Akkerbouw lijkt dit jaar bestand tegen stijgende kosten
Akkerbouwers hadden dit jaar te maken met fors hogere kosten. Naast de hogere kosten voor beregening liepen tevens de kosten van kunstmest, gewasbeschermingsmiddelen, bewaring, energie en arbeid op. Door relatief gunstige prijzen, lijkt het erop dat akkerbouwers ondanks de hogere kosten een redelijk rendement hebben behaald.
Na de lockdown in maart 2020 leek het even uitzichtloos voor de sierteeltsector. De uitvoer kwam stil te liggen en de sector zat met de handen in het haar. Deze periode was van korte duur en wat in eerste instantie een belemmering was, bleek later juist een kans. De coronamaatregelen zorgden er namelijk voor dat consumenten geld overhielden en graag besteedden aan het opsieren van hun huis en tuin met planten en bloemen. In Nederland en andere belangrijke afzetlanden als Duitsland en het VK nam de vraag flink toe. Dit leidde tot hogere afzetvolumes en een flinke toename van de prijs.
De oogst van aardappelen en suikerbieten valt dit jaar hoger uit dan vorig jaar. Dit is het gevolg van een groter beteeld areaal en een gelijkblijvende opbrengst per hectare. Volgens de oogstraming van het CBS stijgt de totale oogst in de akkerbouw dit jaar met zo een 4 procent. Het toegenomen areaal aardappelen en suikerbieten is ten koste gegaan van het areaal voor zaaiuien, waardoor de oogst van zaaiuien dus ook is afgenomen. Als we kijken naar de opbrengst van de afgelopen 10 jaar, dan ligt de opbrengst van dit jaar onder het gemiddelde. Dit komt doordat de hoeveelheid akkerbouwland al een aantal jaren krimpt en de opbrengst per hectare niet tot nauwelijks toeneemt.
Weer van invloed op kwaliteit en hoeveelheid
Toekomstige ontwikkelingen zijn uiteraard sterk afhankelijk van het weer, dat invloed heeft op de kwaliteit en hoeveelheid van de gewassen. De akkerbouw is de subsector binnen de landbouw die het meest afhankelijk is van het weer. Waar de tuinbouw hoogtechnologisch is en kunstmatig kan uitoefenen op de omstandigheden waarin de gewassen groeien, is dat voor akkerbouwers lastiger. Extreme droogte of regen hebben al snel invloed op het resultaat van akkerbouwers. Ook dit jaar was een droog jaar. Volgens de droogtemonitor van de KNMI bedroeg het neerslagtekort 223 millimeter en ligt hierbij dicht aan tegen het zeer droge jaar 2018. Het neerslagtekort kon nog redelijk worden opgevangen door beregening, maar het is duidelijk dat het onttrekken van grondwater voor beregening steeds meer tegen grenzen aanloopt. Akkerbouwers kijken daarom actief naar oplossingen om water vast te houden en efficiënter te irrigeren.
Angst voor tekorten
Akkerbouwers hebben uit angst voor tekorten akkerbouwers eerder dan normaal voorraden aangelegd. Hoewel de prijs van kunstmest naar verwachting nog relatief hoog blijft, lijkt deze door de lagere gasprijs en afnemende vraag wel zijn hoogtepunt bereikt te hebben. De hogere kosten, gelijkblijvende sterke vraag en een lage euro heeft geleid tot een redelijke prijszetting voor veel akkerbouwproducten. Ondanks de hogere kosten lijkt het erop dat veel akkerbouwers een redelijk rendement hebben behaald. Akkerbouwers die moeilijk konden beregenen kampen met wat meer moeilijkheden vanwege lagere oogsten.
Gevolgen voor volumes en inkomens
De komende periode blijven de kosten voor akkerbouwers hoog. Daarnaast neemt de regeldruk toe. Het verruimen van het bouwplan vanuit het 7e Nederlandse actieprogramma betreffende de Nitraatrichtlijn, een mogelijk verminderde hectarepremie bij invoering van de nieuwe GLB per 2023 en maatregelen uit de nieuwe conceptbeschikking derogatie, waardoor ruimere bufferstroken aangehouden moeten worden, kunnen gevolgen hebben voor de volumes en het inkomen van akkerbouwers. Voor volgend jaar verwacht ABN AMRO een stabiele ontwikkeling van de volumes na een groei van 4 procent dit jaar.
Meer informatie
Lees het volledige rapport 'Agrarische sector houdt zich ondanks kostenstijgingen goed staande'.
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Lees verder in de agrarische sector
De agrarische sector in Nederland kenmerkt zich door hoge productiviteit en kwaliteit. Veel landen en organisaties zien Nederland daarom als agrarisch gidsland. Met een export van ruim EUR 100 miljard draagt de Nederlandse land- en tuinbouw sterk bij aan onze economie.
Ondernemen in onzekere tijden
Het zijn onzekere economische tijden voor ondernemers en consumenten. Zaken als de inflatie, de stikstofcrisis, de energieprijs en het personeelstekort houden veel mensen bezig. Gaan we een recessie tegemoet? Of blijft de economie groeien? Kom hierover meer te weten.
