Sentiment industriele ondernemers is hersteld van zomerdipje
Het sentiment onder Nederlandse ondernemers in de industrie is hersteld van een zomerdipje. Na lang getob over een dreigende handelsoorlog zijn industriële ondernemers weer wat optimistischer. Vanaf juni zwakte het vertrouwen in de economie af, maar de cijfers over september zien er alweer zonniger uit. Ook het sentiment over de orderportefeuille lijkt hersteld.
Download het volledige rapport
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
In augustus schoot de netto balans omhoog naar 1,6, na een min van 1,9 in juni, het laagste cijfer in jaren. De groei van de industriële productie ligt in de meeste branches nog steeds boven het langjarig gemiddelde, maar lijkt wel wat af te vlakken.
Zwakkere groei eurozone
De economische omstandigheden in de eurozone zijn zwakker geworden. De index van de Europese Commissie voor het economisch sentiment laat al sinds begin dit jaar een dalende lijn zien. De internationale handel is de boosdoener. De groei van de Duitse industrie is vertraagd, wat te wijten is aan een afname van binnenlandse orders en orders uit de rest van de eurozone.
Nederland blinkt uit
De groei in de eurozone vertraagt, maar de Nederlandse economie lijkt zich daar verrassend genoeg tot nu toe aan te onttrekken. Terwijl in de eurozone de stijging van het bruto binnenlands product (bbp) in de eerste twee kwartalen duidelijk achterbleef bij de gemiddelde kwartaalgroei in 2017, was daar in Nederland amper sprake van. Ook in ons land zagen we een lagere bbp-groei in het eerste kwartaal, maar in het voorjaar veerde deze weer op. Zowel de binnenlandse bestedingen als de uitvoer blijven stijgen. De krimp van de uitvoer in het eerste kwartaal lijkt eenmalig te zijn geweest.
Bezettingsgraad
De bezettingsgraad in de industrie was in april terug op het niveau van voor de crisis van begin 2008. Het cijfer lag daarmee al boven het langetermijngemiddelde. Sinds april is de bezettingsgraad nog verder toegenomen naar 84,5%, een niveau dat sinds 2001 niet is voorgekomen.
Druk op arbeidsmarkt
De grootste belemmering voor groei blijft de arbeidsmarkt. Steeds meer industriële ondernemers hebben last van het tekort aan goede arbeidskrachten. Volgens de meest recente cijfers nam het percentage van ondernemers dat last heeft van personeelstekort toe van 16,9% in april naar 20,6% in juli.
Optimisme ook getemperd
In enkele branches zijn ondernemers wat minder optimistisch geworden. In de metaalproductenbranche heeft dat mogelijk te maken met zorgen over eventuele handelsbeperkingen uit de koker van de Amerikaanse president Trump.
Ook in de transportmiddelenbranche neemt het optimisme over het economisch klimaat af. Dat sentiment zal waarschijnlijk verder afnemen na het bericht dat VDL Nedcar 1.000 van de 7.00 banen schrapt door een afname van bestellingen van BMW in 2019. Dit nieuws is nog niet verwerkt in de laatste CBS-cijfers.
Meer informatie
Lees het volledige rapport 'Sentiment ondernemers hersteld van zomerdipje'.
Lees verder in de industriesector
De industrie is een zwaargewicht in de Nederlandse economie. Export is hiervoor een belangrijke aanjager, maar zorgt tegelijkertijd voor onzekerheid. Er zijn ook thema’s die positief invloed uitoefenen op de groei, zoals samenwerking in de keten, innovatie en duurzaamheid.
