of verzekeraar. Je betaalt dan geen inkomstenbelasting. Je keert vervolgens vanaf AOW-leeftijd, dit bedrag in 20 jaar aan jezelf uit. Dat is € 25.000 per jaar. Als deze uitkering (grotendeels) tegen 25% belast is, dan heb je jaarlijks € 19.500 om van te leven in plaats van € 12.500. Je hebt dan € 7.000 per jaar méér te besteden. Over 20 jaar betekent dat je € 140.000 extra inkomen hebt om van te leven.
Overdracht aan een bv
Voor de eerdergenoemde liquiditeits- en mogelijke rendementsnadelen is een oplossing. Je kunt je bedrijf ruim vóór de verkoop 'verkoop klaar te maken'. Let wel: het doel van dit verkoop klaar maken is gebaseerd op zakelijke doeleinden en mag niet uitsluitend het behalen van belastingvoordeel zijn.
Vooruitlopend op een toekomstige verkoop kun je mogelijk je bedrijf ruisend overdragen aan een bv. De onderneming wordt dan fiscaal gestaakt. De winst die daarbij hoort kan ook nu weer tot bijna € 560.000 omgezet worden in een lijfrente. Is er meer winst? Dan wordt dat meerdere belast in box 1.
Het bijzondere hierbij is dat je deze lijfrente bij je eigen bv mag afsluiten. Die lijfrente moet natuurlijk wel voldoen aan de gestelde voorwaarden. Het voordeel van het afsluiten van de lijfrente bij je bv is dat je over de liquide middelen kunt blijven beschikken. De bv die de lijfrente maandelijks gaat uitkeren beschikt over voldoende middelen om aan haar verplichtingen te voldoen. De uitkeringen zullen ook hier mogelijk (grotendeels) tegen bijna 25% (het lage box 1-tarief 19,07% en belast zijn + 5,32% inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet).
Mocht je de onderneming later aan een derde verkopen (bijvoorbeeld via een verkoop van activa en passiva), dan kan de bv de verkoopopbrengst gebruiken voor de lijfrente-uitkeringen. Het kan zelfs zo zijn dat de verkoopopbrengst groter is dan de waarde van lijfrenteverplichting. Als bestuurder van de bv kun je zelf kiezen op welke manier je de verkoopopbrengst het beste kunt beleggen. Dit kan niet als de lijfrente is ondergebracht bij een bank of een verzekeraar.
Kom op tijd in actie
Als je bij een toekomstige verkoop van je bedrijf van tevoren geen actie onderneemt, is het aantal mogelijkheden beperkt. Dan kun je uitsluitend kiezen uit afrekenen met de belastingdienst of het fiscaal vriendelijk aankopen van een lijfrente/pensioenrekening bij een bank of verzekeraar. Let wel: in beide gevallen moet je over voldoende financiële middelen beschikken.
Als je op tijd actie onderneemt en je bedrijf verkoop klaar maakt, kan een bv een mooie (tussen)oplossing zijn. In dat geval kun je namelijk ook gebruikmaken van de stakingslijfrente zonder dat je een bedrag moet betalen aan de bank of verzekeraar. De bv kan dan de verkoopopbrengst beheren en jou een lijfrentepensioen uitkeren. Op deze wijze kan er een optimalisatie gezocht worden voor je pensioen bij de verkoop van je bedrijf. Ook kan de bv die het lijfrentevermogen beheert, hierop rendement maken.
Uiteraard is dit complexe materie. Wil je hier meer over weten? We helpen je graag.
