Vraag een ingenieur, jurist, bankier of ondernemer naar de haalbaarheid van de Nederlandse klimaatdoelstelling –een afname van de CO₂-uitstoot met 49% in 2030 ten opzichte van 1990– en het antwoord zal veelal positief zijn. De ingenieur weet voor elke vervuilende techniek vaak wel een schoon alternatief. Juristen bedenken zo een paar aanpassingen in wetteksten om in 2030 aan de regels te kunnen voldoen. Bankiers staan te springen om de transitie te financieren en tenslotte moet de eerste ondernemer die wegloopt voor een ambitieuze doelstelling nog geboren worden.
Obstakels doemen pas op wanneer verschillende disciplines met elkaar in overleg gaan. Dan kan blijken dat de technische oplossing van de ingenieur zo nieuw is dat die niet past binnen de voorziene wetgeving. De jurist loopt op zijn beurt mogelijk aan tegen politici die geen prioriteit geven aan het doorvoeren van de benodigde wetswijzigingen. Bankiers kunnen toch huiverig worden om geld uit te lenen als blijkt dat de toekomstige inkomsten van de ondernemer erg onzeker zijn. En die ondernemer kan zich eenvoudig verslikken in de onderhoudskosten van een innovatieve technische installatie van een overijverige ingenieur. Kortom; wie een technisch idee heeft, staat nog maar aan het begin.
De praktische uitwerking van een technisch idee is niets minder dan het maken van een puzzel met 1.000 stukjes. Vallen alle technische, juridische, financiële en operationele stukjes mooi op hun plek, dan kan dit idee vervolgens transformeren tot een schaalbare oplossing. Met andere woorden: het idee kan op grote schaal worden toegepast en zo veel vervuilende techniek vervangen. Schaalbare oplossingen kunnen we goed gebruiken, maar ze ontstaan niet vanzelf. Ze vereisen veel communicatie en coördinatie tussen alle genoemde disciplines.
Goede start
Het klimaatakkoord, waar honderden mensen met diverse achtergronden aan hebben gewerkt, is in dit licht een goede start geweest. Helaas is het niet veel meer dan dat. Het klimaatakkoord stippelt enkel een grove route uit richting het klimaatdoel van 2030. Het blijft voorlopig nog koffiedik kijken hoe de vele innovatieve projecten die in het akkoord verstopt zitten ook echt voor 2030 van de grond komen. Het echte puzzelen begint nu pas.
Als vervolg op het klimaatakkoord worden nu gelukkig veel puzzelavonden georganiseerd. Op die avonden ontbreken echter nog vaak de benodigde disciplines. Onlangs was ik zelf op een congres over ondergrondse CO₂-opslag. Van de aanwezigen had 90% een technische achtergrond. De frustratie over de trage uitrol van nieuwe projecten was merkbaar, want technisch gezien bespeurde men geen enkele belemmering voor verdere opschaling. En mogelijk zit binnenkort een zaal vol juristen over hetzelfde onderwerp te praten, met evenveel frustratie. Met slechts een deel van de puzzelstukjes is het onmogelijk om de hele puzzel te maken.
Wie het klimaatakkoord tot een goed einde wil brengen, doet er daarom goed aan zoveel mogelijk disciplines te verzamelen die kritiek zijn om tot schaalbare oplossingen te komen. Wanneer specialisten zich in hun eigen ivoren torens verstoppen, ligt vertraging en frustratie op de loer. En wie voor de kerstvakantie nog een aardige tijdsbesteding zoekt, zou eens een project uit het klimaatakkoord kunnen proberen. Dat is puzzelen voor gevorderden en onmogelijk alleen op te lossen. Het ultieme gezelschapsspel.
Deze column verscheen eerder op Energeia.
Lees verder in de energiesector
De energiesector is sterk in beweging nu de energietransitie steeds meer vaart krijgt. ABN AMRO wil een leidende rol spelen in het versnellen van de energietransitie, die bol staat van de kansen én obstakels.
