Medisch specialist? Ontdek de trends in je vakgebied

Als we de zorg betaalbaar, toegankelijk, vernieuwend en van hoge kwaliteit willen houden, moet iets veranderen. Het kabinet zegt dat ziekenhuizen een waarschuwing krijgen als ze niet snel verbeteren. Medisch specialisten zouden dan in loondienst moeten gaan. Dat moet helpen om de kosten te verlagen en de samenwerking tussen de specialist en het ziekenhuis verbeteren. Maar de Federatie Medisch Specialisten vraagt zich af of dit echt helpt. Volgens hen komen productieprikkels van zorgverzekeraars en ziekenhuizen en niet van de medisch specialisten. Ook specialisten in loondienst ervaren druk van de ziekenhuisorganisatie om te produceren en te voldoen aan contracten met zorgverzekeraars. De Federatie Medisch Specialisten wil daarom dat artsen zelf kiezen hoe ze willen werken: in dienstverband of zelfstandig.

Helaas is het personeelstekort in de zorg groot en niet snel opgelost. Door hoge werkdruk, slechte loopbaanbegeleiding en gebrek aan waardering zijn het ziekteverzuim en personeelsverloop groot. Er is jaarlijks een grote uitstroom van goed opgeleide medewerkers uit de zorgsector. De tekorten zijn vooral groot bij ondersteunend personeel zoals operatie-assistenten en anesthesiemedewerkers. De inhoud van het werk en het management zijn veel genoemde redenen om een baan buiten de zorg te zoeken. Er wordt veel gesproken over het oplossen van het personeelstekort in de zorg. De nadruk ligt daarbij niet alleen op méér personeel. De zorgvraag loopt harder op dan het aanbod van personeel. 

Het anders organiseren van zorg, vervanging en vernieuwing hebben hierin een belangrijke rol. Ook het opleiden van zorgpersoneel is iets wat momenteel veel aandacht krijgt. Een samenwerking (consortium) wil daar nu echt werk van gaan maken. Zij hebben zich verenigd achter de titel Digital United Training Centers for Healthcare (DUTCH) en vinden dat er een overgang moet plaatsvinden om het structureel tekort aan zorgpersoneel aan te pakken. Hierbij denken zij onder andere aan het inzetten van digitale middelen en technologie zoals simulatoren. 

Taakherschikking is het structureel neerleggen van taken en bijbehorende verantwoordelijkheden van medisch specialisten bij andere beroepen, zoals physician assistants (PA) en verpleegkundig specialisten (VS). Volgens de Federatie Medisch Specialisten sluit taakherschikking aan bij de beweging naar de juiste zorg op de juiste plek. 

We zien ook steeds vaker horizontale doorverwijzing. Dit houdt in dat er niet direct vanuit de huisarts naar de medisch specialist doorverwezen wordt, maar dat een kaderhuisarts kleine ingrepen zal uitvoeren. Ook dit is een voorbeeld van minder complexe zorg die dichter bij de patiënt uitgevoerd wordt. 

Er ontstaan meer zelfstandig behandelcentra waar zorg wordt geboden waarvoor je vroeger naar het ziekenhuis ging. Het gaat dan vooral om planbare zorg. Denk aan dermatologie, oogheelkunde, gynaecologie maar ook orthopedie. Zorg die niet per se in een ziekenhuis hoeft plaats te vinden. Zelfstandige Klinieken Nederland geeft aan dat deze minder complexe en planbare zorg zich uitstekend leent voor snelle invoering van de juiste zorg op de juiste plek, preventie, digitalisering, uitkomstgerichte zinnige zorg. En financiële prikkels die juist tot besparing van zorgkosten leiden.

Doel van de beweging ‘De Juiste zorg op de juiste plek’ is het voorkomen van (duurdere) zorg, het verplaatsen van zorg dichter bij huis en het vervangen van zorg door andere zorg, zoals bijvoorbeeld e-health. Voor sommige patiënten kan het lastig zijn om fysiek naar het ziekenhuis te gaan. Met e-health heeft de patiënt de keuze om gebruik te maken van een ander medium om in gesprek te gaan met de medisch specialist. Dit kan zowel telefonisch, via e-mail of online. De patiënt kan online vanuit de eigen vertrouwde omgeving in gesprek met de medisch specialist. Door digitale zorg is het ook steeds vaker mogelijk om patiënten op afstand te monitoren en te begeleiden, waardoor onnodige ziekenhuisbezoeken en operaties voorkomen kunnen worden.