Faalkosten zijn jaarlijks goed voor meer dan 5 miljard euro en zorgen voor heel veel gedoe in de Nederlandse bouwsector, zo bleek uit onderzoek van ABN AMRO in het voorjaar van 2019. Faalkosten zijn alle extra kosten die worden gemaakt om zaken te herstellen die niet volgens de specificaties zijn geproduceerd, of als zaken bij oplevering niet voldoen aan de verwachtingen van de klant.
Download het volledige rapport
(Ziet u geen download of kunt u het rapport niet downloaden? Upgrade uw browser dan naar de meest recente versie.)
Uit het onderzoek kwam naar voren dat alle ketenpartners is de bouwsector over het algemeen goed weten dat er significante faalkosten zijn in hun eigen bedrijf. Ook hebben ze een goed idee wat de oorzaken zijn van het falen.
Dat zette ons aan het denken. Als partijen in de bouwketen de oorzaken van falen weten te identificeren, weten ze dan ook welke ingrediënten nodig zijn om te slagen? Hoe lever je bouwprojecten op tijd, in perfecte staat en binnen budget op? En kijken private partijen hier anders naar dan publieke partijen?
Het is tijd voor een nieuwe stap, een stap in de goede richting. In dit vervolgonderzoek gaan ABN AMRO, Duurzaam Gebouwd en RISNET niet op zoek naar faalkosten, maar naar de factoren achter structureel succes. We onderzochten zowel de visies van private als publieke partijen hierop. In welke zaken moet de bouwsector volgens hen zijn kostbare tijd, mensen en euro’s investeren om zonder gedoe projecten binnen de doelstellingen op te leveren? Met dit onderzoek willen wij de discussie binnen en tussen organisaties aanjagen met als doel om in de hele keten stappen te zetten om structureel succes te realiseren.
Onder structureel succes verstaan wij positieve resultaten in termen van budget, tijd, kwaliteit en een harmonieuze samenwerking. Voor private partijen is structureel succes essentieel voor een gezonde winstmarge, voor publieke partijen draagt het bij aan het creëren van maatschappelijke waarde.
Uit onze enquête blijkt dat bouwprofessionals denken dat veruit de meeste positieve resultaten te vinden zijn in de ‘zachte kant’ van de bouw: de factor mens. Meer met elkaar praten, meer van elkaar leren, informatie ophalen en delen – zowel binnen de organisatie als tussen de ketenpartners en met de klant – levert de grootste kans op structureel succes op. Structureel succes is blijkbaar een afgeleide van ‘cultuur’.
Grote positieve resultaten zijn ook te behalen in het procesmanagement. Door met name in het specificatie- en ontwerpproces te investeren, worden bouwprojecten succesvoller. Sowieso is het volgens onze respondenten verstandig om meer tijd en geld te steken in het vooraf beter afstemmen met en leren kennen van procespartners. Hiermee worden fouten verderop in het bouwproces voorkomen. Ook verwachten bouwprofessionals opvallend veel van het ramen van kosten op basis van levensduur: iets dat helemaal past bij de gedachte van circulariteit.
Binnen de factor techniek zien bouwprofessionals de grootste structurele successen ontstaan door verdergaande standaardisatie. De bouw moet verder industrialiseren, met assemblage van prefab-modulebouwelementen op de werkplaats. Dit voorkomt verspilling van geld, materiaal en manuren. Digitalisering (3D en BIM) en het slim aanwenden van data zijn eveneens kansrijk.
Op het vlak van project- en contractmanagement zien bouwprofessionals grote voordelen in het beter organiseren van de bouworganisatievorm en het contract waaronder gebouwd wordt. Qua contractvorm lijken bouwteams de beste garantie voor een succesvol project, bij de aanbesteding is het gunnen op kwaliteit van doorslaggevend belang.
Elk bouwproject is een samenspel tussen mens, procesmanagement, techniek en projectmanagement. Hieronder vermelden we binnen elke categorie de drie deelaspecten die volgens onze respondenten het meeste bijdragen aan het ontstaan van structureel succes:
| Structureel succes: 12 concrete investeringen die de keten vandaag nog moet doen | |
|---|---|
Mens | 1. Betere verbinding tussen ontwerp- en uitvoeringsteam |
Procesmanagement | 1. Ramen van kosten op basis van levensduur |
Techniek | 1. Overgang van 2D naar 3D |
Project- en contractmanagement | 1. Bouwteamovereenkomsten en/of allianties |
Op een aantal punten verschillen bouwprofessionals met een private en een publieke achtergrond met elkaar van mening over de succespotentie. Het bedrijfsleven is enthousiaster dan de overheid over:
- Investeringen in de initiatieffase
- Investeringen in technologie
- Expliciete aandacht voor het kostenramingsproces
- Inzet van Design Build Finance Maintain (Operate)-contracten
Tegelijkertijd zien respondenten in overheidsdienst vaker dan respondenten uit de markt de potentie van:
- Investeringen in de uitvoeringsfase
- Een betere verbinding tussen bouw- en beheerorganisatie
- Inbouwen van tijdsbuffers in de gezamenlijk gedragen planning
- Traditionele bestekvormen (STABU, RAW)
Wat verder opvalt, is dat respondenten die in het bedrijfsleven werken, denken dat private partijen de meeste innovatie binnen de sector kunnen brengen. Bouwprofessionals met een publieke achtergrond verwachten juist de meeste innovatiekracht vanuit de overheid.
De energietransitie en circulair bouwen worden elk door meer dan een kwart van de bouwprofessionals gezien als de grootste ‘gamechangers’; de externe factoren die de bouwsector de komende tien jaar op zijn kop gaan zetten. Dit zijn volgens de respondenten eveneens de terreinen waar de overheid meer in zou moeten investeren. Verder scoren modulair en prefab bouwen en digitalisering hoog op de lijst van gamechangers. Circulair en modulair zijn in het licht van het stikstofdebat (PAS) door de Commissie Remkes specifiek genoemd als kansrijk om überhaupt nog vergunningen te verkrijgen om te mogen bouwen.
Meer weten?
Lees meer over onze prognoses in het volledige rapport 'Structureel Succes' .
Lees verder in de bouwsector
De Nederlandse bouwsector behoorde de afgelopen jaren tot een van de best presterende sectoren, ondanks verschillende uitdagingen waar de sector mee te maken heeft. Voorbeelden zijn het stikstof-dossier, de forse prijsverhogingen van energie en bouwmaterialen en ook de personeelstekorten. Gedreven door trends, innovaties en wet- en regelgeving groeit de relevantie van thema’s als duurzaamheid en milieu-impact en zoekt de sector zijn weg naar een nieuw evenwicht.
