Een blik op het Amerikaanse schuldenlandschap

De staatsschuld is een cruciale factor in discussies over het economisch beleid in de VS. De oplopende schuld in Amerika wordt steeds kritischer bekeken vanwege de mogelijke gevolgen voor zowel de binnenlandse economie als de economie wereldwijd. Vanaf september 2024 bedraagt de Amerikaanse staatsschuld ongeveer USD 35 biljoen. Het federaal overheidstekort voor het fiscale jaar dat eindigde in september 2024 bedroeg USD 1,8 biljoen (6,3% van het Bruto Binnenlands Product, BBP) - het hoogste federale overheidstekort buiten de pandemie om. Deze trend wordt gevoed door pandemie-gerelateerde uitgaven en inspanningen om het economisch herstel te stimuleren, zoals gerapporteerd door het Congressional Budget Office (CBO). Er bestaan inmiddels terechte zorgen dat deze stijgende schuldniveaus de houdbaarheid van de begroting in de toekomst in gevaar kunnen brengen. En dat ze bovendien bedrijfsinvesteringen kunnen verdringen, doordat het beschikbare kapitaal naar overheidsleningen gaat.

De schuld/BBP-ratio van de VS is de afgelopen tien jaar verslechterd en zit sinds het tweede kwartaal van 2024 op 120%. Dit komt door aanhoudende federale begrotingstekorten, als gevolg van een kloof tussen inkomsten (voornamelijk belastingen) en uitgaven. Dit zijn onder andere verplichte uitgaven voor zaken als sociale zekerheid, gezondheidszorg en rentebetalingen op de schuld.

De kosten van de gezondheidszorg zullen de komende 30 jaar naar verwachting stijgen van 5,6% naar 8,3% van het BBP. Dit komt verder onder druk door demografische verschuivingen en de uitputting van trustfondsen. De nettorentebetalingen zullen naar verwachting ook toenemen door aanhoudende tekorten en daardoor ook een mogelijke vraag naar hogere risicopremies.

Een gematigde economische groei kan mogelijk bijdragen aan de inkomsten van de overheid, maar zal het federale begrotingstekort waarschijnlijk niet volledig wegwerken. De stijgende kosten van uitkeringen, vooral in de gezondheidszorg, blijven een belangrijk punt van zorg. Stijgende rentes kunnen deze uitdagingen verder compliceren door hogere rentelasten. Het beleid van Trump, zoals het terugdringen van immigratie en het bevorderen van on-shoring activiteiten, kan ook een negatieve invloed hebben op de staatsschuld en het begrotingstekort van de VS. Deze maatregelen zijn bedoeld om de werkgelegenheid te stimuleren, maar kunnen de groei belemmeren en de tekorten verergeren door lagere inkomsten, waardoor de overheid meer moet lenen.

Prognoses van het Congressional Budget Office (CBO) geven aan dat de schuld/BBP-ratio van de VS in 2054 166% zal bedragen, waarbij rentebetalingen de grootste oorzaak zijn van deze verslechtering. De mogelijkheid van hogere risicopremies zou de rentelasten kunnen verhogen. Mocht het ooit zover komen, dan zal een Amerikaanse schuldencrisis dus waarschijnlijk niet alleen veroorzaakt worden door een stijging van de schuld/BBP-ratio, maar door een combinatie van factoren, zoals ook economische en politieke factoren.

In die zin kunnen geopolitieke factoren en militaire uitgaven het Amerikaanse schuldenlandschap verder beïnvloeden. Bovendien heeft het Amerikaanse begrotingsbeleid wereldwijde gevolgen en beïnvloedt het ook de Europese staatsschulden via veranderingen in het monetaire beleid en valutaschommelingen. Stijgende schuldniveaus en discussies over het schuldplafond kunnen leiden tot hogere rentes, wat de mogelijkheid voor de overheid beperkt om de economie te stabiliseren tijdens crises.

Voor beleggers is het begrotingstekort tweeledig. Stijgende beleidsrentes maken Amerikaanse Treasuries aantrekkelijker op de korte termijn, doordat ze hogere rentes bieden en risicomijdende beleggers aantrekken die op zoek zijn naar stabiliteit. Deze aantrekkingskracht kan echter afnemen als de Amerikaanse overheid er niet in slaagt de groeiende schuld en het federale begrotingstekort aan te pakken. Dat kan leiden tot hogere risicopremies en hogere leenkosten voor de Amerikaanse overheid. Dit kan de risico-rendementsratio van vastrentende beleggingen aanzienlijk beïnvloeden, en onderstreept hoe belangrijk het is om de ontwikkelingen van het begrotingsbeleid te volgen.

Naarmate de Amerikaanse staatsschuld stijgt, kan de toenemende uitgifte van Treasuries de rentes opdrijven, waardoor ook de financieringskosten voor bedrijven stijgen, aangezien de prijs van bedrijfsobligaties vaak meebeweegt met de rentes van schatkistpapier. Dit kan de winstmarges van bedrijven verkleinen en herfinanciering bemoeilijken, vooral voor bedrijven met een lagere kredietwaardigheid. Doordat overheidsschuld meer kapitaal aantrekt en er minder ruimte overblijft voor bedrijfsinvesteringen, ontstaat een verdringingseffect. Voor bedrijven kan het daardoor moeilijker worden om fondsen aan te trekken. Ook kunnen ze te maken krijgen met minder gunstige voorwaarden.

Aanhoudend hoge schuldniveaus kunnen ook zorgen oproepen over de kredietwaardigheid van de Amerikaanse overheid, wat mogelijk invloed heeft op de kredietratings van bedrijven. Deze waargenomen toename van systeemrisico kan de vraag naar bedrijfsobligaties doen afnemen, vooral van emittenten met een lagere rating.

Bovendien kan inflatiedruk ontstaan als gevolg van hoge tekorten of mogelijk verergerd worden door beleid van centrale banken in het verleden (zoals kwantitatieve versoepeling). En deze inflatie kan de reële rente op vastrentende beleggingen uithollen, waardoor beleggers hogere rentes eisen en de financieringskosten van bedrijven stijgen. Onzekerheid over de inflatie kan de beweeglijkheid op de vastrentende markt eveneens verhogen en zo de match tussen vraag en aanbod (liquiditeit) en het beleggersvertrouwen negatief beïnvloeden.

Ondanks de steeds groeiende schuldenlast wordt er geen onmiddellijke financiële crisis verwacht. Grote tekorten kunnen echter de uitgavenprioriteiten van de overheid echter wel beperken en bedrijfsinvesteringen verdringen. Daardoor wordt de groei mogelijk belemmerd en neemt de begrotingsruimte af die onmisbaar kan zijn voor eventuele toekomstige moeilijke situaties. Deze uitdagende schuldsituatie zal naar verwachting in 2025 onder de loep worden genomen, wanneer we de debatten over het belastingbeleid verwachten.

Op de korte termijn hebben we geen zorgen over systeemrisico's door de Amerikaanse overheidsschuld. In plaats daarvan richten we onze aandacht op de impact van de nieuwe Trump-regering op de markten en hoe de komende hervormingen de rentecurve van de Treasuries zouden kunnen beïnvloeden. We verwachten dat de Federal Reserve de rente zal blijven verlagen, zij het langzamer dan eerder verwacht, vanwege onze prognoses van hernieuwde opwaartse inflatiedruk in 2025. De beleidsrente van de Federal Reserve zal zich eind 2025 naar verwachting stabiliseren op 3,5%. Daarnaast verwachten we nog steeds dat de Amerikaanse economie de komende kwartalen langzaam zal groeien. Ondanks de bescheiden groei en het vrij hoge renteniveau, zouden de Amerikaanse kredieten veerkrachtig moeten blijven, tenzij de inflatie buitensporig toeneemt.

Hoge schulden en tekorten in de VS kunnen leiden tot hogere rentes, grotere credit spreads (risicopremies), verdringing van bedrijfsinvesteringen, verhoogde inflatierisico's en een mogelijk lager beleggersvertrouwen - allemaal factoren die de markt voor bedrijfsobligaties onder druk zetten. Een evenwichtige aanpak voor zowel inkomsten als uitgaven is essentieel om een schuldenspiraal af te wenden.

Op de langere termijn vereist het navigeren door het Amerikaanse schuldenlandschap een strategische vooruitziende blik en internationale samenwerking. Voor beleggers is inzicht in deze dynamiek cruciaal om weloverwogen beslissingen te kunnen nemen. Beleidsmakers moeten prioriteit geven aan duurzame begrotingspraktijken om de Amerikaanse staatsschuld om te buigen van onzekerheid naar veerkracht en kansen.

Binnen onze huidige beleggingsstrategie zijn we licht overwogen in obligaties als beleggingscategorie. We geven de voorkeur aan obligaties van hoge kwaliteit, zoals staatsobligaties en investment-grade bedrijfsobligaties. We staan terughoudend tegenover risicovolle obligaties (obligaties die relatief veel kredietrisico dragen), zoals high yield en schulden uit opkomende markten.

We hebben vanuit onze strategie momenteel geen blootstelling aan Amerikaanse staatsobligaties, omdat ze geen deel uitmaken van onze benchmark en omdat we de huidige rentes onaantrekkelijk vinden. We houden de situatie de komende tijd echter nauwlettend in de gaten zodat we kansen kunnen benutten als we een aantrekkelijk instappunt op de Amerikaanse Treasury-curve zien.

Florian Bardy
Portfoliomanager Vastrentende Waarden