Hebben we recht op gezondheidszorg en preventie?

Tijdens het Health Innovators Summit werd het belang van preventieve zorg en het recht op gezondheid uitgebreid besproken. Gezondheidsverschillen tussen sociaaleconomische groepen nemen toe. Factoren zoals opleidingsniveau, inkomen en leefomgeving spelen hierbij een grote rol. Volgens experts gaat gezondheid verder dan alleen de afwezigheid van ziekte. Preventieve zorg helpt om zorg betaalbaar en toegankelijk te houden.

Een belangrijk knelpunt dat tijdens de discussies naar voren kwam, zijn 'perverse prikkels' in het huidige zorgstelsel. Deze financiële en structurele mechanismen maken preventieve zorg minder aantrekkelijk dan curatieve zorg, waardoor het voorkomen van gezondheidsproblemen onvoldoende wordt gestimuleerd.

Een apotheker uit het publiek illustreerde dit met een treffend voorbeeld. Zij wees op ouderen die langdurig slaapmedicatie gebruiken, wat hun risico op val-incidenten en botbreuken aanzienlijk vergroot. Hoewel het afbouwen van deze medicatie juist veel gezondheidsproblemen zou kunnen voorkomen, ontbreekt er in het huidige systeem een vergoeding om dit proces goed te begeleiden. Hierdoor worden preventieve initiatieven, ondanks hun positieve effect, onvoldoende ondersteund. De apotheker gaf aan patiënten wel degelijk te helpen met het afbouwen van medicatiegebruik, maar benadrukte dat structurele financiering essentieel is om dit effectief en breed te organiseren. Dit voorbeeld staat niet op zichzelf, maar is illustratief voor een breder probleem waarbij preventieve maatregelen te weinig prioriteit krijgen in het zorgsysteem.

Naast de apotheker deelden andere zorgverleners hun ervaringen. Een huisarts vertelde hoe zij vanuit een lokaal initiatief zorg verleent aan onverzekerden, wat helpt om grotere gezondheidsproblemen te voorkomen. Ook binnen de fysiotherapie zijn voorbeelden waarbij preventieve zorg een belangrijke rol speelt.

Hoewel er mooie initiatieven bestaan, blijkt het opschalen van preventieve zorg nog lastig. Dit komt voornamelijk doordat preventie nog niet voldoende georganiseerd en gefinancierd is binnen het zorgstelsel. Initiatieven blijven daardoor vaak beperkt tot individuele praktijken of regionale initiatieven.

Effectieve preventieve zorg vraagt om een integrale aanpak waarbij zorgverleners, gemeenten, onderwijs en werkgevers samenwerken. Beleidsmakers spelen een sleutelrol in het creëren van voorwaarden voor succesvolle preventieprogramma's. Door samen te werken en middelen te bundelen, kan preventie op grotere schaal worden ingezet.

Preventie moet een speerpunt worden in het Nederlandse zorgbeleid om toekomstige problemen voor te zijn. Zonder structurele aandacht voor preventie blijven gezondheidsverschillen toenemen en lopen de zorgkosten verder op. Een verschuiving naar preventieve zorg als integraal onderdeel van het zorgstelsel is noodzakelijk om de zorg toegankelijk, betaalbaar en toekomstbestendig te maken.