Duurzaam digitaliseren met groene software

Hoe meer we digitaal doen, hoe meer datacenters er nodig zijn. Die kosten veel stroom en de bouw ervan stuit op weerstand in de maatschappij. “Het kan anders”, zegt Patrick de Ridder, directeur van Alterio: “Het zou normaal moeten worden om ‘groen’ als criterium in softwareontwikkeling mee te nemen.”
Meer van hetzelfde
Volgens onderzoek gebruiken datacenters in Nederland zo’n 3 procent van het totaal aan stroom dat we jaarlijks in Nederland gebruiken. Patrick: “En dat wordt alleen maar meer. Dan is het natuurlijk mooi als die datacenters zo zuinig mogelijk zijn, met groene stroom en slimme koeling, noem maar op. Maar hoe zuinig een nieuw datacenter ook is, het is meer van hetzelfde. Er is bedacht dat we een bepaalde capaciteit voor dataverwerkingen nodig hebben, en dus komt er zo’n ding. Dat is net als een zo zuinig mogelijke auto bouwen voor mensen die hoe dan ook met de auto willen blijven gaan. Waarom gaan ze niet een keer met de fiets? Ik ben vooral geïnteresseerd in die vraagzijde: de mens in plaats van het datacenter. Want alle dataverwerkingen komen uiteindelijk voort uit iets wat een mens doet en wil.”
Efficiency is geen verdienmodel
“Ik ben nu al zo’n veertig jaar bezig met IT. Als student bouwde ik computers op maat en later stapte ik over op systeembeheer. Zo kwam ik uiteindelijk in de grootzakelijke wereld terecht. Ik was ook een tijdje verantwoordelijk voor het commercieel verpakken van datacenters. De inefficiëntie ervan ging mij steeds meer tegen staan. Het moest altijd meer, meer, meer. Kijken of het ook mogelijk is om minder servers te gebruiken was not done. Als bedrijf wil je eigenlijk gedoe en inefficiëntie, want daar kun je een product of dienst aan koppelen en dus meer geld mee verdienen. Ik wil juist geld verdienen met het efficiënter maken van diensten.”
Efficiëntie op drie niveaus
“Bij Alterio gaan we uit van drie niveaus van het efficiënter en dus groener maken van dataverwerkingen. Ten eerste de eindgebruiker: is een functionaliteit wel echt nodig en kan het energiezuiniger? Sommige kleuren kosten bijvoorbeeld minder energie dan andere. En vaak blijken groene keuzes te overlappen met waar de eindgebruiker ook blij van wordt. Met drie klikken in plaats van vier klikken je doel bereiken is fijn voor degene die klikt, maar scheelt misschien ook 25 procent stroom. Ten tweede kijken we naar de architectuur van de software. Zo verschillen programmeertalen in hun efficiëntie. Met deze twee niveaus kun je al 10 tot 30 procent besparen. Het derde niveau is de efficiëntie van het datacenter.”
Software automatisch opschonen
“We hebben ook een applicatie gebouwd, Clean Codes, die software stript van dingen die niet nodig zijn in de productieomgeving. Veel van het commentaar in de code bijvoorbeeld. En bibliotheken die in de testomgeving nodig waren, maar nu geen nut meer hebben. Dit blijkt heel wat energie te schelen. Maar commercieel is de focus op efficiëntie wel lastig. We kunnen software met tools als Clean Codes efficiënter maken, maar tot dusver konden nog weinig bedrijven hier de business case voor maken. Maar de tijden zijn aan het veranderen: grondstoffen worden duurder en het bewustzijn groeit.”
Nog onontgonnen gebied
“Hoeveel energie je precies zou kunnen besparen verschilt per software. Het helpt in ieder geval al om niet iets te bouwen dat inefficiënt is. Maar wat is dan wel efficiënt? Er zijn nog geen internationaal geaccepteerde standaarden. Ik denk dat we toe moeten naar een certificering of in ieder geval een best practice. Maar dat is nog onontgonnen gebied. En wie gaat het ontginnen ervan betalen? Grote bedrijven doen het niet en voor kleine bedrijven is het onbetaalbaar. Daarom is het belangrijk dat partijen als banken bijdragen aan de financiering. Ook de overheid kan stimuleren met subsidies. En als dat niet voldoende werkt, dan maar met regels. En zo zijn we weer terug bij het begin. Voor een elektrische auto kun je subsidie krijgen; als je kijkt naar de absolute bedragen, wordt met de fiets gaan veel minder gestimuleerd. Echte efficiëntie wordt nog niet beloond.”
Dataverwerkingen in de toekomst
“Ik denk dat we in de toekomst weer teruggaan naar meer dataverwerking bij jou als gebruiker. Minder in het datacenter en meer bij de persoon, oftewel minder serverside, meer clientside. Als je dan veel stroom gebruikt, dan merk je dat en ga je het wellicht oplossen. Als incentive is dat ook veel logischer. En daarbij, ik denk dat software meestal efficiënter is als het meer bij jou draait in plaats van in een datacenter. In bredere zin zou je mensen misschien wel een CO2-quotum ofzo moeten geven. Als iemand dan kiest voor een dikke auto of eindeloos door Facebook scrollen, dan is dat een vrije keuze. Maar dan heb je wel minder CO2-budget over voor andere dingen. Hoewel mij dit qua levenssfeer doodeng lijkt. Dwang is natuurlijk niet wenselijk, maar misschien dat mensen wel meer inzicht in hun CO2-uitstoot zouden willen hebben.”
Nu zelf aan de slag?
“Maar als je nu direct wat wilt doen qua vergroening van je dataverwerkingen... dan kun je natuurlijk Alterio bellen, hahaha. Er zijn overigens ook nog wel een paar andere bedrijven in Nederland die zich bezighouden met sustainable software. Maar het begint allemaal met bewustwording. Dat je je realiseert dat filmpjes kijken op internet of grote bijlagen per e-mail versturen energie kost in datacenters. Op internet kun je allerlei lijstjes vinden van dingen die je vandaag al kunt doen om te vergroenen. De impact van je website checken op www.websitecarbon.com is ook een leuke tip. Wees je bewust van het effect van je individuele gedrag; dat is al enorme winst.”
Meer over energie en de energietransitie
Patrick de Ridder sprak ook over het vergroenen van digitale dataverwerkingen tijdens onze Energy Transition Thursday. Bij deze sessies ontleden specialisten uit de branche telkens één aspect van de energietransitie. Bekijk voor meer informatie de volledige uitzending van Energy Transition Thursday over datacenters (februari 2022).
Lees meer verhalen van ondernemers in de energiesector
Overweegt u een eigen onderneming, staat u aan de rand van het opstartproces of wilt u eens een kijkje nemen in de keuken van een ander? Duik in onze ondernemersverhalen uit de energiesector en haal inspiratie en tips uit de ervaringen die ondernemers delen.