In 1998 maakte Frans Bromet een filmpje waarin mensen werden gevraagd naar het nut van een mobiele telefoon. Het merendeel kon zich niet voorstellen dat ze veel profijt ging hebben van deze technologie. Ondertussen hebben mobiele telefonie en digitale technologie zich meer dan bewezen voor burgers en het bedrijfsleven.
Ook in de bouw is steeds meer technologie voorhanden, maar de sector worstelt nog met het nuttig toepassen ervan. De Nationale BIM Monitor laat zien dat veel bouwbedrijven en opdrachtgevers in 2021 nog niet bezig zijn met BIM, de software waarmee gedigitaliseerd informatie over een bouwwerk kan worden uitgewisseld. Deze nuttige technologie bestaat al ruim drie decennia en 80 procent van de sector is ermee bekend. Slechts 40 procent van deze groep werkt er ook mee.
Cultuur en houding een uitdaging
Een belangrijke verklaring voor achterblijvende digitalisering en het gebruik van technologie ligt in de conservatieve grondhouding van de bouwsector. Cultuurverandering is, na hoge investeringskosten, het meest genoemde knelpunt bij verdere digitalisering, zo blijkt uit onderzoek door Bouwend Nederland en onderzoeksbureau USP.
Het aandeel van bedrijven dat positief staat tegenover een digitale revolutie in de bouwsector groeit langzaam. Het onderzoek laat ook zien dat nog net geen 60 procent van de ondervraagden denkt dat BIM in de komende vijf jaar gemeengoed in de bouw is. Andere technologieën zoals drones en 3D-printing scoren met circa 30 procent lager.
Groeiende noodzaak
Door het woningtekort is de noodzaak tot versnelling van nieuwbouw en renovatie hoger dan ooit. Digitalisering in combinatie met robotisering is een van de oplossingen om sneller, beter en duurzamer te kunnen bouwen. Diverse start-ups focussen hierop, maar komen door een gebrek aan financiële middelen niet tot opschaling. Ondertussen realiseren grote en middelgrote aannemingsbedrijven zich dat ze meer een technologiebedrijf moeten worden, maar worstelen ze met het opbouwen van een digitale cultuur, het binnenhalen van werknemers met de juiste vaardigheden en het effectief inzetten van beschikbare technologie.
Bouw aan verandervermogen
Wil de bouwsector aan de grote bouwopgaven voldoen, dan is slimmer werken vereist, maar het verandervermogen van een bedrijf in een keer in beweging zetten is een utopie. Laat een bedrijfsonderdeel autonoom en als ‘special force’ innoveren met een start-up, trek hier lering uit en werk samen aan opschaling van nieuwe technologie.
Deze column verscheen eerder in Cobouw op 10 februari 2022
Over de auteur
Leontien de Waal is sectorbanker Bouw. Zij volgt de belangrijkste trends en ontwikkelingen in de gebouwde omgeving. Haar ervaring en netwerk, aangevuld met kennis uit de studie Master City Developer (gebiedsontwikkeling), brengt ze in bij klanten van ABN AMRO.
Lees verder in de bouwsector
De Nederlandse bouwsector behoorde de afgelopen jaren tot een van de best presterende sectoren, ondanks verschillende uitdagingen waar de sector mee te maken heeft. Voorbeelden zijn het stikstof-dossier, de forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen en ook de personeelstekorten. Gedreven door trends, innovaties en wet- en regelgeving groeit de relevantie van thema’s als duurzaamheid en milieu-impact en zoekt de sector zijn weg naar een nieuw evenwicht.
