Bedrijvigheid in de industrie blijft hoog

(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)

De sterkste groei wordt gerealiseerd in de export georiënteerde branches en wij verwachten dat groei ook de komende jaren vooral over de grens te vinden zal zijn.

Het jaar 2017 eindigde in opperbeste stemming. De meeste vertrouwensindicatoren schetsen een aanhoudend positief beeld. De meest recente harde macro-cijfers uit de grote economieën bevestigen het beeld van een redelijke, evenwichtige groei. Voor 2018 verwacht het Economisch Bureau van ABN AMRO dat de wereldeconomie per saldo iets harder zal groeien. Azië is de meest conjunctuurgevoelige regio van de wereldeconomie. De Chinese economie zal in 2018 een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van de wereldconjunctuur. Het Economisch Bureau gaat uit van een geleidelijke groeivertraging in China. Een sterkere vertraging zou een risicofactor zijn. Andere risicofactoren: toename van protectionisme, een harde Brexit (of een no-deal resultaat) en een toename van geopolitieke spanningen of een escalatie daarvan.

Het Economisch Bureau van ABN AMRO verwacht dat de economie van de eurozone in 2018 sneller groeit dan het trendmatige niveau. Hierbij is komend jaar een grotere rol weggelegd voor de investeringsuitgaven. De ruime financiële condities (ECB-beleid), de stijgende bedrijfswinsten en het torenhoge ondernemersver-trouwen bieden een goede basis. De particuliere consumptie neemt in 2018 in ongeveer hetzelfde tempo toe als in 2017. De toename wordt gesteund door een verder aantrekkende banengroei, de lage rentes en positieve vermogenseffecten vanuit de woning- en aandelenmarkten. De uitvoer wordt iets gedrukt door de appreciatie van de euro, terwijl de invoer nog altijd wordt gesteund door de krachtige binnenlandse bestedingen.

In de eurozone staat de industrie er goed voor. Voor de hele eurozone nam de index op maandbasis ligt toe in december. De huidige stand van de PMI toont aan dat de bedrijfsactiviteit voor de industrie groei laat zien. In alle landen van Europa staat de PMI voor de industriële verwerking in de expansiefase. In een aantal landen is de PMI zelfs op recordhoogtes uitgekomen, zoals in Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Ierland. De sterkste bijdrage aan de PMI kwam vanuit de sterke toename in de output en de goede verwachtingen rondom de orderintake. Met name de activiteit in investeringsgoederen (zoals machines) trekt sterk aan en dat is een goed teken. Meer investeringen in deze goederen is goed voor de productiviteit en uiteindelijk de winstgevendheid.

In november bereikte de PMI in Nederland zijn recordniveau. Sinds de start van de indicator – in het jaar 2000 – heeft de index nog nooit zo hoog gestaan. In december zakt de index met 0,2 punten terug. In 2017 hebben zowel de sterke toename van de output als de toename in de nieuwe orders de grootste bijdrage geleverd aan de snelle opmars van de index. De groei van de nieuwe orders kwam uit het binnen- en het buitenland. De stijging van de exportorders was iets sterker. Wij verwachten dat de PMI de komende maanden op peil zal blijven. Er zijn nu geen indicaties dat de bedrijfs-activiteit flink zal afnemen. Wel moeten alert blijven voor risico’s die het vertrouwen kunnen schaden. Denk hierbij aan de trends in de economie van China, het wispelturige Trumpbeleid en escalatie van geopolitieke spanningen.

Groei zal ook de komende jaren vooral over de grens te vinden zijn. De exporterende industriële branches, vooral die de weg naar marktgebieden buiten de eurozone weten te vinden, zullen hun productie sterker zien toenemen dan branches die de nadruk leggen op Nederland en/of de eurozone. De export blijft de groeimotor voor de industrie. De totale goederenexport is tot en met oktober 2017 met 11% op jaarbasis toegenomen. De export van fabrikaten (zoals van leder, rubber, kurk, papier, metaal, meubels en kleding) is het sterkst toegenomen. Ook de producten van de machine- en chemische industrie vinden gretig aftrek in het buitenland. De komende jaren zal met name de groei over de grens te vinden zijn.

De EUR/USD is begin 2018 boven het hoogste punt van 2017 gestegen. De notulen van de ECB-vergadering van december zorgden voor hogere rentes op Duitse staatsobligaties en een sterkere euro. ABN AMRO gaat er nog steeds van uit dat de ECB overgaat tot tapering na september 2018 en dat de eerste renteverhoging pas in de tweede helft van 2019 zal plaatsvinden. De financiële markten gaan ervan uit dat de Fed de beleids­rente – na de verhoging in december 2017 – in 2018 nog twee keer zal verhogen.

Ondernemers blijven positief gestemd over de vacature-ontwikkeling. De trend in de indicator zit sinds begin dit jaar non-stop in een opgaande lijn. De sterke groei in de bedrijfsactiviteit en de aanwas van nieuwe orders leidt ertoe dat de behoefte aan arbeidskrachten hoog is. Er is te weinig vakkundig personeel beschikbaar. De druk op de arbeidsmarkt is dus hoog en dat zorgt ervoor dat het aantal uitzenduren gestaag verder groeit. Gezien verwachte verdere groei van de orders en de positieve verwachtingen van ondernemers daarover, blijft deze druk op de arbeidsmarkt ook in 2018 hoog. Het aantal ontstane banen binnen de industrie is tot en met het derde kwartaal met 20% op jaarbasis gegroeid.

Lees hier het volledige rapport 'Bedrijvigheid in de industrie blijft hoog'.

Lees verder in de industriesector

De industrie is een zwaargewicht in de Nederlandse economie. Export is hiervoor een belangrijke aanjager, maar zorgt tegelijkertijd voor onzekerheid. Er zijn ook thema’s die positief invloed uitoefenen op de groei, zoals samenwerking in de keten, innovatie en duurzaamheid.

Bekijk alle artikelen