Blockchain | unclear power plants | spraaktechnologie

Tien jaar na de geboorte van de bitcoin komt de achterliggende techologie van de digitale munt in Nederland nauwelijks van de grond. Blockchain zou als decentraal georganiseerd onvervalsbaar register onmisbaar worden in veel registratie- en transactieprocessen. De technologie zou partijen die hun brood verdienen met registratie of met het bemiddelen tussen vragers en aanbieders op een markt overbodig maken. Maar de werkelijkheid is dat 85% van de Nederlandse blockchainprojecten blijft steken in fase van conceptstudie of pilot, zo schrijft de Volkskrant na een inventarisatie van 66 blockchain-initiatieven. Uit het ene na het andere project wordt de stekker getrokken. Adviesbureau Berenschot schat op basis van eigen onderzoek dat hooguit 5-10% van de projecten na de verkenningsfase wordt doorontwikkeld. Daarmee wijkt Nederland volgens de Volkskrant niet af van andere landen: ‘Overal ter wereld lijkt 2018 het jaar waarin de euforie plaatsmaakt voor ontnuchtering.’

Insight

Net als alle nieuwe technologische doorbraken moet blockchain door de technology hype cycle van Gartner. Blockchain bevindt zich in fase drie van deze cyclus, ook wel de trough of disillusionment genoemd. De early adopters hebben in fase één aan eerstegeneratie-blockchainproducten gesnuffeld. In fase twee, de peak of inflated expectations, kwamen de aanbieders en de mediahype. In fase drie faalt het grootste deel van de projecten, vindt er consolidatie plaats onder de aanbieders en is de pers negatief. Een van de lessen die van blockchain is geleerd, is dat de technologie niet geschikt is voor transacties die snelheid vereisen. Het doorvoeren van een blockchainmutatie al gauw twintig minuten en de benodigde processorkracht kost veel elektriciteit. Verder moet er ‘oud denken’ worden opgeruimd. Ter illustratie: mobiele communicatie startte in de jaren ’70. De smartphone is van de jaren ’10 en bevredigt behoeften die er in de jaren ’70 nog helemaal niet waren. Dit geldt ook voor blockchain. De technologie gaat niet over het overbodig maken van databases en organisaties, maar zal uiteindelijk nieuwe vormen van samenwerking tussen netwerkpartijen mogelijk gaan maken die we ons nu nog niet of nauwelijks kunnen voorstellen.

• ABN AMRO-rapport De gevolgen van werken met blockchain
• Steven Peters, ABN AMRO sector banker

VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff wil dat Nederland nieuwe kerncentrales bouwt om de klimaatdoelen te halen. ’Wat mij betreft gaan we snel beginnen, zei hij maandag in Nieuwsuur. ’Ik hoop dat we er rationeel naar kijken.’ Het kabinet heeft zich ten doel gesteld in 2030 49% minder CO2 uit te stoten ten opzichte van 1990 om aan de doelstellingen van het klimaatverdrag van Parijs te voldoen. In dat verdrag is afgesproken de temperatuurstijging van de aarde te beperken tot ruim onder de 2°C. Daarnaast heeft het gerechtshof in Den Haag in de Urgenda-zaak bevestigd dat de overheid meer moet doen om de CO2-uitstoot te reduceren. Volgens het hof is een reductie van 25% ten opzichte van 1990 in het jaar 2020 noodzakelijk. Met zon, wind, biomassabijstook en aardgas wordt die doelstelling niet gehaald, denkt Dijkhoff. De uitspraken van Dijkhoff hebben afgelopen week tot veel discussie geleid tussen voor- en tegenstanders, zowel binnen als buiten de politiek. Sinds de kernramp in Fukushima in 2011 en de daaropvolgende Atomausstieg in Duitsland ligt kernenergie in Nederland politiek gevoelig. Dijkhoff krijgt geen steun van de coalitiepartijen en binnen zijn eigen partij zijn de meningen verdeeld.

Insight

In Nederland is elektriciteitsopwekking een zaak van de markt. Bij ABN AMRO staat kernenergie op de Exclusion List, wat wil zeggen dat de bank niet aan projectfinanciering van nieuwe kerncentrales doet. Ook nieuwe kolencentrales financieren we niet. Daarnaast is een kerncentrale een ingewikkelde business case voor commerciële partijen. Een kerncentrale levert goedkope basislastelektriciteit, is peperduur om te bouwen (Olkiluoto-3 in Finland gaat € 8,5 mrd kosten) en gaat 50-60 jaar mee. De combinatie van die drie zorgt voor een extreem lange terugverdientijd en dito investeringshorizon. Marktpartijen kunnen deze horizon niet dragen. Overheden wel. Daarom zijn er voor de eeuwwisseling, toen elektriciteitsproductie nog een overheidstaak was, op grote schaal kerncentrales gebouwd in landen als Frankrijk en Duitsland. Tegen de huidige elektriciteitsprijzen produceren kerncentrales goedkoop. Maar de vraag is of dat over 20, 40 of 60 jaar nog steeds zo is. Als we in Nederland kerncentrales terug op het menu willen hebben, dan is het aan de overheid om die keuze te maken – en mogelijk te maken.

• ABN AMRO-blog Hoe we private miljarden kunnen laten stromen ten gunste van de transitie
• Arnold Mulder ABN AMRO sector banker, arnold.mulder@nl.abnamro.com

Met uw stem de weersverwachting opvragen, bioscoopkaartjes bestellen, nieuwe afspraken inplannen en de boodschappen bestellen in de online supermarkt. Dat kan door de slimme speaker Google Home (€ 50-150) te koppelen met het spraaksoftware Google Assistant (gratis). U bent dan ook in staat om stemcommando’s geven aan uw smart-tv, digitale thermostaat, online huisbeveiligingssysteem en slimme verlichting. De speaker kan maximaal zes stemmen onderscheiden waardoor u met meerdere personen gebruik maakt van het apparaat. Vanaf 24 oktober praat Google Assistant Nederlands, waardoor de markt voor Nederlandse huishoudens voor de zoekmachinegigant open ligt.

Insight

Spraaktechnologie is lang voorwerp van spot geweest. En nog steeds. Maar ‘voice control’ staat op het punt van doorbreken en krijgt naar verwachting van ABN AMRO een grote impact op onze levens. De slimme speaker verandert ons internetgedrag ingrijpend, net zoals de slimme telefoon dat eerder deed. In 2012 werd slechts 10% van de webpagina’s via mobiele apparaten bezocht. Minder dan zes jaar later is dat ruim 50%. Marktonderzoeksbureau Comscore verwacht dat over twee jaar 50% van alle zoekmachineopdrachten spraakgestuurd is. Een zoekmachineopdracht inspreken gaat vier keer zo snel dan het intikken ervan. De nieuwste generatie spraaksoftware herkent 95% van de menselijke spraak. Dat is hetzelfde kwaliteitsniveau als een conversatie tussen twee mensen. ‘Voice butlers’ worden de nieuwe poortwachters naar het internet’ zo schrijft Insead-technologieprofessor Annet Aris in een verhelderende column.

• ABN AMRO-rapport The Voice of Nederland
• Henk Hofstede, ABN AMRO sector banker, henk.hofstede@nl.abnamro.com