Hoe innovatief zijn de bedrijven uit De Makers Top 100 aan de hand van hun octrooien? En waarom is het aanvragen van patenten belangrijk voor maakbedrijven?
‘Bedrijfsgeheimen zijn alleen waardevol als je ze écht beschermt’, zegt Marco Coolen, European patent attorney en partner bij AOMB. ‘Een octrooi is vaak een stille kracht. Het schrikt af. Maar uiteindelijk bepaalt de rechter hoe sterk je patent echt is.’
Maakbedrijven moeten nagaan of hun IP goed beschermd is
Speciaal voor Link Magazine analyseerden Marco Coolen en David Kemps van ABN AMRO de octrooiaanvragen van bedrijven uit de eerste Makers Top 100. ‘Het positieve nieuws: 63 bedrijven uit de lijst hebben de afgelopen jaren iets met patenten gedaan’, zegt Coolen. ‘Zo’n vijftien bedrijven dienen structureel aanvragen in, een groep daaronder doet dat af en toe, en een deel heeft slechts één of enkele aanvragen op zijn naam.’
Bedrijven die patenten aanvragen, hebben vaak eigen producten. De grotere ondernemingen hebben meer r&d’ers in dienst, waar meer patenten uitkomen. Gemiddeld heb je in Nederland zeven patentaanvragen per honderd r&d’ers. Niet verrassend voeren bedrijven als Philips, NXP, Signify en ASML de lijst aan. Ook namen als VDL en Lely vallen op. ‘Deze bedrijven hebben vaak eigen octrooigemachtigden in dienst vanwege het aantal patentaanvragen’, weet Coolen. ‘Octrooigemachtigden maken het eenvoudiger om aanvragen te doen én octrooien strategisch in te zetten. Dit heeft dan weer een versterkend effect op het aantal patentaanvragen, waardoor de afstand tot de rest van de top 25 snel groeit.’
Wat doet een octrooigemachtigde en hoelang is een patent geldig?
Een octrooigemachtigde is wettelijk bevoegd om namens bedrijven of hun cliënten octrooien aan te vragen, in te dienen en af te handelen – nationaal en internationaal. Hij of zij adviseert over hoe je een uitvinding het beste beschermt, denkt strategisch mee over de formulering van claims en begeleidt het gehele aanvraagproces.
Een standaardpatent is twintig jaar geldig, gerekend vanaf de datum van indiening. Voorwaarde is wel dat jaarlijks instandhoudingskosten worden betaald.
Concurrentie op afstand houden
Waarom zijn patenten belangrijk voor maakbedrijven? ‘Patenten kunnen twintig jaar een innovatie beschermen’, legt Coolen uit. ‘Hierdoor kun je concurrenten op afstand houden of inkomsten genereren door licenties te verstrekken. Bedrijven als Philips en Signify hebben veel ervaring met licenties.’ Coolen pleit er dan ook voor dat maakbedrijven voor zichzelf nagaan of hun IP goed beschermd is. Volgens Kemps zijn patenten bovendien waardevol voor investeerders. ‘Ze geven juridische zekerheid over de uniciteit van producten of technieken. Dat maakt het aantrekkelijker om te financieren.’
Hoe schrijf je een sterke octrooiaanvraag?
- Zorg voor een écht nieuwe en innovatieve uitvinding
- Laat de aanvraag opstellen en controleren door een octrooigemachtigde.
- Besteed veel aandacht aan de conclusies (claims) – die bepalen de reikwijdte van je bescherming.
- Denk vooruit: hoe zou een concurrent eromheen proberen te werken?
- Denk strategisch: wil je alleen bescherming in Nederland of ook in de EU of daarbuiten?
- Maak je uitvinding/innovatie pas openbaar na de indiening
Patenten niet altijd aantrekkelijk
Kemps plaatst nog wel een belangrijke kanttekening. ‘Het is niet zo dat patenten voor alle innovaties aantrekkelijk zijn. Maakbedrijven zonder eigen producten innoveren ook, bijvoorbeeld in de interne processen. Het geheimhouden van deze innovaties is vaak aantrekkelijker. Met een patent publiceer je je innovatie. Je concurrent kan hier dan op verder bouwen.’ Toch biedt het onderzoek naar de Makers Top 100 volgens Kemps interessante inzichten. ‘Naast de usual suspects als ASML en Philips staan er ook minder voor de hand liggende namen op. Ik ben benieuwd hoe deze bedrijven zich verder gaan ontwikkelen.’
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Link Magazine, 2 oktober 2025
Lees verder in de industriesector
De industrie is een zwaargewicht in de Nederlandse economie. Export is hiervoor een belangrijke aanjager, maar zorgt tegelijkertijd voor onzekerheid. Er zijn ook thema’s die positieve invloed uitoefenen op de groei, zoals samenwerking in de keten, innovatie en duurzaamheid.
