Lockdown komt hard aan in de winkelstraat

De lockdown in de Nederlandse winkelstraat is op 19 december jongstleden ingegaan. Alleen zogenoemde essentiële winkels mogen openblijven. De zware maatregel is ingevoerd om 'code zwart' in de gezondheidszorg te vermijden en gaat vooralsnog duren tot 15 januari 2022. 'Click and collect' is in deze periode toegestaan en de brancheorganisaties zijn boos op de overheid.

December is voor de meeste non-food-retailers de topmaand waarin het verschil gemaakt wordt tussen rode of zwarte cijfers schrijven over het hele jaar. De maand is bij kledingwinkels bijvoorbeeld goed voor 17 procent meer omzet dan gemiddeld in een andere maand van het jaar zo blijkt uit cijfers van het CBS. De kledingwinkels ervaren grote problemen door de lockdown. Nu Kerst- en familiediners niet of in zwaar afgeslankte vorm doorgaan, zal de animo om nieuwe kleding te kopen voor veel consumenten beperkt zijn. Uiteraard valt de winkelverkoop vrijwel stil, maar tevens krijgen de internetverkopen een tik. De ervaring van vorig jaar, toen op 15 december een lockdown werd afgekondigd, voorspelt weinig goeds. Op basis van de transactiedata van ABN AMRO bleek de omzet van kleding in december 2020 ten opzichte van het jaar ervoor met maar liefst 31 procent te zijn gedaald. In de twee maanden erna lagen de kledingverkopen respectievelijk 29 en 27 procent lager dan in dezelfde periode van het jaar ervoor.

Kleding- en schoenenwinkels liggen in de maand december tjokvol met wintervoorraden en feestelijke kleding. De lockdown kwam betrekkelijk onverwacht en het is ongewis hoe lang deze gaat duren. De lockdown van vorig jaar december duurde tot 28 april. Retailondernemers staan nu voor pijnlijke keuzes. De onverkochte voorraden nog een jaar bewaren levert vaak weinig op, omdat consumenten op basis van de laatste modetrend gauw weer andere behoeften hebben. Daarnaast moeten veel retailers hun voorraad snel te gelde maken om zo over voldoende liquiditeiten te beschikken om de voorjaars- en zomercollectie te kunnen inkopen en tegelijk opslagruimte vrij te maken. De onverkochte voorraden zullen daarom na de feestdagen op grote schaal met fikse kortingen aangeboden worden, met flink margeverlies tot gevolg. Retailers met een goede onlinepropositie hebben nog de beste kaarten om hun wintervoorraad tegen redelijke prijzen van de hand te doen.

Naast onlineverkoop geeft 'click and collect' winkeliers nog enigszins de mogelijkheid om aan de deur omzet te maken ten tijde van de lockdown. Hierbij kunnen consumenten hun online of telefonisch bestelde producten zelf bij de winkel komen ophalen. Naast het genereren van nog een beetje omzet is 'click and collect' vooral van belang omdat ondernemers zo persoonlijk contact kunnen blijven houden met hun klanten. Klantenbinding is een absolute noodzaak voor de ondernemer die het vooral van fysieke verkoop moet hebben.

Om kansen te creëren met 'click and collect' moet een winkelier zijn assortiment kenbaar kunnen maken aan zijn klanten. De winkel moet online en eventueel via social media-kanalen vindbaar zijn, anders levert deze optie maar weinig op. Een aantrekkelijke winkeletalage kan klanten eveneens overtuigen om een bestelling te doen, die ook dan via de mail, telefoon of Whatsapp kan worden gedaan.

Veel retailers hebben in de vorige lockdown ervaring opgedaan met 'click and collect' waarbij ze vaak zelf lokaal de bestellingen rondbrachten. Technisch gezien is er dan geen sprake is van 'collect'. Er zijn volop voorbeelden van dappere ondernemers die met tassen vol kleding, op de fiets of per auto, de bestellingen rondbrachten. Het kan nu gesloten winkels nog steeds helpen, maar het maakt de enorme omzetverliezen in deze lockdown niet goed. De consument die rustig in een winkel kan rondkijken, krijgt toch vaak impulsen tot andere, onverwachte aankopen, en aan die mogelijkheid ontbreekt het nu.

Het is daarom zaak dat de overheid de maximale verantwoorde steun blijft geven aan niet-essentiële winkels. Hoe dit eruit gaat zien is nu duidelijk: verhoging van de NOW en Tegemoetkoming Vaste Lasten. Daarnaast biedt winkelen op afspraak, net als in de vorige lockdown perspectief en ondernemers weten hoe ze daar veilig mee om moeten gaan. Hopelijk dat dit snel ingevoerd mag worden en dat klanten de fysieke winkel blijven vinden en waarderen. Uit recent ABN AMRO onderzoek blijkt de opwaardering van de lokale fysieke winkel. Dat biedt hoop na de lockdown.

In Headlines & Insights geeft ABN AMRO duiding bij het nieuws.

• FD, Harde lockdown vanaf zondagochtend 5 uur
• FD, Mijn zolder ligt vol met kerstspullen
• ABN AMRO publicatie, Naar een nieuw normaal in winkelgedrag
• Henk Hofstede, ABN AMRO sector banker, henk.hofstede@nl.abnamro.com