Duurzame visserij, er is geen weg terug
Diep in zijn hart vindt Hendrik Romkes de breed uitwaaierende steven van een traditionele Urker kotter veel mooier dat de bijlboeg van pilotschip MDV1 ‘Immanuel’. Tijden veranderen. Zijn zoon Albert (23) valt voor de uitstraling van het nieuwe schip dat sinds 2015 in de vaart is. Het Masterplan Duurzame Visserij werpt zijn vruchten af, want er zijn inmiddels twee nieuwe MDV twinriggers besteld.
Tien jaar geleden verbruikte een traditionele visserskotter nog zo’n 35.000 liter diesel per week. Door de komst van de pulstechniek halveerde dit brandstofverbruik. Het pilotschip MDV1 ‘Immanuel’ van de familie Romkes en Kramer, uitgerust met twinrig vistuig, zet dezelfde prestatie neer met 8.000 liter brandstof per week. Het brandstofverbruik daalt daarmee van 4,5 liter naar 0,5 liter per kilo vis. Dat zo’n duurzame ontwikkeling niet eenvoudig is heeft visser Hendrik Romkes ervaren. Maar een weg terug is er niet, weet hij. “Dit project mocht niet mislukken. Er ging te veel geld in om.”
Diesel-elektrische voortstuwing
Het nieuwe schip, dat inmiddels prijzen in de wacht sleept, zit vol nieuwe snufjes. Romkes, de stuwende kracht achter stichting Masterplan Duurzame Visserij, kijkt terug op een roerige periode. Daarin moest hij draagkracht vinden voor het plan, partners aantrekken, heel Europa afschuimen op zoek naar nieuwe technieken, subsidie aanvragen en vooral veel, heel veel uitleggen. “De subsidie van twee miljoen euro is voor een heel groot deel uitgegeven aan onderzoek, kennisdeling en verantwoording voor het project”, legt hij uit.
Liever gaat hij in op de innovatieve rompvorm, de voortstuwing, het powermanagementsysteem en de warmteterugwinning van het schip. Het hart van het aerodynamische schip is de machinekamer, met een dieselmotor die een generator aandrijft, die op zijn beurt stroom levert voor elektrische voortstuwing. “Het schip is in staat om in te spelen op wind en getijde en berekent hoe het zo efficiënt mogelijk vaart door middel van cruse-control”, legt hij uit. “Daarmee kun je veel brandstof besparen.” De LED-verlichting van het schip wordt aangestuurd door bewegingssensoren en de verwarming draait op restwarmte van het koelproces.
Sectorspecialist visserij Cees ten Napel is als geboren Urker nauw verwant aan de vissersfamilies. Hij luistert als Hendrik overgaat op alle details die dit schip duurzamer maken. Zo heeft het geen dwarsspanten meer, maar langspanten die het schip 20 procent lichter maken. Vislijnen, die voorheen van staal waren, zijn nu gemaakt van supersterke kunststofvezels (Dyneema) die duurder zijn maar meer slijtvast. Er is veel minder vet en motorolie nodig dan op een traditionele kotter. Dat levert niet alleen een positieve bijdrage aan het milieu, maar bespaart ook op arbeid. Sowieso is het leven aan boord aangenamer. Door minder geluidsoverlast kunnen de mannen beter slapen.
“Was iedere innovatie een succes”, vraagt Ten Napel aan Romkes. “Nee, niet alles lukte meteen”, antwoordt hij. “We kozen voor siliconenbehang om het onderwaterschip te behandelen ter preventie van aangroei. De hechting bleek niet goed te zijn. We moesten concluderen dat siliconen heel duurzaam zijn, maar niet geschikt voor de relatief langzaam varende vissersschepen. De nieuwe schepen krijgen weer antifouling, maar wel met een lager zinkgehalte.
Transitie
De Nederlandse vissersvloot zal een transitie moeten ondergaan, weet Romkes. Met de kennis die is opgedaan worden weer verbeteringen doorgevoerd bij de nieuwbouw. Verantwoord vissen is de toekomst. Vis is een belangrijke eiwitbron, maar de maatschappij zet druk op de vissers om hun werk goed te doen.
“We moeten verder met het ontwikkelen van betere vismethodes. CO2 neutraal varen is bijvoorbeeld zo’n ontwikkeling, die nu nog te duur is maar onherroepelijk op ons af komt”, weet Hendrik. MDV heeft een eigen keurmerk aangevraagd, waardoor de vis straks ook herkenbaar is. De nieuwe schepen hebben een ononderbroken koel- en hygiëneketen en volautomatische vangstverwerking. Consumenten kunnen ervan op aan dat de vis daardoor verser is. Romkes hoopt en rekent erop dat dit een meerprijs gaat opleveren
Feiten
- Ondernemers: Hendrik Romkes en Hendrik Kramer
- Locatie: Urk
- Sector: Visserij
- Specialisatie: Duurzaam schip
- Sectorspecialist visserij: Cees ten Napel
Meer informatie
Dit ondernemersverhaal is onderdeel van de serie rondom het thema Next Generation Farming. Hierin spreken ondernemers samen met de sectorspecialist van ABN AMRO over de toekomstbestendigheid van hun sector en hun bedrijf. Denk aan onderwerpen als verduurzaming, ruimte om te ondernemen, de volgende generatie en nieuwe verdienmodellen.
Lees meer verhalen van ondernemers in de agrarische sector
Overweegt u een eigen onderneming, staat u aan de rand van het opstartproces of wilt u eens een kijkje nemen in de keuken van een ander? Duik in onze agrarische ondernemersverhalen en haal inspiratie en tips uit de ervaringen die ondernemers delen.
