Moeilijke keuzes houden consolidatie in gang

Je zou kunnen denken dat de combinatie van hogere renteniveaus en onzekere economische vooruitzichten zand in de motor strooien van de fusie- en overnamemachine. Uit de eerste berichten van 2024 blijkt echter dat fusie- en overnametransacties in de transportsector nog steeds schering en inslag zijn. Naast traditionele redenen als schaalvergroting is een aantal nieuwe thema’s toegevoegd die een drijvende kracht vormen achter de aanhoudende consolidatie in de sector.

In de transportsector neemt het aantal overnames al langer toe. Volgens Aeturnus Corporate Finance was 2021 al een absoluut topjaar met 49 transacties waarbij Nederlandse partijen zijn betrokken. Belangrijkste redenen waren de lage rente, forse goederenvolumes en een inhaalslag na de stille corona-periode. Het jaar 2022 was nog beter met een kleine 70 transacties. Voor 2023 zijn nog geen exacte cijfers bekend. Naar verwachting zal de overnameactiviteit dit jaar iets lager uitkomen, maar nog steeds ver boven het gemiddelde van de afgelopen tien jaar liggen. De start van 2024 toont opnieuw een aantal flinke overnames die het Nederlandse transportlandschap veranderen.

De belangrijkste redenen voor overnames zijn het ontbreken van geschikte opvolging, vaak binnen familiebedrijven, of schaalvergroting en versterking van het netwerk. Een voorbeeld van schaalvergroting is Rhenus, dat in september vorig jaar zijn havennetwerk heeft versterkt via de overname van Rietlanden. De overname van Graaco door Kooiker Logistiek in juli is ingegeven door de voortgaande groei van het intermodale vervoer.

Naast bovengenoemde dringen zich vier thema’s op die bepalender zijn dan ooit voor het vermogen om in te spelen op de toekomst. Zij beïnvloeden de strategische keuzes van het management van een bedrijf, waarbij ook de verkoop- of overnamestrategie hoort.

Ten eerste de structurele schaarste op de arbeidsmarkt. De toekomst toont een uitdagend beeld van toenemende vergrijzing (hogere uitstroom) en afnemende vergroening (lagere instroom). Het wordt steeds lastiger om de juiste mensen te behouden of binnen te halen. Dit was ook een van de redenen van Stef om Bakker Logistiek over te nemen.

Ten tweede de forse kostenstijgingen. Met name de laatste twee jaar kenmerken zich door ongekende kostenstijgingen op loonkosten, brandstof en rente. De interne organisatie van logistieke bedrijven wordt tot het uiterste gedwongen om iedere dag nog efficiënter te werken. Dat dit niet altijd lukt, bewijst de recente overname van het failliete Speedliner door Claassen Logistics in februari.

Als derde de alsmaar toenemende en vaak complexe wet- en regelgeving op het gebied van duurzaamheid. De intrede van zero-emissiezones in de grote steden staat voor 1 januari 2025 op de agenda. Dit was onder meer de aanleiding van de verkoop van een onderdeel van Simon Loos aan Sligro en Euser.

Veel omvattender is de Corporate Sustainability Reporting Directive. CSRD verplicht tot rapportage over onder meer de emissie-uitstoot, zelfs binnen de volledige logistieke keten. Zeker kansrijk voor een aantal bedrijven, maar niet zonder investering in denk- en daadkracht. De overname van Cotrans door van der Heijden wordt specifiek dropdichtheid en reductie van CO2 als redenen genoemd.

Tenslotte hangt de volgende stap in de beveiliging van digitale infrastructuur boven de markt. De Europese Unie beschouwt transport als een van de vijftien vitale sectoren, zoals onder meer is vastgelegd in de NIS2-directive. De meeste transportbedrijven zullen dus extra maatregelen moeten treffen om de dataveiligheid te waarborgen. De hoge kosten kunnen leiden tot verdere consolidatie.

Nederlandse logistieke bedrijven zijn in trek bij buitenlandse bedrijven. We zien een toenemend aantal overnames door buitenlandse bedrijven als CLdN, Dematra, Stef en Dachser. Daarnaast is de interesse vanuit de hoek van private equity opvallend. Op een enkele transactie na stond de transportsector nooit serieus op het netvlies van deze investeerders. Een voorbeeld is Waterland, die in 2022 voor 70 procent aandeelhouder van Duvenbeck werd en vorige week via Duvenbeck ook Schotpoort Logistics heeft verworven. Andere investeerders zijn Globitas die vorig jaar Van Dingenen Transport overnam en Argos Wityu die eerder medeaandeelhouder Schenk Tanktransport werd.

Samenvattend is de omgeving anno 2024 steeds ingewikkelder voor met name kleinere en middelgrote bedrijven in de transport en logistiek. De onzekere economische vooruitzichten, kostenstijgingen en toenemende regelgeving op diverse thema’s stellen hogere eisen aan de operationele efficiency en rapportagecapaciteit. Het snel veranderende speelveld is van directe invloed op het toekomstsperspectief voor bedrijven.

Biedt dat kansen of vooral bedreigingen? Dat is de vraag die ondernemers zich juist nu moeten stellen. De bal ligt bij de managers. Zij zullen ook nu, in een aantal gevallen eerder dan gedacht, besluiten moeten nemen over hun groeistrategie, of juist moeten kiezen voor een desinvesteringsoptie.

Dit artikel is op 5 maart 2024 geplaatst op Nieuwsblad Transport.

Lees verder in de transport- en logistieksector

Na een lastig jaar, waarin de internationale handel afnam door een snelle afbouw van overtollige voorraden, heeft de transportsector een voorzichtig herstel ingezet. Begin 2024 stegen zowel in de containervaart als in de luchtvaart de goederenvolumes. Dankzij de aantrekkende economische groei kan de sector verder herstellen. Het herstel wordt echter geremd door een lagere vraag naar bouwmaterialen. Intussen krijgt het wegvervoer de komende jaren te maken met een stapeling van milieuregels.

Bekijk alle artikelen