‘Verduurzamen moet wel leuk blijven’
Dieuwertje Damen richtte 15 jaar geleden Rainbow Collection op. Met haar bureau helpt ze bedrijven om te verduurzamen. “Ik geloof echt in een economisch systeem waarin je duurzaamheid en impact meeneemt in je bedrijfsvoering. En daarmee een veel sterker bedrijf bouwt.
Dieuwertje van Rainbow Collection en haar collega Lana Buunk geven hieronder hun tips voor bedrijven die willen verduurzamen. ‘Zorg dat management de duurzaamheidswens uitdraagt en ondersteunt. Kijk vooral naar de stappen die je kunt nemen die bij het profiel van jouw bedrijf passen. En focus op de positieve kanten.
Was er 15 jaar geleden al zoveel vraag naar duurzaamheid?
Dieuwertje: “Toen waren er nog niet zoveel studies op het gebied van duurzaamheid. Ik heb destijds een onderzoeksproject gedaan met Heineken. Ik dacht daarna: “Dit is fantastisch. Dit wil ik de rest van mijn leven doen. De enige bedrijven die toen al bezig waren met duurzaamheid waren de grotere accountancy en consultancy kantoren, die zich voornamelijk richtten op het rapporteren over duurzaamheid. Dat vond ik jammer: Ik wilde niet terugkijken. Ik wilde juist vooruitkomen.”
Hoe stonden bedrijven er toen tegenover dan?
Dieuwertje: “Het was een tijd waarin duurzaamheid als iets vrij technisch en wetenschappelijks werd gezien. Er werd nog niet zo praktisch naar gekeken als nu. Met een community van koplopers was je toen aan het pionieren. Nu zie je dat pionieren niet meer nodig is. Nu gaat het vooral om: ‘Hoe ga je echt aan de slag met verduurzamen’?”
En hoe gaat het dan als een bedrijf met een wens om te verduurzamen bij jullie aanklopt?
Lana: “We proberen te meten waar we samen de grootste impact kunnen maken, waar expertise mist, of waar we inhoudelijke support of trainingen kunnen geven en kunnen coachen. Maar het kan ook zijn dat we eerst naar leveranciers moeten kijken. Onze rol is heel flexibel en afhankelijk van de behoeftes van het bedrijf. Het is ook heel belangrijk dat we successen vieren met elkaar.”
Dieuwertje: “Het moet vooral leuk blijven, en de organisatie ook iets opleveren. Duurzaamheid moet geen beladen onderwerp worden voor een organisatie.”
En hoe hou je het leuk als je vooral aan het rapporteren bent?
Dieuwertje: “Door het interactief aan te pakken. Om beter te begrijpen welke duurzaamheidsonderwerpen belangrijk zijn voor een organisatie moet je onderzoek doen. De leukste én meest effectieve manier is om met andere partijen zoals klanten, leveranciers, en investeerders het gesprek aan te gaan: wat is voor hen belangrijk als het gaat om duurzaamheid? Hoe kan jouw bedrijf hen helpen meer impact te maken? Je kunt ook collega’s uitnodigen voor interactieve sessies en de inzichten die je daarin opdoet gelijk inzetten voor je bedrijf. De vorm kun je zelf bepalen. Zie zo’n rapportage niet als een soort academisch onderzoek op papier. Maak er iets van met elkaar.”
Waarom kloppen bedrijven bij jullie aan met een duurzaamheidswens?
Dieuwertje: “De grootste reden is dat bedrijven graag aan de slag willen met duurzaamheid, maar simpelweg niet weten waar ze moeten beginnen. Vaak krijgen bedrijven ook externe prikkels: wat doen andere bedrijven, wat willen medewerkers en consumenten, wat verwacht de overheid?”
Lana: “Wet- en regelgeving is sowieso een drijfveer. Maar we kijken verder dan dat. We willen het proactief maken, in plaats van reactief."
Hoe breng je als bedrijf focus aan in je duurzaamheidsdoelen?
Dieuwertje: “Bekijk waar je het grootste verschil kunt maken. Of op welk thema er bepaalde wetgeving aankomt. Als je dat eenmaal helder hebt, zijn er vaak ook zaken die je kunt schrappen. Zo hebben we met een telecombedrijf gewerkt dat veel deed om waterschaarste wereldwijd tegen te gaan door samen te werken met stichtingen in Afrika. Een superbelangrijk onderwerp voor de gemeenschappen daar, maar nauwelijks voor het bedrijf. Als telecombedrijf is water als onderwerp niet relevant en kunnen ze hier geen impact maken met hun product en service. Dit bedrijf had wel allerlei datacenters in het land staan. CO2- en energiereductie was dus juist een belangrijk thema voor hen."
Welke uitdagingen zien jullie op het gebied van duurzaamheid voor Nederlandse bedrijven het komende jaar?
Dieuwertje: “In elke organisatie zijn nog steeds mensen zijn die niet per se mee willen. En verduurzamen als een project zien dat vooruit kan worden geschoven. Maar duurzaamheid is juist geen apart project. Het moet in elk team terugkomen. Dat zie ik als de grootste uitdaging. Maar de oplossing is er wel.”
Lana: “Er ligt vrijwel altijd een groot stuk aan de mensenkant. Bij grotere bedrijven, met een bureaucratische structuur, is het extra lastig om die cultuurshift te maken. In kleinere bedrijven kun je sneller zeggen: ‘We kopen morgen biologisch of gerecycled katoen in en we gaan een andere leverancier gebruiken’. Maar het echt verankeren van duurzaamheid binnen een organisatie kost echt wel een jaar of 2.”
Hoe werkt zo’n mindset shift richting duurzaamheid?
Lana: “Alles is circulair ingericht. Ook als je naar de natuur kijkt. Als je naar een ouder kapitalistisch systeem kijkt, ben je eigenlijk resources aan het uitputten om een product te maken. Dat is niet houdbaar. Als je je bedrijf ziet als onderdeel van een circulair systeem, dan moet je zo met je resources omgaan dat het over 100 jaar nog steeds kan doorgaan. Daar moet je voor betalen en dat is een beginpunt waar bedrijven vaak vastlopen. De wens om te starten met verduurzamen moet echt door het management team worden gedragen.”
