Door digitaal leren kan Groningse leraar in Delft werken

De coronacrisis heeft de digitalisering van het onderwijs in een stroomversnelling gebracht. Waar het tijdens de eerste lockdown voor veel scholen nog experimenteren en improviseren was, lagen de draaiboeken bij deze tweede lockdown klaar.

Nederland loopt zelfs voorop met digitaal onderwijs, zo blijkt uit een recent rapport van het Centre for European Policy Studies. Nederland heeft van alle EU-landen het digitaal onderwijs het beste voor elkaar, op Estland na. Met name het hoger onderwijs, zoals de Open Universiteit en de Hogeschool InHolland, heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in digitalisering, zoals in het online afnemen van toetsen. Toch is klassikaal onderwijs meestal nog de norm. Dat is jammer, want digitalisering in het onderwijs biedt antwoord op diverse maatschappelijke vraagstukken.

Zo kan onderwijs op afstand regionale lerarentekorten verzachten die met name in de Randstad steeds prangender worden. Uit cijfers van uitkeringsinstantie UWV blijkt dat in de Randstad relatief weinig werkzoekende basisschoolleraren zijn ten opzichte van het aantal vacatures, terwijl in de noordelijke en oostelijke regio’s het beeld omgekeerd is. Door een docent uit Groningen op afstand les te laten geven aan een basisschool in Delft, wordt de regionale onevenwichtigheid tussen vraag en aanbod van arbeid verkleind. Dat is sowieso aantrekkelijk voor het inhuren van invalkrachten bij ziekte, maar kan tevens meer structurele invulling krijgen. In dat laatste geval is bijvoorbeeld een pedagogisch geschoolde medewerker aanwezig in de klas en biedt een gespecialiseerde leraar op afstand te onderwijs aan.

Technologiebedrijven spelen al volop in op de digitalisering van het onderwijs. Al in 2006 bracht het Amsterdamse bedrijf Edia zijn eerste product op de markt dat op basis van kunstmatige intelligentie onlinenieuwsberichten kon analyseren op moeilijkheidsgraad, zodat lesstof uiteindelijk op het juiste niveau en in de juiste klas belandt. Dit was voor veel onderwijsinstellingen destijds nog een brug te ver. Wel kan Edia inmiddels diverse internationale uitgeverijen tot hun klantenkring rekenen waarbij software de uitgeverij ondersteunt in het samenstellen en optimaliseren van lesmateriaal. Dit scheelt uitgeverijen tijd en geld en verhoogt de kwaliteit van het aanbod.

Daarnaast biedt digitalisering de mogelijkheid om de toegangsdrempel voor onderwijs te verlagen. Zo kunnen zogenoemde ‘life long learners’ zich relatief makkelijk op afstand laten omscholen van een beroep met weinig toekomstperspectief naar een meer kansrijk beroep. Omscholing wordt steeds belangrijker doordat de arbeidsmarkt in rap tempo verandert. Beroepen die gemakkelijk te vervangen zijn door automatisering en kunstmatige intelligentie nemen naar verwachting af, terwijl de vraag naar beroepen die zich richten op creativiteit en samenwerking zal groeien. Bedrijven die zich richten op ‘education technology’ (EdTech) faciliteren deze transitie doordat zij beroepsonderwijs en daarmee omscholing toegankelijker maken. Een vijftiger met een drukke baan en gezin kan vanaf zijn huis op elk gewenst tijdstip zijn virtuele klas betreden en kennis tot zich te nemen.

Een volledig digitale klas is nog ver weg en wellicht ook niet wenselijk. Een meer hybride model waarin onderwijs met een mix van online- en offlinehulpmiddelen dusdanig wordt georganiseerd dat het onafhankelijk van de locatie gegeven kan worden, heeft daarentegen wel potentie om na de lockdown te beklijven. Technologiebedrijven, onderwijsinstellingen en politiek doen er daarom goed aan de ervaringen die we op dit moment opdoen mee te nemen.

In Headlines & Insights geeft ABN AMRO duiding bij het nieuws.

• Algemeen Dagblad, Draaiboeken digitaal onderwijs uit de kast
• ABN AMRO-publicatie, Ondanks corona blijft mismatch arbeidsmarkt aanwezig
• Ingrid Laane, ABN AMRO sectoreconoom, ingrid.laane@nl.abnamro.com