Leasen stikstofruimte helpt kleine bouwprojecten
Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit stuurde op 7 februari een brief naar de Tweede Kamer over de voortgang van de stikstofproblematiek. Zo komt meer geld beschikbaar voor de warme sanering van veehouderijen en voor innovatie en verduurzaming. Daarnaast kunnen bouwers op tijdelijke basis stikstofruimte ‘leasen’ van ondernemers die minder stikstof uitstoten dan volgens hun vergunning is toegestaan, bijvoorbeeld omdat een productielocatie stilligt of een deel van een stal leegstaat. Van de onbenutte stikstofruimte mag 70 procent worden gebruikt voor de andere activiteiten.
Insight
Het kunnen leasen van stikstofruimte is een goede oplossing voor projecten die alleen bij de aanleg – en dus tijdelijk – stikstof uitstoten. Dan kan bijvoorbeeld een kleine woonwijk met tien nieuwbouwwoningen worden aangelegd, omdat er in de buurt een deel van een stal van een varkenshouderij leegstaat. Evenzo kan dan een klein bedrijfsterrein worden aangelegd, omdat in de omgeving een productielocatie niet in bedrijf is.
Vooral kleine woning- en utiliteitsprojecten kunnen op gang worden geholpen door het leasen van stikstofruimte, omdat nieuwe woningen en gebouwen inmiddels zo energiezuinig zijn dat er nauwelijks stikstofuitstoot is tijdens het gebruik van deze gebouwen. Voor deze projecten is alleen tijdelijk stikstofruimte nodig. Daarnaast veroorzaakt de bouw van een klein project minder uitstoot, omdat er onder andere minder machines nodig zijn. De tijdelijke stikstofuitstoot ligt in zo’n geval dan ook lager.
In Nederland worden steeds meer relatief kleine bouwprojecten ondernomen, waardoor het leasen van stikstofruimte een werkbare oplossing is. Zo worden bijvoorbeeld woningen in steeds kleinere projecten gebouwd. In 2017, het meest recente jaar waarover gegevens beschikbaar zijn, werd 36 procent van de opgeleverde nieuwbouwwoningen gebouwd in een bouwproject van maximaal twintig woningen, zoals in onderstaande grafiek te zien is. In 2012 was dit nog 27 procent.
Toch betekent het zeker niet dat alle stilliggende projecten weer doorgang kunnen vinden. Het leasen van stikstofruimte biedt geen oplossing voor veel grote bouwprojecten, die vaak zowel tijdens de aanleg als het gebruik veel stikstof genereren. Dit geldt bijvoorbeeld voor wegenprojecten waar het wegverkeer tijdens het gebruik de meeste stikstof uitstoot.
Bovendien blijft de regeling gebiedsafhankelijk; alleen projecten die in de buurt van ondernemingen liggen die ‘stikstofruimte’ beschikbaar hebben, kunnen er gebruik van maken. Veehouderijen bevinden zich vaak niet op locaties waar veel nieuwbouw nodig is. Gelukkig beperkt de regeling zich niet tot de rechten van veehouderijen, maar wordt ook de industrie meegenomen. Daardoor is de kans groter dat een bouwproject van verleasen gebruik kan maken. Wel moet het kabinet vaart maken met het implementeren van deze regeling.
In Headlines & Insights geeft ABN AMRO duiding bij het nieuws.
Meer informatie
- Kamerbrief minister Schouten 7 februari 2020, Voortgang stikstofproblematiek: maatregelen landbouw en verdere impuls gebiedsgerichte aanpak
- Madeline Buijs, ABN AMRO sectoreconoom, madeline.buijs@nl.abnamro.com
- ABN AMRO publicatie, Stikstof waait breed uit over sectoren
- ABN AMRO publicatie, Ondernemers verwachten miljardenschade door stikstof en PFAS
