Voorkom schijnzelfstandigheid: tips voor praktijkhouders die samenwerken met zzp’ers
Sinds 2025 wordt strenger gecontroleerd op schijnzelfstandigheid. Voor praktijkhouders in de zorg, zoals fysiotherapeuten, huisartsen en tandartsen, betekent dit dat zij goed naar hun werkrelaties met zelfstandige zorgverleners (zzp’ers) moeten kijken. Als de Belastingdienst een zzp’er achteraf ziet als werknemer, kan dat juridische en financiële gevolgen hebben. Wat betekenen deze veranderingen voor jou als praktijkhouder?
1. Beoordeel de arbeidsrelatie tijdig en zorgvuldig
Hoe heb je de samenwerking met zzp'ers in je praktijk geregeld? Veel praktijkhouders gebruiken een modelovereenkomst. Maar let op: dat biedt niet automatisch zekerheid. De Belastingdienst kijkt namelijk verder dan alleen wat er op papier staat. Vooral de manier van samenwerken is belangrijk. Stel jezelf kritische vragen over de zzp’ers in jouw praktijk:
- Werken ze echt zelfstandig, of stuur je ze sterk aan? Denk aan werkprocessen, protocollen en het gebruik van materialen.
- Is er een gezagsverhouding? Wat is de aard en de duur van de werkzaamheden? Bepalen zij zelf hun werktijden en werkwijze? Is hun rol onderdeel van jouw organisatie?
- Zijn zij verplicht de werkzaamheden zelf te doen? Werken zij echt als ondernemer en dragen ze risico, of zijn zij onderdeel van de organisatie? Denk aan bedrijfskleding, deelname aan personeelsuitjes en vergaderingen.
Een grondige evaluatie helpt je verrassingen bij een controle te voorkomen. De Belastingdienst kan bij schijnzelfstandigheid loonbelasting en sociale premies heffen. Dit kan met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025. Gebruik het afwegingskader als leidraad. Zorg ervoor dat de werkelijke werkomstandigheden overeenkomen met wat er op papier staat. De Belastingdienst kijkt hier nauwkeurig naar.
2. Heroriënteer je op de samenwerking
Als je op een duurzame manier wilt samenwerken met zzp’ers in je praktijk en je vermoedt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, overweeg dan een heroriëntatie van je samenwerking. Met de kans op herkwalificatie als medewerker, is het verstandig om na te denken over alternatieven. Past een loondienstverband of mede-eigenaarschap, zoals een maatschap, misschien beter?
Zzp’ers werken vaak in meerdere praktijken. Realiseer je dat ook andere praktijkhouders hun samenwerking heroverwegen. Misschien kiest een zzp’er straks voor loondienst bij één praktijk. Zorg ervoor dat jouw praktijk aantrekkelijk blijft. Bedenk welk brutosalaris je kunt bieden. Houd er rekening mee dat de zzp’er een lager netto-inkomen krijgt, omdat ondernemersfaciliteiten wegvallen.
Als je overweegt een zzp’er mede-eigenaar te maken, stap je in een partnerschap dat verder gaat dan financiën. Je deelt de verantwoordelijkheid met iemand die jouw visie en passie deelt. Dit vraagt om goede communicatie en vertrouwen in elkaars capaciteiten. Overweeg of je klaar bent voor deze stap. Bespreek het met familie, collega’s en je relatiemanager bij de bank.
3. Overweeg vooroverleg met de Belastingdienst
Wist je dat je een verzoek bij de Belastingdienst kunt indienen om een concrete arbeidsrelatie te laten beoordelen? De Belastingdienst moet binnen 8 weken beslissen. Het afwegingskader is niet altijd even helder. Daarom is dit een goede mogelijkheid om duidelijkheid te krijgen over de arbeidsrelaties in jouw praktijk. Dit kan verhelderend zijn en helpt misverstanden te voorkomen. In het verzoek leg je jouw situatie en de specifieke werkomstandigheden uit. Zo krijg je vooraf een beter beeld van hoe de Belastingdienst naar jouw samenwerkingsvorm kijkt. Ben je het niet eens met de uitkomst? Dan kun je het nog aan de rechter voorleggen.
4. Schakel een fiscalist of jurist in voor advies
De regels rondom schijnzelfstandigheid zijn complex en veranderen vaak. Voor veel praktijkhouders is het lastig om bij te blijven. Schakel daarom een fiscalist of jurist in die gespecialiseerd is in arbeidsrecht binnen de zorg. Zij kunnen de huidige situatie analyseren en waardevolle adviezen geven voor de toekomst.
Met een professional aan je zijde krijg je helder advies over de arbeidsrelaties en geschikte contractvormen. Ze kunnen je ook informeren over risico’s en financiële gevolgen van je keuzes. Investeren in juridische ondersteuning kan voorkomen dat problemen veel duurder uitpakken.
5. Blijf op de hoogte van ontwikkelingen en jurisprudentie
Volg de laatste ontwikkelingen in wet- en regelgeving. Denk aan jurisprudentie, nieuwe richtlijnen van de Belastingdienst, en updates over de Wet VBAR. Met de Wet VBAR wil het kabinet schijnzelfstandigheid tegengaan. Word lid van beroepsorganisaties of vakverenigingen. Zij houden hun leden op de hoogte van relevante ontwikkelingen en bieden vaak juridisch advies.
Door deze informatie bij te houden, volg je actueel beleid en krijg je inzicht hoe andere praktijken met soortgelijke uitdagingen omgaan. Zo blijf je alert en voorkom je dat je verrast wordt door nieuwe ontwikkelingen.
Conclusie
Werken met zzp’ers in de zorg is door de strengere controle van de Belastingdienst niet meer vanzelfsprekend. Met de juiste voorbereiding en zorgvuldige afstemming kun je veel problemen voorkomen.
Evalueer op tijd de arbeidsrelatie en denk na over andere samenwerkingsopties. Overleg met de Belastingdienst en schakel een professional in. Dit zijn belangrijke stappen in de goede richting. Houd daarnaast de laatste ontwikkelingen in de gaten, zodat je praktijk soepel blijft draaien. Zo ben je goed voorbereid op de toekomst en creëer je een stabiele werkomgeving voor alle zorgverleners binnen je praktijk.
