Architect gaat grotere taak krijgen in het bouwproces
"Luister niet naar wat mensen zeggen, let op wat ze doen", zo luidt het spreekwoord. Wie architect Roberto Meyer dus vraagt om zijn toekomstvisie op gebouwen, kan het beste starten met een tour door het nagelnieuwe hoofdkantoor van zijn architectenfirma MVSA in Amsterdam.
The Flow, zoals het gebouw is gedoopt, heeft alles in zich om – geheel in lijn met de missie van het bedrijf – de gebruikers productief en gelukkig te laten zijn.
Zesentwintig verschillende IT-systemen werken samen om van het pand een prettige plek te maken en Meyer kan er enthousiast over vertellen. "Als je op bezoek komt bij een standaard kantoorgebouw, dan sta je met je auto voor de slagboom, moet je de receptie verzoeken om open te doen, vervolgens je auto parkeren, wachten bij de receptie op iemand die je ophaalt, waarna je een kwartier later een vergaderruimte betreedt waar nog mensen uitgejaagd moeten worden en die een te hoge temperatuur heeft. Bij ons wordt de vergaderruimte meteen vastgelegd bij de uitnodiging, kom je het pand binnen met gezichtsherkenning of een QR-code, weet het koffieapparaat welke koffie jij lekker vindt en de vergaderruimte welke kamertemperatuur jij het prettigst vindt."
Er is een bedrag van vier miljoen euro geïnvesteerd in domotica voor het gebouw, waarmee de organisatie een schat aan kennis opdeed voor nieuwe klanten. De muur in de ontvangsthal is een zes meter hoog ledscherm, zodat de ruimte ook gebruikt kan worden voor presentaties. Deze multifunctionaliteit komt ook terug in de grote vergaderzaal. Hier geen ramen, maar projectoren aan alle zijden waarmee een 360 graden-presentatiewand kan worden gecreëerd en door nog niet gerealiseerde gebouwen kan worden gestruind. De wanden vormen ook een digibord, zodat de architect zijn gedachten meteen op de wand kan schetsen en kan delen met zijn toehoorders.
Onbedoeld coronaproof
Het energiepositieve gebouw heeft de hoogste BREEAM- en LEED-duurzaamheidslabels. Ook beschikt het pand als eerste nieuwbouwproject van Nederland over het WELL V2 Platinum Certificaat. Daarmee voldoet The Flow aan het hoogste niveau binnen de WELL-standaard, die gericht is op gezondheid en welzijn van mensen in gebouwen. Na oplevering is het gebouw aan een internationale belegger verkocht. Die was zo onder de indruk van het gebouw dat ze samen hebben afgesproken nog tien kopieën ervan te bouwen op andere aansprekende locaties in Europa.
Onbedoeld sorteerde MVSA met zijn slimme gebouw ook voor op de coronapandemie. Het kantoor wordt geventileerd met 2,5 keer zoveel buitenlucht als gebruikelijk. En thuiswerkers kunnen zonder belemmeringen de rekenkracht van de bedrijfsserver benutten bij het tekenen van nieuwe ontwerpen. The Flow is om die reden als eerste nieuwbouwproject van Nederland bekroond met het WiredScore-certificaat. Meyer en zijn team voorzagen al het belang van het thuis kunnen werken. "Ons kantoor is niet langer primair een plek om te werken, maar een plaats om elkaar te ontmoeten, bijna een clubhuis", zo vertelt Meyer.
Multifunctionaliteit
De clubhuissfeer is het beste te proeven in de centrale ruimte op de bovenste verdieping. Hier treffen werknemers elkaar voor overleg-met-koffie, en er kan – met een paar simpele handgrepen – worden geluncht, gelounged en gefeest. "Gebouwen kunnen en moeten multifunctioneler worden. Alle IT-techniek is tegenwoordig beschikbaar en betaalbaar om dit doel te bereiken." Die multifunctionaliteit is volgens Meyer om verschillende redenen noodzakelijk. "In 2050 woont 85 procent van de wereldbevolking in steden. Door die verstedelijking daalt het aantal beschikbare vierkante meters waarop een bouwproject kan worden gerealiseerd. En gebouwen krijgen na verloop van tijd meestal andere functies dan waar ze oorspronkelijk voor bedoeld waren."
MVSA past deze principes niet alleen toe op de prestigieuze grote projecten die het ontwerpt, zoals het Centraal Station van Rotterdam, de Mall of the Netherlands in Leidschendam en het Holland Casino in Venlo. Het bureau ontwerpt ook woningen voor middeldure huur en studenten. Bij het in aanbouw zijnde multifunctionele complex Wonderwoods in Utrecht gaan verticale tuinen zorgen voor een betere luchtkwaliteit in de stad en een lager energieverbruik en lawaaireductie voor de bewoners. Ook studeert MVSA samen met Ikea en andere partners op het aanbieden van modulaire huizen. "Dat brede pallet maakt het werk leuk. En het is ook noodzakelijk. We zien dat beleggers en andere opdrachtgevers vaker vragen om een complex dat een mix van functies in zich herbergt, zoals wonen, werken, retail en infrastructuur."
Architect als regisseur
De architect van de toekomst is volgens Meyer een multidisciplinair team van goed op elkaar ingespeelde mensen, aangevuld met externe experts en nauw samenwerkend met leveranciers en opdrachtgevers. Decennia geleden bemoeiden architecten zich met heel veel aspecten van het bouwproces. Daarna werd het werkgebied van de architect kleiner, maar die trend keert zich. "Het aantal disciplines waarin de architect op niveau moet kunnen meedenken en meebeslissen is de afgelopen jaren sterk gegroeid", zegt Meyer, waarmee hij doelt op zaken als internet of things, 3D-printing van bouwcomponenten, modulair bouwen, circulariteit, klimaatadaptatie, stedelijke verdichting, publiek-private projecten en DBFMO-contracten. Architectenbureaus die dit goed onder de knie hebben, zullen zich volgens Meyer kunnen profileren als betrouwbare partner en er ook steeds vaker in slagen om een centrale rol te spelen in het bouwproces: "Ik denk dat architecten van grote meerwaarde kunnen zijn als regisseur in het bouwproces."
Beeld: Fem Schook
Ontdek meer verhalen van ondernemers
Overweegt u een eigen onderneming, staat u aan de rand van het opstartproces of wilt u eens een kijkje nemen in de keuken van een ander? Duik in onze ondernemersverhalen en haal inspiratie en tips uit de ervaringen die ondernemers delen.
Lees verder in de bouwsector
De Nederlandse bouwsector behoorde de afgelopen jaren tot een van de best presterende sectoren, ondanks verschillende uitdagingen waar de sector mee te maken heeft. Voorbeelden zijn het stikstof-dossier, de forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen en ook de personeelstekorten. Gedreven door trends, innovaties en wet- en regelgeving groeit de relevantie van thema’s als duurzaamheid en milieu-impact en zoekt de sector zijn weg naar een nieuw evenwicht.
