De zin en onzin van de energietransitie in Nederland
Energietransitie is de sleutel tot een schonere wereld, maar helaas ook ongelofelijk complex. Hoe staan we er in Nederland voor? De doelen zijn ambitieus: een vermindering van broeikasgassen met 49% in 2030 en met 95-100% in 2050. Halen we deze doelen of komen we niet in de buurt? Experts over de zin en onzin van de energietransitie in Nederland.
Nederland zet enorme sprint in
Het was groot nieuws vorige maand: Nederland heeft de minst duurzame energie van de hele EU. Doen we het echt zo slecht? Volgens Remco de Boer, onderzoeker, adviseur en publicist op het gebied van de energietransitie, valt dat reuze mee. “Ja, we staan nu onderaan met 8,6%, maar we gaan een enorme sprint inzetten met de bouw van windpark Borssele 1+2. Daarmee gaat Nederland in 2030 toe naar 30% hernieuwbare energie. Ook als je kijkt naar de uitstoot van kleinere bedrijven, het vervoer en huishoudens doen we het goed. We hebben ons doel van 16% minder CO2-uitstoot in 2020 al gehaald. Heel veel andere landen nog niet. We zijn dus zeker niet het vieste jongetje van Europa.”
‘Willen is kunnen’-syndroom
De vooruitzichten stemmen De Boer hoopvol, toch moeten we volgens de onderzoeker waken voor het ‘willen is kunnen’-syndroom. Hij geeft een inventarisatie van duurzaamheidsstichting Urgenda als voorbeeld. “Veel gemeentes hebben in 2009 aangegeven dat ze in 2020 klimaatneutraal willen zijn. Uit het onderzoek van Urgenda blijkt dat deze doelen bij lange na niet gehaald zijn en dat de meeste gemeentes hun plannen ver vooruit hebben geschoven. Het gevaar is dat deze ambities een totaal verkeerd beeld geven van de opgave waar we voor staan. Dit geeft het beeld: willen is kunnen. Maar we moeten juist een reëel beeld schetsen. We zijn niet slecht, we maken vorderingen, maar we kunnen niet zo hard als er gezegd wordt en het gaat niet vanzelf.”
Wind is een gamechanger
Manon Janssen speelde als voorzitter van de Klimaattafel Industrie een belangrijke rol in de vormgeving van de Nederlandse energietransitie. Volgens het boegbeeld van de topsector energie is er geen garantie dat we onze doelen gaan bereiken. Maar één ding is zeker: als we niets doen, dan wordt het erger en lopen de kosten op. “Ik denk elke dag: het moet harder, want het gaat niet goed met de aarde. Maar als ik terugkijk maken we goede stappen. Wind is een mooi voorbeeld. Vijf jaar geleden vertelde ik op een podium dat ons doel was om de kosten van wind op zee met 50% te laten dalen. Ik werd van het podium gelachen. En kijk nu: wind is een gamechanger. We hebben het zo ingeregeld dat het een investeringszekerheid gaat opleveren. Ik geloof dat waterstof ook zo’n gamechanger is. Zeker nu we de lessen van wind en zon kunnen meenemen om waterstof veel sneller commercieel inzetbaar te maken.”