Kritische consument dwingt winkelier tot transformatie

De sector retail presteert redelijk goed door de hoogconjunctuur en stijgende consumentenbestedingen. In 2019 steeg de omzet met 2,5 procent: het zesde achtereenvolgende jaar van groei.

Sinds 2013 is de omzet in de sector met ruim 15 procent toegenomen. De omzetgroei vlakte vorig jaar iets af in vergelijking met 2018, toen deze 2,9 procent bedroeg. Dit is mede het gevolg van de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent, waardoor met name de omzetgroei van supermarkten werd afgeremd: van 2,8 procent in 2018 naar 0,5 procent in 2019. De vooruitzichten voor de sector als geheel blijven vooralsnog gunstig. ABN AMRO verwacht zowel in 2020 als in 2021 een groei van 2 procent.

Minder klanten in winkels door explosieve groei online retail

Ondanks de verwachte omzetgroei van de retail als geheel benadrukt ABN AMRO dat de vooruitzichten voor veel individuele winkeliers minder gunstig kunnen zijn. Doordat consumenten steeds meer online kopen, komen ze steeds minder vaak in de winkelstraat. Daarom staat de omzet van fysieke winkels onder druk. Vooral mode- en elektronicazaken hebben hier last van, want het internet biedt gemak, snelle prijsvergelijking en gratis verzending.

Sinds 2013 is de waarde van alle online verkochte consumentenartikelen zo’n 270 procent toegenomen. Het aandeel online bedraagt nu ruim 20 procent van de binnenlandse non-food retail omzet en bijna 25 procent als buitenlandse webwinkels worden meegerekend. Dit aandeel zal toenemen, want de sterke groei van online houdt aan, met 15 procent in 2020 en 2021. Bovendien wordt de online keuze voor consumenten nog groter, nu Amazon zich sterker op Nederland wil richten en Bol.com heeft aangekondigd het assortiment daarom uit te breiden.

Fysieke winkels moeten verdienmodel aanpassen

Winkeliers dienen vanwege de vergrijzing ook rekening te houden met een veranderend uitgavenpatroon van consumenten. De komende tien jaar stijgt het aantal 65-plussers naar schatting van het CBS met zo’n 860.000, terwijl de rest van de bevolking nauwelijks toeneemt. Ouderen hebben na pensionering vaak een lager besteedbaar inkomen, maar ook andere behoeften dan jongere generaties. Zo besteden zij een groter deel van hun inkomen aan huishoudelijke apparaten, gezondheid, voedings- en genotmiddelen en minder aan elektronica, kleding en schoenen.

“Retailers moeten zichzelf opnieuw uitvinden en hun online zichtbaarheid vergroten. Zo’n 55 procent van de consumenten oriënteert zich namelijk vóór aankoop eerst online. Alleen een onlineverkoopkanaal is echter niet voldoende en bovendien ook kostbaar. De consument is kritisch en heeft steeds meer oog voor duurzaamheid. Je moet je óók onderscheiden met verrassende producten en klanten binden met uitstekende service en beleving”, zegt Paul Metzemakers, Sector Econoom Retail en Leisure van ABN AMRO.

“Winkeliers kunnen bijvoorbeeld een community van gelijkgestemden vormen en events organiseren. Denk aan een wielermodezaak die als verzamelpunt dient voor een groepsrit en een kop koffie. Klanten waarderen het ook als het personeel deskundig is, het verhaal achter producten kent en zich kan inleven in hun behoeften. Dit – en een inspirerend assortiment en interieur – versterkt de klantbeleving en de kans op herhaald bezoek.”

Lees meer over onze prognoses in het volledige rapport 'Sectorprognoses Retail (pdf, 368kB)'.

Meer informatie

• Paul Metzemakers, ABN AMRO sector econoom Retail & Leisure, paul.metzemakers@nl.abnamro.com
• ABN AMRO publicatie, De toekomst van de fysieke winkel
• ABN AMRO publicatie, Werk aan de winkel in de kledingbranche