Kosten in land- en tuinbouw stabiliseren
In deze ‘Stand van’ publiceren wij onze liquiditeitsverwachtingen voor de agrarische sectoren. De liquiditeit, het verschil tussen inkomsten en uitgaven, komt tot uiting in de ontwikkeling van de rekening courant en is een belangrijke graadmeter voor de financiële ontwikkeling van het agrarische bedrijf.
Daarnaast is het een indicatie om te bepalen of een agrarisch ondernemer op korte termijn aan zijn financiële verplichtingen kan voldoen. Liquiditeit is nadrukkelijk iets anders dan het inkomen van de boer of tuinder.
Opbrengsten in akkerbouw onder druk
In de agrarische sector ontwikkelen de opbrengsten zich in de eerste helft van 2025 gunstig, met uitzondering van de akkerbouw waar prijzen van fritesaardappelen na een goede start onderuit gingen als gevolg van overaanbod en stagnerende afzet. In de voedingstuinbouw daarentegen schommelen prijzen tussen de verschillende producten sterk, maar door een hogere productie per hectare zijn de opbrengsten gemiddeld genomen goed. Ook de sierteelt groeit door, voornamelijk gedreven door prijsstijgingen; toename in aanbod wordt pas later dit jaar verwacht.
In veel dierlijke sectoren zijn de opbrengsten zeer hoog als gevolg van krapte in de markt. Dit geldt in het bijzonder voor de pluimveehouderij, in zowel de leg- als vleessector. Ook de kalverhouderij en de melkveehouderij profiteren van hogere prijzen door krapte in het aanbod. De opbrengsten voor vleesvarkensbedrijven staan door internationale concurrentie wel wat onder druk. Daarnaast is de verwachting dat Chinese importheffingen en de openstelling van de Europese markt voor Amerikaans varkensvlees verstorend kunnen werken. In de visserij zijn de visvolumes voldoende om in de vraag te voorzien en zijn de prijzen in lijn met 2024.
Kosten blijven hoog maar stabiliseren enigszins
Na jaren van torenhoge inflatie blijven de kosten onverminderd hoog. Toch ervaren ondernemers enige verlichting doordat een aantal belangrijke posten stabiliseert of licht daalt, zoals blijkt uit de grafiek hiernaast. Zo zijn de vooruitzichten voor de gasprijs, na een kleine piek begin 2025, op basis van de TTF future-prijzen voor de lange termijn gunstig. Gemiddeld gezien zijn voerkosten licht gedaald ten opzichte van 2024, door een dalende trend in de grondstofprijzen, zoals die van tarwe en soja. Daarnaast konden boeren in het voorjaar meer drijfmest uitrijden, is de plaatsingscapaciteit uitgebreid en steeg de export naar Duitsland en Frankrijk met 25 procent, waardoor mestafzetprijzen in 2025 enigszins zijn getemperd. De depositorente van de Europese Centrale Bank (ECB) is met 2 procent (juni 2025) lager dan vorig jaar, hetgeen doorgaans leidt tot lagere financieringslasten voor nieuwe kortlopende leningen en leningen met variabele tarieven.
Daarentegen blijven de kosten voor arbeid onverminderd hoog, waardoor steeds meer ondernemers zoeken naar alternatieven zoals automatisering of het verplaatsen van productie. De prijzen voor kunstmest zijn in 2025 juist verder opgelopen, onder meer doordat het Europees Parlement in januari importheffingen op kunstmest uit Rusland en Wit-Rusland aankondigde.
Overwegend positieve liquiditeitsontwikkeling
Gezien de gunstige ontwikkelingen van opbrengsten en stabiliserende kosten voorzien wij voor de rest van 2025 en begin 2026 een positieve liquiditeitsontwikkeling voor de dierlijke sectoren. Met name de goede vraag en een krimpende veestapel zijn hierin bepalend. De pluimveehouders steken er bovenuit, zij verstevigen hun liquiditeitspositie het meest.
De plantaardige sectoren hebben te maken met wisselvallige prijzen. De sierteelt verbetert en de voedingstuinbouw behoudt de huidige liquiditeitspositie. De akkerbouw, met name bedrijven die afhankelijk zijn van de vrije markt, heeft een lastig jaar als gevolg van afzetproblemen voor aardappelen. ABN AMRO gaat uit van een verslechtering van de liquiditeitspositie van akkerbouwbedrijven.
Download het complete rapport
Lees alle feiten en ontwikkelingen in het rapport 'Stand van de Agrarische Sector'.
Lees verder in de agrarische sector
De agrarische sector in Nederland kenmerkt zich door hoge productiviteit en kwaliteit. Veel landen en organisaties zien Nederland daarom als agrarisch gidsland. Met een export van ruim EUR 100 miljard draagt de Nederlandse land- en tuinbouw sterk bij aan onze economie.
