Blijf jij zzp'er in 2026 of kies je voor loondienst?

Volgens cijfers van het CBS daalt het aantal zzp’ers. Zo waren er in het eerste kwartaal van 2025 minder zzp’ers dan een jaar eerder. Dat is voor het eerst sinds 2023.

De daling kan verschillende oorzaken hebben. Zoals economische veranderingen en strengere controles op schijnzelfstandigheid.

De scherpere controle op schijnzelfstandigheid beïnvloedt de zzp-markt op verschillende manieren: 

• Meer zzp’ers stoppen volledig als zelfstandige of werken minder uren.
• Sommigen kiezen voor flexibel werk, zoals tijdelijke contracten, uitzendwerk of oproepwerk.
• Een deel van de zzp’ers stapt over naar een vaste baan.
• Het aantal zzp’ers zonder betaald werk is licht gestegen, bijvoorbeeld door pensionering.
• Bedrijven zijn voorzichtiger geworden met het inhuren van zzp’ers, maar door het tekort aan gekwalificeerd personeel blijven zelfstandigen toch een belangrijke optie.

Sommige zzp’ers overwegen om hun eenmanszaak om te zetten naar een bv. Daarmee hopen ze schijnzelfstandigheid te vermijden. Maar als je niet voldoet aan de criteria, biedt dit geen garantie: ook als eigenaar van een bv kun je als schijnzelfstandige worden gezien.

Als je twijfelt tussen zzp’er blijven of (tijdelijk) in loondienst gaan, dan is het goed om alle opties te bekijken. Elke optie heeft namelijk z’n eigen voordelen en uitdagingen. We zetten 5 opties voor je op een rij.

1. Zelfstandig als zzp’er

Je kunt er natuurlijk voor kiezen om als zzp’er te blijven werken. Voor veel zelfstandigen is dit een bewuste keuze, omdat ze graag eigen baas zijn. Zo delen ze hun eigen tijd in. En bepalen ze welke opdrachten ze aannemen.

Als zzp’er kun je vaak een hoger uurtarief vragen dan iemand in loondienst. Daarnaast profiteer je van fiscale voordelen, hoewel sommige aftrekposten de komende jaren worden verlaagd.

Het zelfstandig ondernemerschap biedt vrijheid, maar vraagt ook verantwoordelijkheid. Zo moet je zelf je administratie en verzekeringen regelen. Ook kan je inkomen variëren.

Daarnaast is het belangrijk dat je schijnzelfstandigheid voorkomt. Let er bijvoorbeeld op dat je meerdere opdrachten hebt bij verschillende opdrachtgevers.

2. Flexwerker of uitzendkracht

Uitzendbureaus bieden vaak werk dat weinig specifieke expertise vraagt. Als uitzendkracht heb je flexibiliteit: zowel jij, de opdrachtgever als het uitzendbureau kunnen de opdracht zonder opzegtermijn beëindigen. Daarmee is dit een toegankelijke manier van werken.

Veel bedrijven gebruiken uitzendkrachten om te ontdekken of iemand geschikt is voor een vaste functie. Overweeg je om in loondienst te gaan? Dan kan een uitzendbaan een goede manier zijn om te kijken of een bedrijf of opdracht bij je past.

3. Werken via een detacheringsbureau of intermediair

Detacheringsbureaus bemiddelen tussen bedrijven en specialisten voor tijdelijke opdrachten. Ze zoeken vaak hoogopgeleide professionals met expertise in specifieke vakgebieden.

Bij detachering zijn er duidelijke afspraken tussen jou, het detacheringsbureau en de opdrachtgever. Denk aan de duur van de opdracht en het aantal uren per week. Daarnaast ontvang je een vast maandsalaris, vakantiegeld en profiteer je van sociale zekerheid. Dat biedt financiële stabiliteit en zekerheden die je als zzp’er vaak niet hebt.

Bij detachering sluit je een contract voor een langere periode. Dit helpt om het risico op schijnzelfstandigheid te vermijden.

Maar er zijn ook nadelen. Je uurloon is meestal lager dan wanneer je zelfstandig werkt. Bovendien eindigt je arbeidsovereenkomst zodra de opdracht voorbij is. Dat betekent dat je zelf op zoek moet naar een nieuwe opdracht. Soms lukt dit via hetzelfde bureau maar de kans bestaat ook dat je zelf moet zoeken, een bureau geeft je geen garantie op werk. 

4. Loondienst combineren met ondernemerschap

Bij sommige bemiddelingsbureaus kun je tijdelijk in loondienst werken én zzp’er blijven. Dit kan handig zijn als je flexibel wilt blijven en je ondernemerschap wilt voortzetten.

In dit geval blijf je ondernemer voor de Belastingdienst wat betreft de omzetbelasting (btw). Je draagt namelijk btw af over de vergoeding die je van het bemiddelingsbureau ontvangt. Dit geldt niet als je gebruikmaakt van de Kleine Ondernemersregeling (KOR).

Heb je nog andere opdrachten, naast je werk via het bemiddelingsbureau? Dan word je óók voor de inkomstenbelasting als ondernemer gezien.

Heb je geen andere opdrachten? Dan ziet de Belastingdienst je inkomsten meestal als ‘resultaat uit overige werkzaamheden’ in plaats van ‘winst uit onderneming’. Dit heeft verschillende gevolgen:

• Je status als ondernemer verandert: de Belastingdienst ziet je niet meer als ondernemer. Daarbij maakt het niet uit of je ingeschreven staat bij de KVK.
• Je kunt niet profiteren van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling.
• Je mag zakelijke kosten alleen aftrekken als die direct samenhangen met het vinden van nieuwe opdrachten.

5. Loondienst

Je kunt altijd overstappen van zzp naar loondienst. Dit biedt voordelen zoals financiële stabiliteit, minder administratie en geen ondernemersrisico. Daarmee kan het een goede keuze zijn als je behoefte hebt aan zekerheid.

Als je in loondienst werkt, heb je recht op loonheffingskorting over het salaris dat je van je werkgever ontvangt. Deze korting geldt niet voor je inkomsten als zzp’er. Het is een voorheffing die definitief wordt vastgesteld bij je aangifte inkomstenbelasting.

Daarnaast is het slim om te overleggen met je werkgever. Je kunt namelijk te maken krijgen met het concurrentiebeding.

Wil je werken in loondienst combineren met zzp-schap? Houd dan rekening met een aantal belastingzaken:

• Je moet voldoen aan het urencriterium om als ondernemer te blijven gelden voor de Belastingdienstaan.
• Je betaalt niet méér belasting. Wel kunnen je inkomsten uit beide bronnen samen worden belast in box 1. Daardoor kan je bruto-inkomen stijgen. En kan een deel van je inkomen in een hogere belastingschijf vallen.

Het strengere toezicht op schijnzelfstandigheid heeft de arbeidsmarkt veranderd. Veel werkgevers vragen zzp’ers om in loondienst te komen. Bijvoorbeeld via een vast of tijdelijk dienstverband. Of een contract bij een detacheerder.

Het afgelopen jaar zijn veel zzp’ers inderdaad (terug) in loondienst gegaan. Toch kiezen veel zelfstandig ondernemers bewust voor hun vrijheid en flexibiliteit. Welke keuze je ook maakt, het is belangrijk om de voor- en nadelen zorgvuldig af te wegen en je situatie te analyseren.