Scheiden als ondernemer: wat gebeurt er met mijn bedrijf?

Jaarlijks scheiden er in Nederland bijna 30.000 stellen (huwelijk en geregistreerd partnerschap, CBS, 2023). Voor ondernemers blijkt de kans op een echtscheiding groter dan voor mensen in loondienst. Vaak is een echtscheiding ook ingewikkelder voor ondernemers. Zeker als het bedrijf verdeeld wordt, of de waarde van het bedrijf verrekend wordt. 

• Zorg dat je weet of je bedrijf privé- of gemeenschappelijke vermogen is. Check ook bij je huwelijkse voorwaarden of je een verrekenbeding hebt. Maak eventueel een afspraak bij de notaris voor uitleg van je situatie. 
• Vraag een oriënterend gesprek aan bij een mediator of een advocaat.
• Vraag een oriënterend gesprek aan bij ABN AMRO met onze gespecialiseerde ondernemersadviseurs. 
• Wil je alvast meer weten over echtscheiding en de eigen woning? Lees dan Scheiden als ondernemer met een koophuis in uw bezit.

Is je bedrijf privé of gemeenschappelijk vermogen? Dat hangt af van hoe je getrouwd bent. 

Algehele gemeenschap van goederen (huwelijken tot 1-1-2018)

Ben je in algehele gemeenschap van goederen getrouwd? Dan zijn meestal alle bezittingen en schulden van jullie samen. Dit betekent dat al het vermogen dat je hebt opgebouwd, vóór en tijdens het huwelijk, gemeenschappelijk is. Dit vermogen moet je verdelen, dus ook je bedrijf. 

Huwelijk: na 1-1-2018: beperkte gemeenschap van goederen

Op 1 januari 2018 heeft er een wetswijziging plaatsgevonden. Daardoor ben je niet meer in algehele, maar automatisch in een beperkte gemeenschap gehuwd. Dit betekent dat alleen het vermogen dat jullie samen hebben opgebouwd tijdens het huwelijk, gemeenschappelijk is en verdeeld moet worden. Je voorhuwelijksvermogen, schenkingen en erfenissen blijven privévermogen. 

Als je het bedrijf al had vóór het huwelijk, dan blijft het je privévermogen. Wel kan er een 'redelijke vergoedingsplicht' aan je partner zijn. Dit is als je te veel winst hebt opgepot in het bedrijf. 

Ben je het bedrijf pas tijdens het huwelijk gestart? Dan valt het meestal e in de gemeenschap. Dit betekent dat je het bedrijf met elkaar moet verdelen. 

Zelf huwelijkse voorwaarden opgesteld?

Vaak hebben ondernemers huwelijkse voorwaarden waarin staat dat het bedrijf niet in de gemeenschap valt. Dit is vaak om te voorkomen dat schuldeisers van het bedrijf zich kunnen verhalen op het gemeenschappelijk vermogen. Bijvoorbeeld de eigen woning. Als dit in de huwelijkse voorwaarden staat, hoef je het bedrijf niet te verdelen. 

Wel kan je nog (een deel van) de waarde van het bedrijf moeten verrekenen. Veel stellen in Nederland hebben in de huwelijkse voorwaarden namelijk een ‘periodiek verrekenbeding’ en/of 'finaal verrekenbeding' opgenomen. 

Wat is een periodiek verrekenbeding? 

Een periodiek verrekenbeding bepaalt dat je jaarlijks de inkomsten die jullie niet aan gemeenschappelijke huishouding hebben uitgegeven, moet verrekenen met elkaar. De zogeheten ‘overgespaarde inkomsten.  

In de praktijk blijkt dat veel stellen dit niet doen. Dit betekent dat je bij echtscheiding moet afrekenen alsof je bent getrouwd in gemeenschap van goederen. Je moet (een deel) van de waarde van het bedrijf verrekenen. 

Wat is een finaal verrekenbeding? 

Een finaal verrekenbeding kan bepalen dat je bij echtscheiding beide privévermogens verrekent alsof het gemeenschappelijk vermogen is. Dit betekent dat je de waarde van je bedrijf moet gaan verrekenen. 

Via een mediator

Willen jij en je partner er in goed overleg uit komen? Dan is het handig om een mediator in te schakelen. Een mediator helpt jullie samen afspraken te maken en vast te leggen in een echtscheidingsconvenant. 

Als het bedrijf in de gemeenschap valt en verdeeld moet worden, leg je in dit convenant vast. Hierin zet je onder andere de waarde van het bedrijf, aan wie het bedrijf toekomt (meestal de ondernemer) en hoe de ex-partner gecompenseerd wordt. Dit kan bijvoorbeeld met andere vermogensbestanddelen of een betalingsregeling. Zo hoeft het bestaan van het bedrijf niet in gevaar te komen. 

Als het bedrijf niet in de gemeenschap valt, moet je misschien (een deel van) de waarde van het bedrijf verrekenen. Je legt dan in het convenant vast wat de waarde is en welke vermogensbestanddelen je ex-partner krijgt ter compensatie. Je kunt hiervoor een betalingsregeling afspreken.  

In het convenant staat ook de eventuele alimentatieplicht en hoe de opgebouwde pensioenen verdeeld worden. Hebben jullie kinderen jonger dan 18 jaar? Dan maak je samen een ouderschapsplan. De mediator kan jullie daarbij helpen. 

Uiteindelijk zorgt de mediator dat het echtscheidingsconvenant en ouderschapsplan (via een advocaat) bij de rechter komen. De rechter neemt dan een echtscheidingsbeslissing en stelt de afspraken vast. Daarna wordt de scheiding bij de gemeente ingeschreven. Vanaf dat moment ben je officieel gescheiden. 

Via een advocaat

Lukt het niet om er samen uit te komen? Dan neem je allebei een advocaat. Dit echtscheidingstraject kost meer tijd en geld omdat de communicatie via de advocaten loopt. Nadat jullie het eens zijn over de afspraken in het echtscheidingsconvenant en eventueel ouderschapsplan, wordt dit wordt voorgelegd aan de rechter. De rechter neemt de echtscheidingsbeslissing en stelt de afspraken vast. Hierna wordt de scheiding bij de gemeente ingeschreven.  

Via de rechter  

Komen jullie er niet via advocaten uit?  Dan neemt de rechter zelf een echtscheidingsbeslissing: wie krijgt welke bezittingen en schulden. Je kunt nog tegen deze beslissing in beroep gaan. Dit is vaak een lang echtscheidingstraject. Pas als niemand binnen een bepaald termijn beroep aantekent, wordt de scheiding bij de gemeente ingeschreven.