Als ondernemer op latere leeftijd een pensioengat? Dit zijn je opties

• Met een lijfrente een inkomen voor later opbouwen. Leer hier meer over in de blog: ‘Pensioen voor ondernemers: AOW aanvullen met lijfrente’.
• Je hypotheek aflossen. Lees hier meer over in de blog: ’Pensioen aanvullen met pensioensparen of hypotheek aflossen’.
• Heb je voor het ondernemen in loondienst gewerkt? Of neem je deel aan een verplicht beroepspensioenfonds als zelfstandige? Dan kun je misschien meer met je pensioenkapitaal. Dat hangt wel af van je pensioenregeling. Denk aan:
  • Je pensioen eerder of later in laten gaan
  • Het partnerpensioen ruilen voor ouderdomspensioen (of andersom)
  • Een deel van je pensioenkapitaal gebruiken voor een hoger pensioen tot je AOW ingaat
  • De eerste jaren van je pensioen kiezen voor een hogere pensioenuitkering dan de jaren daarna (of andersom)
  • Een combinatie van bovenstaande mogelijkheden 
    • Misschien vanaf 1 juli 2026: 10% van je pensioen of lijfrentekapitaal ineens opnemen. 

Willem van Zanten is 61 jaar en wil op zijn 63e stoppen met werken. Hij is bij een reorganisatie in 2014 ontslagen. Na zijn ontslag is hij een zelfstandig administratiekantoor aan huis gestart. Bij zijn oude werkgever had hij een goede pensioenregeling. Als ondernemer moet hij zelf zijn pensioen regelen. Dat heeft hij gedaan door lijfrente op te bouwen op een pensioenrekening bij zijn bank. Zijn spaarhypotheek is na 30 jaar afgelost. En sinds een paar jaar werkt hij minder. 

Zijn nettowinst als ondernemer is nu ongeveer € 4.000 per maand. Van Zanten woont samen. Zijn partner heeft zelf een goed inkomen en heeft naast pensioen, ook lijfrente opgebouwd op een pensioenrekening.

De AOW van Willem gaat drie maanden na zijn 67e verjaardag in. Als zijn AOW ingaat, is zijn netto maandinkomen van zijn pensioen en lijfrente-uitkering € 3.150. Dat is meer dan 70% van zijn huidige netto maandinkomen. Willem vindt dit een prettig vooruitzicht. 

Als Willem op zijn 63e met pensioen wilt, heeft hij een pensioengat. Hij krijgt dan namelijk nog geen AOW. Daarnaast is het belastingtarief over zijn inkomen hoger vóór zijn AOW-leeftijd dan erna. Laat hij zijn pensioen eerder in gaan? Dan heeft dat gevolgen voor de hoogte van zijn pensioen. Zijn pensioen wordt lager. Het wordt namelijk over een lagere periode uitgekeerd.

Zijn lijfrente-uitkeringen kunnen het tekort niet opvangen. Zijn maandinkomen komt bij elkaar netto uit op € 2.000. Dat is voor Willem echt te weinig. Hij heeft alleen niet veel gespaard. Wat kan hij doen?

Als je als ondernemer verplicht hebt deelgenomen aan een pensioenfonds of voor je ondernemerschap pensioen bij een werkgever hebt opgebouwd, zijn er opties.

a.    Meer ouderdomspensioen en minder partnerpensioen (of andersom)

Heb je geen partner of heeft je partner zelf genoeg inkomen? Dan kun je het partnerpensioen verlagen en je eigen ouderdomspensioen verhogen. Andersom kan ook. Misschien is er door een scheiding onvoldoende partnerpensioen voor je huidige partner opgebouwd en heeft deze zelf ook weinig inkomen. Je kunt dan kiezen om je ouderdomspensioen te verlagen en het partnerpensioen te verhogen. 

De partner van Willem heeft zelf voldoende inkomen. Ze besluiten samen het hele partnerpensioen om te ruilen voor meer ouderdomspensioen. Netto stijgt het ouderdomspensioen van Willem met € 170 per maand. Dat is helaas nog niet genoeg voor een goed pensioeninkomen. 

b.    Pensioen verhogen met het gemis aan AOW

Als je net als Willem de eerste periode van je pensioen geen AOW krijgt, kun je dit opvangen door het pensioen te verhogen totdat je AOW ontvangt. Je kunt je pensioen tot je AOW-leeftijd aanvullen met een AOW-overbruggingspensioen.

Hiervoor gebruik je een bedrag uit je pensioenkapitaal van maximaal € 26.316,96 bruto per jaar in 2024. Na het ingaan van de AOW stopt deze uitkering. Omdat je een deel van je pensioenkapitaal inzet als AOW-overbrugging, krijg je vanaf je AOW-leeftijd wel een lagere pensioenuitkering per maand.

Willem besluit deze mogelijkheid maximaal te benutten. Zijn netto-inkomen (pensioen en lijfrente) per maand voordat zijn AOW is ingegaan, komt dan uit op € 2.850. Dat is ongeveer 70% van zijn huidige nettowinst per maand. De pensioenuitkering na zijn AOW-leeftijd valt hierdoor in principe wel lager uit. Maar door de combinatie met het ruilen van partnerpensioen voor ouderdomspensioen, wordt zijn maandelijks netto-inkomen nadat zijn AOW is ingegaan zo’n € 3.100. Willem is tevreden. Dan bedenkt hij zich dat hij in het begin van zijn pensionering wil reizen en dus meer zal uitgeven dan verwacht.

c.    De eerste jaren een hogere pensioenuitkering dan de jaren daarna (of andersom)

Misschien heb je in de eerste 5 jaren na je pensionering liever een hoger inkomen. Bijvoorbeeld omdat je hypotheek nog niet helemaal is afgelost. Of omdat je graag wilt reizen. Vanaf het moment dat je pensioen ingaat, kun je ervoor kiezen de uitkeringen in hoogte te laten verschillen. Andersom kan trouwens ook: de eerste jaren een lagere uitkering dan de jaren daarna. Daarbij mag in de lage periode, je pensioen niet lager zijn dan 75% van je pensioen in de hoge periode. 

Willem wil ook van deze mogelijkheid gebruikmaken en kiest voor een hogere pensioenuitkering tot zijn AOW-leeftijd. Dit leidt tot een netto-inkomen (pensioen en lijfrente) van € 3.150 tot zijn AOW. Het netto-inkomen na zijn AOW komt uit op ongeveer € 3.050. 

d.    Bedrag ineens

Willem heeft zijn pensioenplan nu in grote lijnen klaar, op 1 mogelijke optie na. Het kabinet heeft namelijk een wetsvoorstel ingediend waardoor je 10% van je pensioen- of lijfrentekapitaal ineens kunt opnemen. De geplande ingangsdatum is 1 juli 2026. Het eenmalig ontvangen van een hoger bedrag klinkt misschien aantrekkelijk, maar er kunnen flink wat financiele haken en ogen aan zitten. Daarover in een volgende blog meer.

In de tabel hieronder zie je Willem's verschil in inkomen voor en na zijn pensioen op 63-jarige leeftijd. Dit is op basis van jaarbedragen.

Als je met pensioen gaat, moet je keuzes maken. Eerder met pensioen betekent extra sparen, nu minder uitgeven of straks een lager pensioen accepteren.  

Het zetten van de juiste stappen begint met het in kaart brengen van een paar grote puzzelstukken:

• je gewenste pensioendatum
• het inkomen dat je nodig hebt
• je uitgaven straks

Heb je dit op tijd voor jezelf op een rij? Dan begint de invulling en het mogelijke bijsturen. Zo kun je bijvoorbeeld via lijfrente, fiscaal vriendelijk geldopzijzetten voor extra pensioen. De mogelijkheden zijn onlangs flink verruimd. En als je pensioen hebt opgebouwd, kan je slim gebruikmaken van je keuzemogelijkheden en zijn er misschien wel meer mogelijkheden. Een gesprek met een goede adviseur heeft zich snel terugverdiend.

• Pensioen opbouwen: zelf of op een pensioenrekening? 
• Hoe bouw je zelf aanvullend pensioen op als ondernemer, dga of zzp'er? 
• De verkoop van je bedrijf voor je pensioen