Nieuwe bouwwet moet ramp zoals AZ-stadion voorkomen
Op zaterdag 10 augustus stortte een deel van het dak van het AZ-stadion in. Al een dag later ontstond discussie over mogelijke misstanden bij de bouw van het stadion, onder andere in een publicatie van het AD. De kwaliteit van het materiaal en de constructie wordt in dat artikel in twijfel gebracht. Bezuinigingen zouden hierbij een rol hebben gespeeld. Ook zijn er twijfels of de constructie sterk genoeg was om de in 2016 geplaatste zonnepanelen te dragen. Dit soort speculaties over de bouwkwaliteit zijn binnenkort verleden tijd.
Insight
Dit is niet de eerste keer dat na het instorten van een bouwwerkdiscussie is ontstaan over het bouwproces. Zo stortte in mei 2017 een parkeergarage in Eindhoven in, doordat breedplaatvloeren verkeerd gelegd waren. Ook toen werd gekissebist over welke materialen werden gebruikt en in welke andere bouwwerken dit soort platen waren toegepast. Deze zoektocht duurde echter lang. De nieuwe Wet kwaliteitsborging zorgt ervoor dat er veel sneller duidelijkheid komt over de kwaliteit van bouwwerken en wie hiervoor de verantwoordelijkheid draagt.
Na twee jaar vertraging nam de Eerste Kamer op 14 mei van dit jaar de ‘Wet kwaliteitsborging voor het bouwen’ aan. Deze wet betekent een stelselwijziging die volgens Casper van Busschbach, die meewerkte aan de wet, ‘nog vele jaren zal doordreunen in de sector’. Dat de Eerste Kamer de wet pas twee jaar na de Tweede Kamer goedkeurde kwam door hevige discussies rondom de wet.
De wet heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren. Zo verandert de aansprakelijkheid van de aannemer door deze wet. In de nieuwe situatie blijft de aannemer enige tijd aansprakelijk voor fouten en gebreken na oplevering, tenzij hij kan aantonen dat een ander de verantwoordelijkheid draagt. Een onafhankelijke kwaliteitsborger krijgt het toezicht op de werkzaamheden van de aannemer. Deze rapporteert onder meer aan de opdrachtgever en de gemeente wanneer er (te) grote risico’s worden genomen. De gemeente kan dan besluiten om de bouw stil te leggen.
Een ander belangrijk aspect van de wet is de introductie van een overdrachtsdossier. Dit dossier legt cruciale informatie vast zoals de constructie en de materialen, evenals het certificaat van de kwaliteitsborger. De betrokken partijen zoals de aannemer, de kwaliteitsborger en de opdrachtgever leggen in dat dossier ook de belangrijkste beslissingen en waarschuwingen vast over eventuele ontoereikende kwaliteit. De aannemer noteert daarin bovendien wanneer er op instructie van de opdrachtgever een bepaald risico is genomen.
De nieuwe wet is niet alleen de oplossing voor het bepalen wie welke verantwoordelijkheden draagt. Ze levert ook andere voordelen op voor de gebouwde omgeving. Zo worden de gebruikte materialen vastgelegd in het overdrachtsdossier. Daarmee wordt het in feite een materialenpaspoort, iets wat tot nu toe meer bekend is als aanjager van de circulaire gebouwde omgeving. Wanneer een gebouweigenaar of gemeente vreest dat bij een ander project dezelfde constructiefouten of inferieure materialen voorkomen als in eerdere projecten, dan kan hij of zij dat teruglezen in het overdrachtsdossier. Een dergelijk overdrachtsdossier kan bij de bouw van nieuwe stadions rampen als die bij AZ wellicht voorkomen.
In Headlines & Insights geeft ABN AMRO duiding bij het nieuws.
Meer informatie
- AD, 'Dakconstructie AZ-stadion was door bezuiniging veel te licht gebouwd'
- Casper Wolf, sectoranalist Bouw en Vastgoed, casper.wolf@nl.abnamro.com
- ABN AMRO-publicatie, Circl op koers voor circulaire ambitie 2030
- ABN AMRO-publicatie, Verspilde moeite – over faalkosten in de bouw
