Dat de migratiedeal uiteindelijk niet rondgekomen is, mag een grote opluchting heten voor de bouw. Een van de afspraken binnen de deal waar de coalitiepartijen het wel over eens waren, was een mogelijkheid om specifieke sectoren een verbod op het gebruik van uitzendwerk op te leggen. Dit instrument zou kunnen worden ingezet als “grote misstanden ten aanzien van uitzendkrachten in specifieke sectoren blijven voortbestaan”. Juist in de bouw werken via onderaanneming veel buitenlandse uitzendkrachten terwijl in de sector helaas ook veel voorbeelden van misstanden zijn.
Afhankelijkheid van uitzendkrachten
De Nederlandse bouwsector is behoorlijk afhankelijk van uitzendkrachten: volgens het CBS werkten vorig jaar 25.000 uitzendkrachten in de bouw, waaronder een groot deel arbeidsmigranten. De sector kampt nog steeds met een nijpend personeelstekort en het projectmatige karakter van de bouw maakt dat aannemers grote behoefte hebben aan flexibel inzetbare arbeid. Het wegvallen van uitzendwerk zou de hoge bouwambities overhoop gooien.
De problemen zijn er ontegenzeggelijk: de arbeidsinspectie heeft de bouw in het vizier als een van de sectoren waarin de risico’s op oneerlijk en onveilig werk het grootst zijn. En ook de Europese Arbeidsautoriteit stuitte in april van dit jaar bij controles in de bouw op een veelvoud aan overtredingen, waaronder te lage lonen en onregelmatigheden met betrekking tot sociale zekerheid.
Lange ketens veroorzaken problemen, niet uitzendwerk
Het verbieden van uitzendwerk als oplossing zou niets minder zijn dan symptoombestrijding. De verklaring voor misstanden moet gezocht worden in de ellenlange ketens, die ervoor zorgen dat partijen hun verantwoordelijkheden uit de weg gaan en de pakkans nihil is. Maximalisatie van het aantal schakels in de keten en serieuze controle op naleving zouden een grote stap in de goede richting betekenen.
Voor bouwers en uitzendbureaus is het zaak om geen aanleiding te geven voor drastische maatregelen die de bouw ver terugwerpen, zoals een verbod op uitzendwerk. Een sector waarin het personeelstekort zo groot is, moet er alles aan doen om goede arbeidsomstandigheden absolute topprioriteit te geven. Daarnaast zou het helpen als de bonafide uitzendbureaus en aannemers die wel keurig volgens de regels werken op het schild worden gehesen, zodat aan de politiek ook eens wordt getoond dat het rond flexwerk en arbeidsmigranten niet alleen maar kommer en kwel is.
Deze column verscheen eerder in Cobouw.
Over de auteur
Paul Bisschop was sectoreconoom bij ABN AMRO. Binnen de afdeling Sector Expertise richtte hij zich op de sectoren Bouw en Vastgoed.
Lees verder in de bouwsector
De Nederlandse bouwsector behoorde de afgelopen jaren tot een van de best presterende sectoren, ondanks verschillende uitdagingen waar de sector mee te maken heeft. Voorbeelden zijn het stikstof-dossier, de forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen en ook de personeelstekorten. Gedreven door trends, innovaties en wet- en regelgeving groeit de relevantie van thema’s als duurzaamheid en milieu-impact en zoekt de sector zijn weg naar een nieuw evenwicht.
