Druk op fysiotherapie door vergrijzing en uitstroom
We worden met z’n allen steeds ouder. Dat betekent meestal: meer pijntjes in de rug of in de knieën. De vraag naar fysiotherapie zal toenemen. Terwijl er steeds minder fysiotherapeuten zijn. Dat staat in het brancherapport 'Fysiotherapie in beeld' dat op 30 oktober 2023 verscheen.
Journalist Meindert Schut van BNR Nieuwsradio sprak over de uitkomsten van het brancherapport met Charlotte van Laar, sectorspecialist medische beroepen bij ABN AMRO.
Er is dus een leegloop onder de fysiotherapeuten. Waarom stoppen ze ermee?
“We verwachten inderdaad dat de vraag naar fysiotherapie de komende jaren flink toeneemt. Tegelijkertijd kampt de sector met veel uitstroom. Daardoor zien we arbeidsschaarste ontstaan. Van alle fysiotherapeuten die de afgelopen 3 jaar stopten, beoefenden ongeveer 45% het vak nog geen 5 jaar. En dat terwijl de opleiding fysiotherapie hartstikke populair is. De redenen voor de uitstroom zijn onder meer: onvoldoende carrièreperspectief en betere arbeidsvoorwaarden bij andere beroepen in of buiten de zorg.
Als die opleiding zo populair is, betekent dit dat mensen het een aantrekkelijk vak vinden, maar dat het vak in de praktijk toch niet zo leuk is?
Dat klopt. En dat zit niet in het vak zelf denk ik, maar heeft meer te maken met verminderende carrièreperspectieven. En vaak betere arbeidsvoorwaarden bij andere beroepen
Wat is dan precies het probleem met die arbeidsvoorwaarden?
We zien dat het werk in de 2e lijn, het ziekenhuis, betere arbeidsvoorwaarden biedt. Dus een beter loon, maar ook de aanvullende voorwaarden zijn bijvoorbeeld beter.
Stappen fysiotherapeuten inderdaad over naar het ziekenhuis?
Een grote groep fysiotherapeuten kiest ervoor in de 2e lijn (het ziekenhuis) te werken, maar we zien ook fysiotherapeuten terug in functies in bijvoorbeeld het bedrijfsleven. Zij maken echt een andere keuze.
Geld is een ding, maar er wordt in de zorg vaak geklaagd over administratie. Speelt dat ook in de fysiotherapie?
Ook voor fysiotherapie geldt dat administratie een rol speelt. De omzet van fysiotherapeuten komt grotendeels voort uit contracten met zorgverzekeraars. Een deel van de fysiotherapeuten voldoet ook aan de hoogste eisen die gesteld worden door zorgverzekeraars om in aanmerking te komen voor de hoogste vergoeding (pluspraktijk). Het verschilt namelijk per zorgverzekeraar welke eisen dat zijn. We horen van fysiotherapeuten dat de administratie jaarlijks toeneemt. Dus je moet nu veel meer doen dan bijvoorbeeld 5 jaar geleden.
We hebben het nu over de problemen gehad. Hebben jullie ook oplossingen?
Innovatie en e-health, zoals digitale gezondheidsoplossingen, kunnen fysiotherapeuten ondersteunen bij de behandeling. Deze technologische innovaties zijn eigenlijk noodzaak. Maar we zien fysiotherapeuten ook op zoek gaan naar alternatieve verdienmodellen. Denk aan fitness en revalidatiezorg maar ook trajecten gericht op vitaliteit en leefstijl. Vooral dat laatste punt is belangrijk: ‘preventie’ is volgens ons onmisbaar om de zorg in de toekomst betaalbaar te houden.
'Preventie is onmisbaar om de zorg in de toekomst betaalbaar te houden.'
Op welke manier drukt het kostenprobleem op het enorme zorgbudget dat we jaarlijks uitgeven?
Fysiotherapie wordt beperkt vergoed door de basisverzekering. En een steeds grotere groep Nederlanders is niet aanvullend verzekerd voor fysiotherapie. Dat zijn inmiddels ruim 4 miljoen mensen. Een van de grootste uitdagingen is dan ook de bekostiging. Hoewel fysiotherapie zeer kosteneffectief kan zijn – zorg in de 2e lijn in het ziekenhuis is nu eenmaal duurder – worden de tarieven niet altijd vergoed. Er zijn mensen die een behandeling niet kunnen betalen. Zij komen daardoor noodgedwongen voor die duurdere zorg in het ziekenhuis terecht.
Is het economisch verstandig om meer fysiotherapie in het basispakket te hebben?
Dat wordt nu onderzocht door de beroepsgroepen en door het ministerie. Ze kijken wat ervoor nodig is en aan welke voorwaarden moet worden voldaan. Daar is echt wel aandacht voor. Maar goed, het is niet meteen opgelost. Fysiotherapie zit niet morgen in het basispakket!
Dit artikel is een bewerking van het interview van journalist en radiopresentator Meindert Schut met sectorspecialist medisch Charlotte van Laar in het ochtendprogramma ‘De Ochtendspits' van BNR Nieuwsradio op maandag 30 oktober.
