Welke rechtsvorm past bij jouw bedrijf?

Bij het kiezen van de juiste rechtsvorm zijn aansprakelijkheid en belasting belangrijk. Bij sommige rechtsvormen ben je privé aansprakelijk voor de schulden van je bedrijf. Dit zijn rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat als je bedrijf failliet gaat, jij ook failliet gaat. Verder betaal je bij de ene rechtsvorm inkomstenbelasting en bij de andere vennootschapsbelasting.

De meeste ondernemers starten een bedrijf als eenmanszaak. Een eenmanszaak richt je eenvoudig en snel op. Belangrijk om te weten is dat je met je privévermogen aansprakelijk bent voor de verplichtingen van je bedrijf. Eén persoon is eigenaar bij een eenmanszaak. Je kunt personeel aannemen als dit nodig is. De uiteindelijke winst uit een eenmanszaak ziet de Belastingdienst als inkomen en wordt belast in box 1. Dit is eigenlijk net zoals het salaris dat je bij een werkgever zou kunnen verdienen. 

Naast de eenmanszaak is de besloten vennootschap (bv) populair. Een bv is een rechtspersoon. Je kunt een bv alleen of samen met anderen oprichten.

Heb je meer dan 5% van de aandelen en werk je als directeur, dan ben je directeur-grootaandeelhouder (dga). De directeur(en) geven leiding aan het bedrijf. In de praktijk is de dga vaak de enige aandeelhouder (100%), maar dit hoeft niet. Een voordeel van een bv is dat je beperkt privé aansprakelijk bent voor schulden of claims. Wel ben je privé aansprakelijk voor wanbeleid. 

Voor het oprichten van een bv moet je naar de notaris. De bv moet je inschrijven in het handelsregister. Het kapitaal van een bv is verdeeld in aandelen, die in bezit zijn van de aandeelhouder(s). De aandelen zijn niet vrij overdraagbaar of verhandelbaar. Daarom heet het besloten vennootschap.

Een groot startkapitaal is niet nodig. Vanaf € 0,01 kun je een bv oprichten. Je bv moet elk jaar jaarstukken opstellen en inleveren bij de KvK. Als dga betaal je inkomstenbelasting over je loon en eventueel dividendbelasting over winstuitkeringen.

• Als je start als eenmanszaak kan na verloop van tijd de bv een betere oplossing zijn.
• Wat is voor jou fiscaal voordeliger? Een eenmanszaak of bv als rechtsvorm? Bereken het met onze handige tool.

Als je samen met een of meer ondernemers een bedrijf start, kun je een vof oprichten. Je schrijft het nieuwe bedrijf in als vof in het handelsregister. Iedere deelnemer is mede-eigenaar, oftewel vennoot. Elke vennoot brengt iets in: geld, arbeid, kennis of goederen. Alle vennoten zijn persoonlijk aansprakelijk met hun eigen geld voor verplichtingen van het bedrijf. Bij een vof hoef je geen startkapitaal te hebben. Als starter kan dit een voordeel zijn. 

In een vennootschapscontract leg je de afspraken vast. Denk aan wie wat inbrengt en hoe je de winst verdeelt. De vennoten betalen inkomstenbelasting over hun eigen deel van de winst. Iedere vennoot is zelfstandig ondernemer. Ze hebben recht op hun eigen aftrekposten en vrijstellingen. Denk aan ondernemersaftrek, investeringsaftrek en oudedagsreserve. 

Heb je samen met andere ondernemers niet genoeg geld om te starten? Dan is de commanditaire vennootschap (cv) misschien iets voor jou. Een cv lijkt veel op een vof, maar heeft een belangrijk verschil. Een cv heeft ook stille, commanditaire vennoten. Een stille vennoot is alleen financieel betrokken bij het bedrijf, bijvoorbeeld als geldschieter. De beherende vennoten zorgen voor de dagelijkse bedrijfsvoering. Zij blijven persoonlijk aansprakelijk voor verplichtingen van het bedrijf.

Als de cv failliet gaat, ga jij dus ook failliet. Je stille vennoot kan alleen zijn investering kwijtraken. De cv moet je inschrijven in het handelsregister. Een akte bij de notaris is niet nodig. Een contract met afspraken over bijvoorbeeld winstverdeling is voldoende. 

Fiscaal gezien ben jij de ondernemer met belastingvoordelen zoals de ondernemersaftrek. Je betaalt inkomstenbelasting over je deel van de winst. Een stille vennoot is geen ondernemer en heeft alleen recht op belastingvoordelen voor investeringen, zoals willekeurige afschrijving en investeringsaftrek.

In een maatschap werk je samen met je partners (maten) onder een gemeenschappelijke naam. Je werkt gelijkwaardig samen, iedereen brengt iets in. Bijvoorbeeld geld, arbeid of goederen. Je deelt de winst. De afspraken leg je vast in een maatschapscontract. Deze rechtsvorm zien we vaak bij fysiotherapeuten, huisartsen of advocaten. Fiscaal gezien ziet de Belastingdienst je als zelfstandig ondernemer. Je hebt recht op belastingvoordeel zoals de ondernemers- en investeringsaftrek en oudedagsreserve. Je betaalt inkomstenbelasting over je winst.

Het verschil tussen een vof en een maatschap is dat bij een maatschap iedere maat voor een gelijk deel aansprakelijk is. Bij een vof zijn de beherend vennoten ieder hoofdelijk aansprakelijk. Ook bij een maatschap is het handig om afspraken vast te leggen bij een notaris. Denk aan wie wat inbrengt en hoe je de winst verdeelt. Je hebt geen startkapitaal nodig om te beginnen.

Deze rechtsvorm is geschikt als je samen wilt werken met anderen voor een goed doel. Bijvoorbeeld het verbeteren van de buurt of sporten met jongeren. Je richt een vereniging op met minimaal 2 personen. De vereniging krijgt geld door donaties, contributie of inzamelacties. Als je winst maakt, komt dit ten goede aan het doel van de vereniging. Je mag de winst niet verdelen onder de leden. De leden nemen de besluiten in de ledenvergadering en benoemen het bestuur.

Er zijn 2 soorten verenigingen: met rechtsbevoegdheid en met beperkte rechtsbevoegdheid. Een vereniging met rechtsbevoegdheid moet je oprichten met een akte van de notaris. Inschrijving in het handelsregister is dan verplicht. Voor een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid hoef je niet naar de notaris. Maar als bestuurder ben je wel privé aansprakelijk bij een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid.

Een stichting lijkt veel op een vereniging. Je kunt een stichting alleen of met anderen oprichten. Een stichting richt je op om een wens of goed doel waar te maken. Het geld ontvang je via een lening, donatie of subsidie. Je mag de winst alleen gebruiken voor het doel van de stichting. Als bestuurder ben je niet persoonlijk aansprakelijk voor schulden, behalve bij wanbeleid. Een stichting kan personeel aannemen. De stichting heeft een bestuur, maar geen leden. Voor oprichting moet je naar de notaris. Voorbeelden van stichtingen zijn musea, betaalde voetbalclubs of zorginstellingen. 

Een coöperatie is een soort vereniging. Leden delen bijvoorbeeld de kosten voor inkoop en marketing. Als je ziek bent kan een ander lid je werk overnemen. Samen met andere leden maak je afspraken over de winstverdeling. De winst wordt verdeeld op basis van het werk dat je doet voor de coöperatie.

De Algemene Ledenvergadering neemt besluiten en benoemt het bestuur. Een onderlinge waarborgmaatschappij lijkt veel op een coöperatie. Het enige verschil is dat je deze opricht als je samen met de leden ook verzekeringen wilt afsluiten. 

Een naamloze vennootschap (nv) is minder geschikt voor startende ondernemers. Net als bij een bv is het kapitaal verdeeld in aandelen. Deze aandelen zijn vrij overdraagbaar en verhandelbaar op de beurs. Aandeelhouders mogen meebeslissen over de koers van het bedrijf. Je kunt binnen deze rechtsvorm dus niet alle beslissingen zelf nemen.

Als je een nv wilt oprichten, heb je een startkapitaal van €45.000 nodig. Ook moet je naar de notaris. Als aandeelhouder ben je niet persoonlijk aansprakelijk voor verplichtingen.