De grootste valkuil zie ik bij klanten die denken dat ze hun nalatenschap goed hebben geregeld omdat ze een testament hebben. Maar of een testament nu al tien of twintig jaar oud is of dat het om een recent testament gaat, dikwijls sluit de regeling niet goed aan. Het voorziet bijvoorbeeld niet precies in de wensen van degene die het testament heeft opgesteld. Ook worden mogelijkheden om erfbelasting te besparen niet altijd benut.
Zo kan er bijvoorbeeld belasting bespaard worden door bezittingen niet direct te laten vererven aan de kinderen, maar door de gehele eigendom eerst aan de langstlevende ouder toe te delen. De kinderen krijgen dan een vordering op die langstlevende, waarover deze een rente moet betalen. Bij het overlijden van de langstlevende ouder verkrijgen de kinderen dan onbelast deze opgerente vordering. Een andere manier om belasting te besparen is de mogelijkheid om ondernemingsvermogen gunstig te laten vererven. Bij onze ondernemende klanten toets ik hun testament daarop. Ik adviseer klanten altijd om hun testament om de vijf jaar weer goed tegen het licht te houden.
Wanneer ik in gesprek ga met klanten over hun nalatenschap, ligt de nadruk in het begin vaak op de besparing van erfbelasting. Maar als ik even doorvraag, komen er ook altijd persoonlijke motieven bloot te liggen. Denk aan kinderen die niet goed met geld kunnen omgaan. Of aan het goed nalaten aan verstandelijk en psychisch beperkte kinderen. Onze klanten hebben daar zorgen over. Als je ze een goede oplossing biedt, dan raak je ze in het hart. Het is een enorme geruststelling voor ze.
Daarom begin ik altijd met een gesprek waarin ik de persoonlijke en financiële situatie van mijn klanten inventariseer. Ook bekijk ik wat er al geregeld is en wat de doelen en wensen zijn. Op basis hiervan en de vragen die ik stel ga ik alle aspecten langs van hun estate planning. Ik kijk hoe een relatie is vormgegeven en of die op papier is geformaliseerd in een samenlevingscontract of huwelijkse voorwaarden. Vervolgens ga ik na of er al een testament is en wat hier de verbeterpunten van zijn. Ook bespreek ik of er iets geregeld is indien iemand niet meer in staat is om zelf te handelen. En of de wens is om vermogen tijdens leven over te dragen. Bij een ondernemende klant bekijk ik bovendien of de statuten en aandeelhoudersovereenkomst wel aansluiten bij het testament.
Ik zie dat mensen voor het regelen van hun nalatenschap niet snel om input vragen van hun kinderen. Het gaat natuurlijk ook over hun eigen vermogen dat ze vaak zelf opgebouwd hebben of familievermogen dat zij geërfd hebben. Het is ook niet altijd nodig, zeker als er nog een ouder overblijft en het geld eerst naar de langstlevende ouder gaat.
Ik maak ook ouders mee die willen dat het vermogen binnen de familie blijft, dus niet naar aangetrouwden gaat. Als hun kind dan overlijdt, na van hen geërfd te hebben, gaat het vermogen direct door naar de kleinkinderen. Bij dit soort ingrijpende beslissingen, is het verstandig om dit met elkaar te bespreken. Anders ontstaan er bijvoorbeeld situaties waarbij, als het kind met zijn/haar partner samen een huis koopt en één van hen overlijdt, een deel van het huis direct naar de kleinkinderen gaat.
Als één van de ouders in een gezin wegvalt, is er in de eerste plaats natuurlijk heel veel verdriet. Er komen veel emoties bij kijken. Ik ga in gesprek met de langstlevende ouder en eventueel de kinderen en kijk hoe we de nalatenschap zo goed mogelijk kunnen afwikkelen. Ik sprak laatst een relatie waarbij ze benadrukte onze hulp erg prettig te vinden. De vrouw verloor haar man uit een tweede huwelijk. Samen hadden ze kinderen, maar haar man had ook kinderen uit een eerder huwelijk. Dit zijn gevoelige onderwerpen.
Ik zie dat klanten steeds meer op een beschermde manier vermogen willen overdragen aan hun kinderen zodat de kinderen er nog niet aan kunnen komen. Ouders willen dat kinderen zich normaal ontwikkelen en hun best blijven doen. De angst is dat hun kinderen gemakzuchtig worden door een schenking of een erfenis. Ik zie veel klanten daarbij eerst het van schenkingsbelasting vrijgestelde bedrag overdragen. Dikwijls gebeurt dit onder bewind tot bijvoorbeeld 25-jarige leeftijd. Ook wordt veelvuldig gebruik gemaakt van het belastingvrij schenken van ruim 100.000 euro voor de aankoop van een eigen huis. Dat de schenking belegd wordt in de vorm van ‘stenen’ geeft ouders toch een geruster gevoel.
Ik merk vaak dat ik toegevoegde waarde kan bieden door complexe processen en regels te vertalen naar de situatie van de klant. Dat doe ik niet alleen, maar met meerdere collega’s. Samen vormen wij de grootste afdeling in het land die dit werk doet. Wat ons kenmerkt is onze notariële en fiscale achtergrond aangevuld met onze sociale en empathische aanpak. Met deze combinatie zijn wij in staat om onze klanten door een moeilijke tijd te helpen. Een klant noemde me ooit zijn ‘financiële psychiater’. Dat is toch mooi om te horen