Zorg op afstand versneld toegepast door coronavirus

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) maakt direct extra geld vrij voor digitale toepassingen ter ondersteuning van zorg op afstand voor thuiswonende kwetsbare ouderen en mensen met een chronische ziekte of beperking. Dit doet VWS met de speciale noodregeling Stimuleringsregeling E-health Thuis (SET) COVID-19. Deze regeling is bedoeld voor zorg- en welzijnsorganisaties die nu extra willen inzetten op digitale zorg op afstand, zoals wijkverpleging, ggz-aanbieders en ziekenhuizen. Per aanvraag is 50.000 euro beschikbaar.
Insight
Thuiswonende ouderen en mensen met een chronische ziekte of beperking zijn gedefinieerd als risicogroep voor het coronavirus. Om ervoor te zorgen dat zij zo min mogelijk kans hebben om besmet te raken met het virus moeten zij binnenblijven en zo min mogelijk in contact komen met anderen. De behoefte aan zorg en ondersteuning blijft.
Het bieden van de juiste zorg levert onder de genoemde restricties een nieuwe uitdaging op voor het zorgpersoneel. Oplossingen zijn hiervoor echter binnen handbereik doordat veel zorg op afstand geleverd kan worden, ook wel e-health genoemd. Het opmeten en monitoren van vitale functies op afstand of het afnemen van een consult middels videobellen zijn hier voorbeelden van.
Volgens de eHealth-monitor 2019 van Nictiz is het gebruik door zorginstellingen van zorg op afstand nog beperkt. Wij zien hiervoor diverse oorzaken. Ten eerste wordt het leveren van zorg op afstand in sommige gevallen belemmerd doordat er beperkingen zijn in de manier van declareren. Een voorbeeld hiervan is de verplichting van face-to-facecontact voor het declareren van een consult. Deze eis komt echter per direct te vervallen nu de Nationale Zorg Autoriteit (NZA) de regels als gevolg van de coronacrisis heeft versoepeld. ‘Iedere zorgverlener die zorg op afstand wil leveren, moet dat kunnen en niet belemmerd worden door declaratiebeperkingen’, stelt de NZA.
Een andere belemmering is dat zorg op afstand niet altijd goed in de zorgpraktijk is geïntegreerd. Dit kan tot irritaties en weerstand leiden bij het gebruik ervan door zorgpersoneel. Verder vergt het organiseren van de digitale processen die digitale zorg mogelijk maken aanzienlijke investeringen. Aangezien sommige zorgorganisaties weinig vet op de botten hebben, laten ze hun financiële middelen liever ten goede komen aan de handen aan het bed.
Vanwege de coronacrisis vallen ook deze belemmeringen weg. Vanwege de besmettelijkheid van het virus is de zorg aan de genoemde kwetsbare patiëntengroep zeer gebaat bij zorg op afstand. Met de financiële injectie van VWS zijn kosten bovendien niet langer een probleem.
Tot slot de patiënt. In de zorg is lang volgehouden dat de patiënt zelf nog helemaal niet toe zou zijn aan zorg op afstand. Onderzoek van ABN AMRO uit vorig jaar wees echter uit dat 70 procent van de chronische zieken wel degelijk openstaat voor zorg op afstand. Gezien het besmettingsgevaar van het virus ligt dit percentage nu waarschijnlijk nog hoger. Niets staat grootschalige toepassing van zorg op afstand, waar zo lang over is gedraald, nog in de weg.
In Headlines & Insights geeft ABN AMRO duiding bij het nieuws.
Meer informatie
- Rijksoverheid, Noodregeling maakt direct meer digitale zorg thuis mogelijk
- Laura Koning-Kranenburg, ABN AMRO sector analist, laura.koning-kranenburg@nl.abnamro.com
- Anja van Balen, ABN AMRO sector banker, anja.van.balen@nl.abnamro.com
- ABN AMRO publicatie, Komt een patiënt niet meer bij de dokter
- ABN AMRO publicatie, Eerste hulp bij zelfredzaamheid in de zorg