Bij innovatie denken veel mensen al snel aan nieuwe technieken. Maar als het om vastgoed draait, is het realiseren van een nieuw concept ook zonder nieuwe technieken mogelijk. Dit soort innovatie is goedkoper en kan u als ondernemer een hoger rendement bezorgen. Het vergt wel lef.
Aan aandacht voor technologie in vastgoed is geen gebrek. Zo kwam ook onlangs, bij het innovatiecongres van de Nederlandse Vereniging van Makelaars en Taxateurs (NVM) Business op 8 november in de Werkspoortkathedraal te Utrecht, het thema aan bod. Maar aan voorbeelden van mooie projecten in de praktijk ontbreekt het nogal, zo realiseerde ik me toen ik op het congres was. Al jaren wordt het gebouw The Edge (Zuidas, Amsterdam) van stal gehaald als het voorbeeld. De eerste tekeningen voor dit technologische hoogstandje stammen echter van meer dan zes jaar geleden. Kortom, als het om technologische vernieuwing gaat, dan ligt het tempo in de vastgoedsector niet erg hoog.
Gelukkig liet het congres ook zien dat innovatie meer is dan technologie. De kracht van vernieuwing kan ook in ‘zachte’ factoren zitten, zoals een andere omgeving en nieuwe functies voor gebouwen, of beter nog: wisselwerking met de omgeving, en inmenging van activiteiten. Conceptuele innovatie heet het dan, of sociale innovatie.
Combinaties die werken
Iemand die dat goed begrijpt is Duncan Stutterheim (voormalig ID&T, tegenwoordig mede-eigenaar van de A’DAM Toren in Amsterdam). Hij legde op het congres uit hoe het concept van een gebouw invloed heeft op de leefbaarheid van de omgeving. Zijn A’DAM Toren is daar een voorbeeld van. Het gebouw mengt verschillende functies: van kantoor tot hotel en horeca. Dit leidde er toe dat Stutterheim tijdens het Amsterdam Dance Event in de lift stond met hotelgasten, kantoormedewerkers en partygasten. Voor hem was dit het ultieme bewijs dat zijn gebouw succesvol was. De functiemenging maakt volgens Stutterheim dat het gebouw aantrekkelijker wordt, dat mensen zich er prettig voelen en dat het 24 uur per dag (lees: efficiënt en plezierig) gebruikt wordt. De A’DAM Toren is dan ook één van de redenen waarom het noorden van het IJ een buurt in opkomst is.
Een andere illustratie van een innovatief vastgoedconcept is het Honigcomplex in Nijmegen, waar cafés, winkels, bedrijven en evenementen een breed publiek trekken. ABN AMRO heeft op de Zuidas Circl ontwikkeld, een nieuw type ontmoetingsplek die inspireert tot een andere manier van denken. Ook broedplaats De Ceuvel in Amsterdam-Noord is een mooi voorbeeld. Daar trekt de combinatie van creatieve werkplekken, een café en projecten rondom duurzame innovaties een publiek dat de locatie anders nooit had gevonden. Het loont voor een vastgoedeigenaar om na te denken over wie zijn buren zouden moeten zijn, en zich voor buren die bij hem passen in te zetten. Het is dus niet alleen het (ver)bouwen van projecten maar ook het bouwen van communities.
Bij de genoemde voorbeelden hebben de eigenaren of beheerders niet de gebruikelijke keuzes gemaakt toen ze hun investeringen deden. Zo vertelde Bas van Veggel, mede-eigenaar van het succesvolle start-up concept B. Amsterdam, dat B. Amsterdam niet gezwicht is voor de eerste de beste huurder die zich aanbood. Van Veggel verkocht ‘nee’ aan huurders die niet in zijn concept, waar start-ups, creatievelingen en corporates elkaar ontmoeten, leren en groeien in één gebouw, pasten. Een dappere keuze in 2014, toen het gebouw grotendeels leeg stond en de vastgoedmarkt net uit het dal kroop. Inmiddels is het pand niet alleen goed gevuld maar is het concept bovendien uitgebreid naar drie locaties.
Lef tonen
Conceptuele vernieuwing vergt het maken van dappere keuzes en vereist dat je met meerdere partijen om de tafel gaat zitten. Door dat slim en betrokken te doen, kan een vastgoedeigenaar de waarde van zijn omgeving, en dus van zijn pand, verhogen, zonder de hoge investeringen waar technologische vernieuwing vaak om vraagt. Zo simpel kan lef zijn.
PS Technologie in vastgoed is wel degelijk belangrijk, met name voor de verduurzaming van panden. Lees het verhaal van Enomics Real Estate hierover.
Lees verder in de sector vastgoed
De afgelopen periode stond de vastgoedsector in het teken van afwaarderingen, als gevolg van de sterk gestegen rente. Het perspectief voor de sector is echter gunstig, aangezien de behoefte aan woningen en bedrijfsgebouwen door de krappe markt en sterke economie aanhoudend groot is.
