Statiegeld Nederland

Jaarlijks worden er in Nederland zo’n 900 miljoen kleine plastic (frisdrank)flessen verkocht. Na gebruik belanden ze in de PMD-bak en bij het gewone huisvuil. Maar ook komt een deel via zwerfafval in het milieu terecht. “En dat is precies het probleem”, zegt Raymond. “Flesjes die bij het plastic afval worden weggegooid, worden gerecycled. Dat werkt prima. Maar het gaat juist om de flesjes die in het milieu terechtkomen. Wil je ook die opruimen en recyclen, dan is statiegeld een goed middel. Want als de koper het flesje niet inlevert, dan doet iemand anders het die de 15 cent statiegeld wel de moeite waard vindt.”

In 2022 moet 90% van de kleine plastic flessen via statiegeld terugkomen. Dat dit werkt, bewezen de Scandinavische landen, waar statiegeld op kleine flessen al langer bestaat. Maar het zal voor de consument nog wel even wennen zijn dat ze deze kunnen inleveren. “Als je wilt dat consumenten hun afval scheiden, moet je het ze makkelijk maken en ze belonen”, legt Raymond uit. “Daarom streven we naar een consumentvriendelijk en tegelijkertijd efficiënt netwerk van inleverpunten. Maar dat betekent ook dat je niet altijd je flesje kan inleveren, waar je het hebt gekocht. Inzamelen brengt wel wat extra werk met zich mee en je moet er de ruimte voor hebben. Daarom staan horecazaken niet te springen om ook dit soort flesjes in te nemen.”

Terugbrengen kan nu bij de grotere supermarkten en bij benzinestations langs de snelweg. Het aantal inzamellocaties wordt langzaam uitgebreid. Later dit jaar kun je de flesjes ook op NS-stations inleveren. Locaties die willen inzamelen, kunnen zich bij Statiegeld Nederland aanmelden. Voor (sport)verenigingen heeft Raymond nog een tip. “Zij kunnen het statiegeld teruggeven, maar ook een bak neerzetten waar mensen de flesjes doneren aan de club. Zo kan het statiegeld een extra inkomstenbron worden”, zegt Raymond.

Afval scheiden gaat het gemakkelijkst als al op de verpakking staat wat je ermee moet doen. Nu zijn er nog tijdelijk flesjes met én zonder statiegeld te koop. Maar het verschil is duidelijk te zien. In de wet staat voorgeschreven hoe groot de statiegeldmededeling erop moet staan. Producenten willen er liefst zo min mogelijk ruimte aan kwijt zijn op het etiket. Daarom staat het er op bierflesjes zo klein op. “Wij willen juist dat de consument direct ziet dat er statiegeld op het flesje zit. Dat hebben we opgelost door de tekst in een groot logo te zetten. Zo zien consumenten het meteen”, legt Raymond uit.

Het is niet toevallig dat Statiegeld Nederland bij ABN AMRO terechtkwam voor de financiering van de statiegeldketen. Dat de bank een duurzame strategie uitdraagt, speelde mee bij de keuze. Fred Bos, directeur Commercial Banking bij ABN AMRO, was betrokken bij de eerste gesprekken. Hij is er trots op dat Statiegeld Nederland ABN AMRO als huisbank heeft gekozen en dat de bank met de financiering kan bijdragen aan minder zwerfafval. “Wij helpen en stimuleren bedrijven graag om duurzamer en/of socialer te ondernemen. Een van de transities die we van harte ondersteunen is die naar een circulair bedrijfsmodel. Grondstoffen zijn niet onuitputtelijk. Daarom zijn circulaire bedrijfsmodellen zo belangrijk. Het financieren van Statiegeld Nederland past daar naadloos in.“ Als Fred na een zomerse dag weleens door het Vondelpark wandelt, valt het hem telkens weer op hoeveel flesjes en blikjes er achterblijven. “Ik ben heel blij dat er nu statiegeld zit op die flesjes, en in 2023 ook op blik. Dat gaat heel erg helpen om die rommel van straat te krijgen.

Op statiegeld wordt niets verdiend, maar er is wel krediet nodig om het systeem in stand te houden. Raymond legt uit hoe de keten werkt. “Producenten betalen ons een keer per maand het statiegeld over de flesjes die zijn verkocht. Maar voor inzamelpunten is het niet haalbaar om een keer per maand geld van ons te krijgen. Wij betalen hen daarom een keer per week. Dit financiële verschil wordt opgevangen door het krediet van ABN AMRO.”

ABN AMRO financiert de laatste jaren steeds meer circulaire initiatieven. Statiegeld Nederland verschilt van die initiatieven omdat het geen verdienmodel is, maar is gebaseerd op wetgeving. Maar dat brengt ook meteen zekerheid met zich mee voor ons”, voegt Fred eraan toe.

ABN AMRO financiert grote en kleine circulaire projecten. “Juist die mix is belangrijk’, vindt Fred. “Het gaat ons niet om de omvang van de kredieten, maar om het aantal financieringen dat we verstrekken. We willen namelijk zoveel mogelijk bedrijven helpen bij de transitie naar een circulair bedrijfsmodel. Wij delen graag onze kennis en ervaring op dat gebied. Bijvoorbeeld met de vraag hoe ze hun circulaire bedrijfsmodel rendabel kunnen maken. Op deze manier maken we onze duurzame strategie echt waar. Met Statiegeld Nederland hoefden we niet zozeer kennis te delen, want de statiegeldketen is een bewezen model. Hier was het belangrijk om snel de juiste mensen aan tafel te zetten om samen met Statiegeld Nederland de financiering rond te maken. En dat is goed gelukt”, vertelt Fred enthousiast.