Zorgt Wet Arbeidsmarkt in Balans voor de juiste balans?
De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) die flexwerk ontmoedigt en vaste contracten aantrekkelijker maakt, is aangenomen door de Eerste Kamer. Per 1 januari 2020 treedt de wet in werking. De totstandkoming ervan heeft veel voeten in aarde gehad en dat is niet voor niets. Het lijkt er voorlopig op dat payrollbedrijven en uitzendbureaus het voor de kiezen krijgen.
Insight
Doordat de wet niet op alle fronten duidelijk is, is veel commotie ontstaan. Het doel van de wet is het aantrekkelijker maken van vaste contracten voor werkgevers. Ontslagredenen kunnen voortaan gecombineerd worden waardoor het in principe makkelijker moet worden om een werknemer te ontslaan. Bijvoorbeeld als een werknemer matig werk verricht en een verstoorde arbeidsrelatie is ontstaan. Echter, hoe de rechter precies naar deze cumulatie van ontslagredenen gaat kijken, is nog onbekend. Bovendien mogen sommige gronden niet met elkaar gecombineerd worden. Het blijft dus de vraag of afscheid nemen van vast personeel nu echt makkelijker wordt.
Ook voor de payrollsector is er nog onduidelijkheid. Alle werknemers die via een payrollbedrijf in dienst zijn, krijgen namelijk dezelfde rechten als vaste werknemers. Naast hetzelfde loon en hetzelfde aantal vakantiedagen betekent dit ook onder meer een auto en telefoon van de zaak en kinderopvangbijslag. Uiteraard ontzorgt het payrollbedrijf de salarisadministratie, maar payrollkrachten zijn straks minstens zo duur als vaste medewerkers. De vraag die dan opkomt is: is een payrollkracht nog wel zo gunstig voor een werkgever?
Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) worden buiten beschouwing gelaten in de WAB. Wel heeft het parlement een motie aangenomen waardoor minister Koolmees deze zomer van start moet gaan met het ontwikkelen van een nieuwe zzp-wet. Tot die wet er is, blijft de praktijk bestaan dat zzp‘ers voor een lagere vergoeding dan vaste werknemers langdurig voor een en hetzelfde bedrijf werken. En als flexwerk duurder wordt door de WAB, zal het aantal zzp’ers toenemen. Het gevolg is dat er in plaats van meer gereguleerd flexwerk juist meer oneigenlijke schijnconstructies met zzp’ers komen. Dit wordt ook wel het ‘waterbed-effect’ genoemd.
De WW-premie die bedrijven nu betalen voor hun werknemers wordt vervangen door een premie voor vaste werknemers en een premie voor flexkrachten. De ‘flexpremie’ ligt 5 procent hoger dan de ‘vaste premie.’ Hierdoor worden bedrijven geraakt in hun kosten. Vooral de uitzendbureaus en detacheerders worden hard getroffen, hun verdienmodel gaat daardoor immers op de schop.
Het creëren van een gelijk speelveld tussen de verschillende contractvormen is zeker goed, maar er is nog veel onduidelijkheid. Of deze wet ook echt daadwerkelijk zal zorgen voor meer balans op de arbeidsmarkt moet nog blijken.
In Headlines & Insights geeft ABN AMRO duiding bij het nieuws.
Meer informatie
- Het Financieele Dagblad: Flexwet van Koolmees door Eerste Kamer
- Justine Vijver, sectoranalist
- AMRO-publicatie, De kracht van flex en sociale disruptie
