Ondernemersverhalen: Leisure

Circulariteit in een 17e eeuws monumentaal pand

06 september 2018 Door Selma van der Graaf en Sonny Duijn

ca 5 min

Hotels kunnen het verschil maken op duurzaamheid en circulariteit. Een meerderheid van de reizigers geeft de voorkeur aan een duurzaam of groen hotel. Investeringen van hoteliers moeten daarbij wel verder gaan dan alleen een handdoek hergebruiken of het afval scheiden. Zijn circulaire investeringen eenvoudig? Geenzins. En zeker niet in een 17^e eeuws monumentaal pand.

Toch is Francis Windt juist in zo’n historisch pand, een van de kartrekkers van circulariteit in de hotellerie. Als hoteldirecteur van het Mercure-hotel in de Amsterdamse grachtengordel, deelt ze haar kennis met gemeente en ander hoteliers. Circulariteit draait hierbij om het gebruiken van zo min mogelijk energie, materialen en grondstoffen, omdat planeet in het huidige consumptietempo snel tegen haar grenzen aanloopt.

Beperken voedselverspilling

Het beperken van voedselverspilling is daarbij een belangrijk item voor de circulaire economie. “Bij ons ging het belletje rinkelen op nieuwsjaarsdag, enkele jaren terug: we hadden veel te veel oliebollen ingekocht en schaamden ons voor het overschot”, vertelt Francis Windt. “Dat kon zo niet langer.” Dus werd goed gekeken naar ‘quick-wins’ om verspilling tegen te gaan. Nu wordt het brood voor het ontbijt ter plekke afgebakken, in lijn met de vraag. Als nadien nog eten over is, plaatst het hotel dit op de app van Too Good to Go. Buurtbewoners kunnen zo voor een kleine prijs nog profiteren van het overgebleven ontbijt. “En omdat we hierdoor goed in kaart hebben wat we verspillen, kunnen we dit zo laag mogelijk houden.”

Daar beperken de initatieven zich niet tot. De honing wordt lokaal geproduceerd, vanuit de geplaatste bijenkorven op het dak. De bieren die worden geschonken zijn ook lokaal: van brouwerij De Prael en Instock. Instock maakt haar bier daarbij van overgebleven aardappels of brood uit de supermarkt. En overgebleven koffiedik van het Mercure-hotel gaat naar Gro-Holland: de paddenstoelen die zij daar op kweken, worden als bitterballen weer ingeleverd bij het hotel.

Van reststromen voeding maken beperkt verspilling, maar brengt een volgende klus met zich mee: het beperken van transport. Dit is een van de grootste uitdagingen. Het hotel probeert zoveel mogelijk bestellingen te bundelen waardoor er minder vrachtverkeer door het centrum van Amsterdam hoeft. Dit verreist goede samenwerking met transportbedrijven en goed inzicht in logistieke stromen. Zo is het de bedoeling dat de groothandel maar twee keer per week langskomt, zodat de CO2-uitstoot beperkt wordt. “Hoe meer hoteliers zich daarvoor inzetten, hoe beter.”

Energiezuiniger vastgoed

De grootste uitdaging zit echter in het verduurzaming van pand met een monumentale status, erkent Windt. Het grootste pijnpunt daarbij zit in enkel glas. Dit kan niet zomaar vervangen worden. De complexe bouw maakt het bijvoorbeeld lastig zonnepanelen toe te voegen of ruimtes goed te isoleren, zonder de monumentale waarde te verminderen. “Stappen worden er wel gezet: overal in het hotel is led-verlichting te vinden.”

Behoud van de monumentale waarde en de historische elementen, vergroot de sfeer in het Mercure-hotel. Het hotel was voor 1967 een hofje van negentien separate 17^e eeuwse wevershuisjes, waar textiel gemaakt werd. Oude foto’s zijn nog in het hotel te zien. De Amerikaanse auteur van reisverhalen Arthur Frommer maakte er een hotel van. Windt vertelt het verhaal maar al te graag aan haar gasten. “Frommer is onder andere bij Amerikaanse hotelgasten nog bekend.”

Alle reden om de uitdaging van verduurzaming dus volop aan te gaan. De hotelier zoekt ook hier de samenwerking op met een derde partij. Zo heeft technologiebedrijf Ecochain de circulariteit van het hotel berekend. Dit kan leiden tot nieuwe, gerichte investeringen.

Aandacht voor de omgeving

Wat Francis Windt betreft, hoort een goede communicatie met de nabije omgeving ook bij een duurzaamheid en circulariteit. Francis Windt is sinds 2012 bij dit Mercure Hotel actief en erkent de toegenomen klachten over leefbaarheid in stad. De toerismedruk in Amsterdam is immers relatief hoog en een verdere stijging hiervan licht op de loer. Inmiddels is er een restrictief hotelbeleid in Amsterdam, maar door al ingediende plannen zal het aantal hotelkamers in de stad stijgen van 32.500 nu naar 40.000 rond 2023.

De balans tussen bewoners en toeristen moet bewaakt worden, beseft het Mercure hotel. Om te voorkomen dat de grachten dichtslippen met touringcars, is Windt van mening dat het openbaar vervoer efficiënter ingezet moet worden. Zo kunnen reisorganisaties toeristen bijvoorbeeld afzetten aan de rand van de stad zodat ze hun reis kunnen voortzetten met het openbaar vervoer. De Noord/Zuidlijn biedt hierin al uitkomst.

Het samenwerken met buurtbewoners kan hierbij helpen. Zo geeft Novotel in Hoofddorp de mogelijkheid aan buurtbewoners om hun pakketjes daar te laten bezorgen. Ook gasten van andere accommodaties kunnen tegen een vergoeding hun bagage hier opslaan als zij elders al zijn uitgecheckt maar nog de hele dag in de stad willen doorbrengen. “Hier willen wij een actieve rol in spelen”, zegt Windt.

De binding met de buurt versterken kan nog intensiever. In Frankrijk is een uitgebreider concept door Accor Hotels al uitgerold: AccorLocal. Via een app kunnen buurtbewoners of reizigers zien waar ze in de buurt terecht kunnen met een verzoek. Hierdoor krijgt een buurtbewoner plotseling veel meer connectie met een hotel. De omwonenden hebben geen behoefte aan een slaapplek in een hotel, maar wel aan een dienst: denk hierbij ’s morgens aan het ophalen van een ontbijt bij het hotel op weg naar werk, of het ophalen van schone kleding bij de hotels (omdat de stomerij na werktijd vaak gesloten is), of het ophalen van bestelde bloemen bij het hotel. “In Nederland is dit concept nog niet uitgerold.”

Aandacht voor de mens en de ondersteuning van technologie

Niet alleen energiezuinigheid, beperking van voedselverspilling en het betrekken van de omgeving ziet Windt als onderdeel van het concept circulariteit. “De ontwikkeling van het personeel hoort hier ook zeker bij. Wij geven ons personeel de mogelijkheid om deel te nemen aan opleidingen, om de gastvrijheid verder te ontwikkelingen en doen ook aan uitwisselingen met andere Accor Hotels”, vertelt Windt. Dit heeft ook een positieve uitwerking voor het hotel zelf. Immers: de medewerkers ontwikkelen hun vaardigheden en zorgen voor gastvrijheid in het personeel.

Technologie is hierbij ondersteunend aan de gastvrijheid. Hier moet het personeel mee om kunnen gaan. Zo durfde het Mercure-hotel in de grachtengordel te tornen aan een stabiele factor binnen de hotelwereld: de klassieke receptiebalie. Gasten checken thuis in en als zij het hotel binnenkomen, staat het personeel met een handheld klaar ze te verwelkomen. Geen receptionist die naar het toetsenbord staart om een gast in te checken, maar een gastheer of gastvrouw die de gasten in de ogen kijkt en nodige informatie verstrekt. De mogelijkheid om cash te betalen is al verdwenen.

Dit geeft Accor Hotels ook de mogelijkheid om terugkerende gasten (via de loyaltykaart van Accor Hotels) persoonlijk te benaderen. Als loyalty lid kunnen gasten namelijk hun reisdoel en voorkeuren aangeven: hebben ze een romantisch tripje, of willen ze graag airco in hun kamer of een museum bezoeken? Ze halen deze informatie uit het systeem en spelen hierop in. Het personeel krijgt hierin de vrijheid te bedenken wat bij de voorkeuren van de gasten past. Er bestaan geen standaardideeën. Bij een gast die vaak musea bezoekt, legde het personeel een plattegrond in de kamer met welke musea er zijn, hoe je er met het openbaarvervoer komt en wat de openingstijden zijn. “Zo kunnen we kennis uit data halen en daarmee de beleving personaliseren. Als we weten dat gasten hier voor huwelijksreis komen, is het personeel vrij om dit in te vullen. Ook dát is onderdeel van een duurzame organisatie.”